Dwodenwm
Mae'r dwodenwm (Saesneg: Duodenum) yn rhagflaenu'r coluddyn bach. Daw'r enw o'r Lladin duodenum digitorum sef 'lled deuddeg bys'.
 | |
| Data cyffredinol | |
|---|---|
| Enghraifft o'r canlynol | math o organ, dosbarth o endid anatomegol  |
| Math | rhan o organ, endid anatomegol arbennig |
| Rhan o | coluddyn bach |
| Cysylltir gyda | stumog, jejunwm |
| Olynwyd gan | jejunwm |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
| 1: Y geg 2: Taflod 3: Gwacter 4: Tafod 5: Dannedd 6: Chwarennau poer 7: Is-fantol 8: Is-dafod 9: Parotid 10: Isfantol 11: Oesoffagws (y llwnc) 12: Iau (Afu) 13: Coden fustl 14: Dwythell y bustl 15: Stumog | 16: Pancreas 17: Pibell bancreatig 18: Coluddyn bach 19: Dwodenwm 20: Coluddyn gwag 21: Ilëwm 22: Coluddyn crog 23: Coluddyn mawr 24: Colon traws 25: Colon esgynnol 26: Caecwm 27: Colon disgynnol 28: Colon crwm 29: Rectwm 30: Anws | ||||
Mewn bodau dynol, mae'r dwodenwm yn diwb gwag rhwng 25 – 30 cm o ran hyd sy'n cysylltu'r coluddyn gwag (Saesneg: jejunum) gyda'r stumog.
PwrpasGolygu
Y dwodenwm sy'n bennaf gyfrifol am dreulio (neu dorri i lawr) bwyd yn y coluddyn bach, gan ddefnyddio ensymau i wneud hynny. Mae'r "Brunner's glands" sy'n secretu mwcws i'w cael yn y dwodenwm.
Mae'r organ hwn hefyd yn gyfrifol am reoli'r broses o wagio'r stumog. Gollyngir secretin a cholesystocinin (cholecystokinin) o gelloedd yn yr epitheliwm dwodenol (duodenal epithelium) fel adwaith i asid neu saim; bryd hyn fe agorir y pyloris gan ryddhau "treulfwyd gastrig" i mewn i'r dwodenwm er mwyn cynorthwyo ymhellach gyda'r broses o dreulio'r bwyd. Mae hyn yn peri i'r iau a'r goden fustl i ryddhau bustl (Saesneg: bile), ac i'r pancreas i ryddhau bicarbonad ac ensymau treulio megis trypsin, lipas ac amylas i mewn i'r dwodenwm, fel mae eu hangen.