Gefeil-lys gwelw

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Gefeil-lys gwelw
Cephalozia leucantha
Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Cephaloziaceae
Genws: Cephalozia
Rhywogaeth: C. leucantha
Enw deuenwol
Cephalozia leucantha

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Gefeil-lys gwelw (enw gwyddonol: Cephalozia leucantha; enw Saesneg: pale pincerwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru.

Mae Gefeil-lys gwelw (C. leucantha) (Paton, t. 108) yn fach a'r choesynnau tua 0.2–0 mm o led. Mae bron yn wyn i felyn-wyrdd golau, gyda dail bychan iawn tua 0.2 mm o hyd a lled, sydd fel arfer â llabed uchaf sy'n fwy na'r un isaf. Yn wahanol i Gefeil-lys deugorn (C. bicuspidata), mae C. leucantha yn ddioicous. Mae'n tyfu mewn mawndiroedd (e.e. ar ochrau a glannau ffosydd a nentydd), ac weithiau ar bren sy'n pydru.

Llysiau'r afu

golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Gefeil-lys gwelw gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.