Byseddlys cypresaidd

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Byseddlys cypresaidd
Lepidozia cupressina
Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Lepidoziaceae
Genws: Lepidozia
Rhywogaeth: L. cupressina
Enw deuenwol
Lepidozia cupressina

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Byseddlys cypresaidd (enw gwyddonol: Lepidozia cupressina; enw Saesneg: rock fingerwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng ngorllewin Cymru, yr Alban, Iwerddon ac mewn rhai mannau yng Nhernyw a gogledd Lloegr.

Mae hwn yn llysiau'r afu melyn-wyrdd hardd, cadarn, llachar iawn gyda choesynnau canghennog hyd at oddeutu 4 cm o hyd ac 1 mm o led. Mae'r dail yn gorgyffwrdd â'i gilydd fel nad yw'r coesau'n weladwy wrth edrych arnyn nhw oddi uchod. Mae pob deilen tua 1 mm o hyd, gyda 4 neu 5 'bys' arnynt.[1]

Llysiau'r afu

golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[2] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Byseddlys cypresaidd gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

golygu
  1. rbg-web2.rbge.org.uk; adalwyd Awst 2019.
  2. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.