David Richards (Dafydd Ionawr)

athro a bardd

Bardd Cymreig oedd David Richards, enw barddol Dafydd Ionawr (22 Ionawr 175112 Mai 1827), a aned ger Tywyn, yn yr hen Sir Feirionydd (de Gwynedd), Cymru.

David Richards
FfugenwDafydd Ionawr Edit this on Wikidata
Ganwyd22 Ionawr 1751 Edit this on Wikidata
Tywyn Edit this on Wikidata
Bu farw12 Mai 1827 Edit this on Wikidata
Man preswylGwynedd Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
Galwedigaethbardd, athro Edit this on Wikidata

Bywyd golygu

Cafodd ei addysg gynnar yn Ysgol Edward Richard yn Ystradmeurig, Ceredigion. Astudiodd yn Rhydychen am beth amser, ar annogaeth Ieuan Brydydd Hir. Bu'n cadw ysgol mewn sawl man cyn ymsefydlu yn Nolgellau.

 
Bedd Dafydd Ionawr, Dolgellau, c.1875

Gwaith llenyddol golygu

Roedd yn fardd o duedd cwbl wahanol i feirdd serch y 18g fel Rhys Jones o'r Blaenau. Yn ogystal nid oedd yn eisteddfodwr. Roedd yn ddyn o anian dawel, dwys a difrifol, a gwrthwynebai'n gryf rhai o syniadau radicalaidd Cymry Llundain, yn arbennig y Gwyneddigion. Roedd yn gynghaneddwr da. Canai bron yn gyfangwbl ar bynciau ysgrythurol. Ei brif waith yw "Cywydd y Drindod" (1793), cerdd hir iawn ar natur y Drindod; ond er fod rhannau o'r gerdd yn cynnwys delweddau diddorol mae ei ffaeleddau'n amlwg. Serch hynny roedd yn gerdd arloesol yn y Gymraeg.

Llyfryddiaeth golygu

Cyhoeddodd y gweithiau a ganlyn yn ystod ei oes:

  • Y Mil-Blynyddau (1799)
  • Gwaith Prydyddawl (1803)
  • Joseph, Llywodraethwr yr Aipht (1809)
  • Barddoniaeth Gristianogawl (1815)
  • Cywydd y Dilyw (1821)

Golygodd Nicander gasgliad o waith y bardd yn 1851.

Cyfeiriadau golygu

* David Richards (Dafydd Ionawr) yn Y Bywgraffiadur Cymreig

 
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i: