Croesan

(Ailgyfeiriad o Ffŵl)

Digrifwr a gedwid yn hanesyddol i adlonni teulu brenhinol neu lys brenhinol neu bendefigaidd yw croesan,[1] ysgentyn,[2] digrifwas,[3] neu ffŵl. Gellir olrhain gwreiddiau'r ffŵl yn ôl i'r Henfyd, ac mae rôl y digrifwr llys yn dyddio'n ôl i pharoaid yr Hen Aifft.

Croesan
Dyn mewn gwisg ystrydebol croesan ym Mhasiant Llanfair-ym-Muallt (1909).
Enghraifft o'r canlynolhen broffesiwn, stock character Edit this on Wikidata
Mathdiddanwr, digrifwr, jongleur Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Daeth ffigur y croesan yn gymeriad pwysig mewn llên a theatr, gan esgor ar draddodiad o lenyddiaeth y ffŵl a flodeuai o'r 15g i'r 17g. Yn Lloegr, daeth y croesan yn gymeriad cyffredin ar y llwyfan yn oesoedd Elisabeth ac Iago, gan gynnwys comedïau, trasiedïau, a dramâu hanes William Shakespeare: Touchstone yn Bid Wrth Eich Bodd, Feste yn Nos Ystwyll, a'r cellweiriwr dienw yn King Lear. Cyhoeddodd yr actor digrif Robert Armin, a bortreadai nifer o ffyliaid Shakespeare, hanes o groesaniaid o'r enw Foole upon Foole.

Croesaniaid hanesyddol

golygu

Croesaniaid mytholegol a ffuglennol

golygu

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1.  croesan. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 23 Medi 2019.
  2.  ysgentyn. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 23 Medi 2019.
  3.  digrifwas. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 23 Medi 2019.

Darllen pellach

golygu
  • Sandra Billington, A Social History of the Fool (Brighton: The Harvester Press, 1984).
  • Barbara Swain, Fools and Folly During the Middle Ages and the Renaissance (Efrog Newydd: Columbia University Press, 1932).
  • Enid Welsford, The Fool: His Social and Literary History (1936).