Wicipedia

Eleanor Rathbone

aelod o senedd Prydain, ymgyrchydd dros hawliau merched (1872-1946)

Ffeminist o Loegr oedd Eleanor Rathbone (12 Mai 1872 - 2 Ionawr 1946) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel gwleidydd, awdur ffeithiol a swffragét. Roedd yn Aelod Seneddol annibynnol ac yn ymgyrchydd tymor hir dros lwfans teulu a thros hawliau menywod. Roedd hi'n aelod o deulu nodedig y Rathbone o Lerpwl.

Eleanor Rathbone
Ganwyd12 Mai 1872 Edit this on Wikidata
Llundain Edit this on Wikidata
Bu farw2 Ionawr 1946 Edit this on Wikidata
Llundain Edit this on Wikidata
Man preswylLerpwl, Llundain Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Lloegr Lloegr
AddysgMeistr yn y Celfyddydau, Doethur mewn Cyfraith Edit this on Wikidata
Alma mater
Galwedigaethgwleidydd, ymgyrchydd dros hawliau merched, awdur ffeithiol, swffragét, economegydd, ymgyrchydd dros bleidlais i ferched Edit this on Wikidata
SwyddAelod o 38ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 37ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 36fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 35ed Senedd y Deyrnas Unedig, llywydd corfforaeth, ynad heddwch Edit this on Wikidata
Plaid WleidyddolAnnibynnwr Edit this on Wikidata
TadWilliam Rathbone VI Edit this on Wikidata
Gwobr/auFellow of the Royal Statistical Society, gradd er anrhydedd, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Rhydychen Edit this on Wikidata

Fe'i ganed yn Llundain a bu farw yn Llundain. Wedi gadael yr ysgol mynychodd Goleg Somerville, Rhydychen.[1][2]

Magwraeth golygu

Roedd Eleanor Rathbone yn ferch i'r diwygiwr cymdeithasol William Rathbone VI a'i ail wraig, Emily Acheson Lyle. Anogodd ei theulu hi i ganolbwyntio ar faterion cymdeithasol. Aeth Rathbone i Ysgol Uwchradd Kensington (Ysgol Kensington Prep, bellach), Llundain; ac yn ddiweddarach aeth i Goleg Somerville, Rhydychen, yn erbyn ewyllus ei mam, ond gyda chefnogaeth Lucy Mary Silcox a hyfforddai hi yn y Clasuron (llenyddiaeth sydd wedi goroesi o'r Lladin a'r Groeg). [3][4][5][6][7]

Roedd ei thad William Rathbone (11 Chwefror 1819 - 6 Mawrth 1902) yn ŵr busnes, yn gymwynaswr ac yn wleidydd Rhyddfrydol a wasanaethodd fel Aelod Seneddol Sir Gaernarfon ac Arfon.[8]

 
Eleanor Rathbone yn annerch y dorf; 2 Ionawr 1910

Coleg a gwaith golygu

Ar ôl graddio, bu Rathbone yn gweithio ochr yn ochr â’i thad yn ymchwilio i amodau cymdeithasol a diwydiannol yn Lerpwl, nes iddo farw ym 1902. Roedd y ddau yn gwrthwynebu Ail Ryfel y Boer.

Ym 1903 cyhoeddodd Rathbone ei hadroddiad ar ganlyniadau'r "Ymchwiliad Arbennig i amodau Llafur yn Nociau Lerpwl". Ym 1905 cynorthwyodd i sefydlu Ysgol Gwyddor Gymdeithasol ym Mhrifysgol Lerpwl, lle bu'n darlithio mewn gweinyddiaeth gyhoeddus. Mae ei chysylltiad â'r brifysgol yn dal i gael ei gydnabod gan "Adeilad Eleanor Rathbone", a darlithfa a Chadair Cymdeithaseg y brifysgol hefyd yn dwyn ei henw.

Ymgyrchu dros etholfraint golygu

Ym 1897, daeth Rathbone yn Ysgrifennydd Anrhydeddus Pwyllgor Gweithredol Cymdeithas Etholfraint Merched Lerpwl gan ganolbwyntiodd ar ymgyrchu dros yr hawl i ferched bleidleisio.[9]

Anrhydeddau golygu

  • Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Fellow of the Royal Statistical Society, gradd er anrhydedd, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Rhydychen[10] .

Cyfeiriadau golygu

  1. ↑ Dyddiad geni: "Eleanor Rathbone". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Eleanor Florence Rathbone". ffeil awdurdod y BnF.
  2. ↑ Dyddiad marw: "Eleanor Rathbone". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Eleanor Florence Rathbone". ffeil awdurdod y BnF.
  3. ↑ Alma mater: https://www.parliament.uk/about/living-heritage/transformingsociety/electionsvoting/womenvote/parliamentary-collections/eleanor-rathbone/eleanor-rathbone/. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023.
  4. ↑ Galwedigaeth: https://map.mappingwomenssuffrage.org.uk/items/show/315. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023.
  5. ↑ Swydd: https://www.parliament.uk/about/living-heritage/transformingsociety/electionsvoting/womenvote/parliamentary-collections/eleanor-rathbone/eleanor-rathbone/. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023. https://www.parliament.uk/about/living-heritage/transformingsociety/electionsvoting/womenvote/parliamentary-collections/eleanor-rathbone/eleanor-rathbone/. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023.
  6. ↑ Aelodaeth: Colin Matthew, ed. (2004) (yn en), Oxford Dictionary of National Biography, Rhydychen: Gwasg Prifysgol Rhydychen, Wikidata Q17565097, https://www.oxforddnb.com/ https://www.some.ox.ac.uk/eminent/eleanor-rathbone/. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023. https://www.parliament.uk/about/living-heritage/transformingsociety/electionsvoting/womenvote/parliamentary-collections/eleanor-rathbone/eleanor-rathbone/. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023. https://hist259.web.unc.edu/eleanor-rathbone-1872-1946/. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023. https://www.parliament.uk/globalassets/documents/parliamentary-archives/curators-eleanor-rathbone-exhibition-leaflet.pdf. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023. https://spartacus-educational.com/PRrathboneE.htm. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023. https://map.mappingwomenssuffrage.org.uk/items/show/315. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023.
  7. ↑ Anrhydeddau: https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/2678c2a7-94ca-3b6b-997b-76d32eb682cc. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023.
  8. ↑ Rathbone, William (DNB12). (2013, Hydref 3). Yn Wikisource [1] adalwyd 5 Chwefror 2015
  9. ↑ Helmond, Marij van (1992). Votes for women : the events on Merseyside 1870-1928. Great Britain: National Museums & Galleries on Merseyside. t. 26. ISBN 090636745X.
  10. ↑ https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/2678c2a7-94ca-3b6b-997b-76d32eb682cc. dyddiad cyrchiad: 28 Gorffennaf 2023.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Eleanor_Rathbone&oldid=11800405"