Arianllys byrgoes

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Arianllys byrgoes
Anthelia juratzkana
Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Antheliaceae
Genws: Anthelia
Rhywogaeth: A. juratzkana
Enw deuenwol
Anthelia juratzkana

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Arianllys byrgoes (enw gwyddonol: Anthelia juratzkana; enw Saesneg: scarce silverwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru.

Disgrifiad golygu

Mae'r lliw llwyd glas golau yn nodweddiadol o'r Arianllys hirgoes a'r byrgoes, ac yn ei gwneud yn hawdd i'w hadnabod. Mae'r egin yn 0.5 mm o led, a gyda chwyddwydr, gellir gweld 3 rhes o ddail deulabed, gyda'u pwyntiau miniog wedi'u cywasgu i'r coesyn. Nid oes unrhyw lysieuyn afu Prydeinig arall yn llwydlas a chanddo 3 rhes o ddail sy'n deulabed.[1]

Cynefin golygu

Mae'r Arianllys byrgoes (A. juratzkana) yn aml yn tyfu ar derasau ger mannau lle mae eira'n hwyr yn dadmer ar gopa'r mynyddoedd. fel arall, mae i'w chanfod lethrau tamp.

Llysiau'r afu golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[2] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Arianllys byrgoes gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau golygu

  1. Gerddi Botaneg Caeredin; adalwyd 3 mai 2019.
  2. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.