Dinas-wladwriaeth ym Mesopotamia, yn yr hyn sy' nawr yn Irac, oedd Babilon, hefyd Babylon (Groeg: Βαβυλώνα, o'r Acadeg Babilu, efallai "Porth y duwiau". Saif tref Al Hillah ar y safle heddiw; ar lan Afon Ewffrates, tua 85 km (55 milltir) i'r de o Baghdad. Enwir talaith Bābil, y mae Al Hillah yn brifddinas iddi, ar ôl Babilon.

Babilon
Mathgwlad ar un adeg Edit this on Wikidata
Poblogaeth150,000 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirAl Hillah Edit this on Wikidata
GwladBaner Irac Irac
Cyfesurynnau32.5425°N 44.4211°E Edit this on Wikidata
Map
Un o'r addurniadau ar Borth Ishtar

Ceir y cofnod cyntaf am ddinas Babilon yn nheyrnasiad Sargon o Akkad, tua'r 24ain ganrif CC. O tua'r 20g CC, meddiannwyd hi gan yr Amoriaid. Sefydlwyd Brenhinllin Gyntaf Babilon gan Sumu-abum, ond ni ddaeth yn bwerus nes iddi ddod yn brifddinas ymerodraeth Hammurabi tua'r 18fed ganrif CC. Dinistriwyd y ddinas gan Sennacherib, brenin Assyria yn 689 CC, ond ail-adeiladwyd hi gan ei olynydd Esarhaddon.

Enillodd Babilon ei hannibyniaeth oddi wrth Assyria dan Nabopolassar yn 626 CC, a dath yn brifddinas Ymerodraeth Newydd Babilon. Dan ei fab, Nebuchodonosor II (604–561 CC) daeth y ddinas yn un o ryfeddodau y byd. Ymhlith yr enwocaf o'r hyn a adeiladodd Nebuchodonosor roedd Porth Ishtar a Gerddi Crog Babilon.

Gorchfygwyd Ymerodraeth Babilon gan y Persiaid dan Cyrus Fawr yn 539 CC. Llwyddodd Cyrus i feddiannu'r ddinas trwy newid cwrs Afon Ewffrates i alluogi ei filwyr i fynd i mewn iddi. Bu'n rhan o Ymerodraeth Persia nes i Alecsander Fawr ei chipio yn 331 CC. Yma y bu farw Alecsander yn 323 CC, ac y rhannwyd ei ymerodraeth rhwng ei gadfridogion yn ôl telerau Rhaniad Babilon. O hynny ymlaen, dirywiodd y ddinas yn raddol.

Babilonia yng nghyfnod Hammurabi

Gweler hefyd golygu