Les Contes de ma mère l’Oye

Les Contes de ma mère l’Oye
Enghraifft o'r canlynol	collection of fairy tales, literary cycle, gwaith creadigol
Awdur	Charles Perrault
Gwlad	Ffrainc, Teyrnas Ffrainc
Iaith	Ffrangeg
Dyddiad cyhoeddi	1697
Dechrau/Sefydlu	1695
Yn cynnwys	La belle au bois dormant, Le Petit Chaperon rouge, Cinderella, Le Maistre Chat
Statws hawlfraint	parth cyhoeddus, parth cyhoeddus, parth cyhoeddus
Lleoliad y gwaith	Ffrainc

Casgliad enwog o chwedlau gwerin traddodiadol a addaswyd gan y llenor Ffrengig Charles Perrault a'i gyhoeddi yn ei ffurf derfynol yn 1697 yw Contes de ma mère l’Oye, ou Histoires ou contes du temps passé avec des moralités, a adnabyddir hefyd fel Les Contes de ma mère l’Oye - sef "Chwedlau fy Mam yr Ŵydd" - ac weithiau fel Contes de Perrault, sef Chwedlau Perrault). Casgliad o chwedlau gwerin ydyw, wedi eu casglu o ddeunydd llafar traddodiadol ond yn cael eu hadrodd o newydd gan yr awdur.

Wynebddalen argraffiad 1867, llun gan Gustave Doré

Y casgliad

Mae'r chwedlau a geir yn y gyfrol yn cynnwys rhai o'r chwedlau gwerin enwocaf heddiw, diolch, i raddau, i gyfieithiadau ac addasiadau diweddarach. Maent yn cynnwys:

La Marquise de Salusses ou la Patience de Griselidis (cyhoeddwyd yn gyntaf yn 1691)
Les Souhaits ridicules (cyhoeddwyd yn gyntaf yn 1693), cerdd
Peau d’Âne (Croen Mul)
La Belle au bois dormant (cyhoeddwyd yn gyntaf yn 1696) (Y Dywysoges Hir Ei Chwsg neu "Sleeping Beauty")
- Le Petit Chaperon rouge (Hugan Goch Fach)
- La Barbe bleue (Barf Las)
- Le Maître chat ou le Chat botté (Pws Esgid Uchel)
- Les Fées (sef Y Tylwyth Teg)
- Cendrillon ou la petite pantoufle de verre (Sinderela)
- Riquet à la houppe
- Le Petit Poucet (Bawd Bach)

Y deunydd

Mae tarddiad rhai o'r chwedlau hyn yn hynafol ac yn perthyn i'r ystorfa ryngwladol o chwedlau gwerin. Yn achos rhai ohonynt ceir fersiynau ar draws Ewrasia - o Orllewin Ewrop i Tsieina a Siapan yn achos Sinderela, er enghraifft. Mae casgliad Perrault yn bwysig am ei fod yn cynrychioli'r cam cyntaf yn y broses a arweiniodd at droi'r hen chwedlau hyn ac eraill o'r un dosbarth yn ddeunydd "chwedlau Tylwyth Teg" i blant, gan eu hystumio a'u gweddnewid yn y broses (teg dweud nad oedd hynny yn fwriad gan Perrault).

CopÏwyd ac addaswyd chwedlau Perrault gan awduron eraill a chafwyd sawl fersiwn ohonynt. Ond ychydig sy'n cymharu â chwedlau Perrault am symlrwydd naturiol ond urddasol eu naratif, eu diffyg moesoli a'u blas "cyntefig". Mae pawb yn gyfarwydd â hanes Hugan Goch Fach (Little Red Riding Hood) diolch i fersiwn y Brodyr Grimm a ffilmiau cartŵn, ond yn chwedl Perrault does dim achubiaeth yn ffurf y coediwr yn lladd y blaidd a'i fwyall: yn y chwedl gan Perrault mae'r nain - a Hugan Goch Fach ei hun hefyd, ym mreichiau'r blaidd ac yng ngwely'r nain druan - yn cael eu bwyta gan y Blaidd Mawr Drwg.

Testunau cyflawn ar Wikisource

Charles Perrault

Gweler hefyd

Llên gwerin