Chwiplys yr Alban
| Chwiplys yr Alban Bazzania pearsonii | |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
heb ei safoni
| |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Rhaniad: | Marchantiophyta |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Jungermanniales |
| Teulu: | Lepidoziaceae |
| Genws: | Bazzania |
| Rhywogaeth: | B. pearsonii |
| Enw deuenwol | |
| Bazzania pearsonii | |
Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Chwiplys yr alban (enw gwyddonol: Bazzania pearsonii; enw Saesneg: arch-leaved whipwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.
Nid yw’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru ond fe'i ceir yn hanner ucha'r Alban ac ar arfordir gorllewinol Iwerddon. Fe'i ceir hefyd yng Ngogledd America, Canada, Japan, Tsieina a gwledydd eraill.[1]
Llysiau'r afu
golygu- Prif: Llysiau'r afu
Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[2] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.
Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.
Safonwyd yr enw Chwiplys yr Alban gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.