Henry Wynn
Roedd Henry Wynn (tua 1602 - 27 Gorffennaf 1671) yn wleidydd, yn fargyfreithiwr ac yn dirfeddiannwr o Gymru a wasanaethodd fel Aelod Seneddol Sir Feirionnydd ym 1624, 1625, 1640 ac eto rhwng 1661 a 1671[1].
| Henry Wynn | |
|---|---|
| Ganwyd | 1602 (yn y Calendr Iwliaidd)  |
| Bu farw | 1671 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | gwleidydd |
| Swydd | Aelod Seneddol yn Senedd Lloegr, Aelod Seneddol yn Senedd Lloegr 1624–5, Aelod Seneddol yn Senedd Lloegr 1625, Aelod Seneddol yn Senedd Lloegr Ebrill 1640, Member of the 1661-79 Parliament |
| Tad | Syr John Wynn |
| Mam | Sidney Gerard |
| Plant | Syr John Wynn, 5ed Barwnig |
Bywyd personol
golygu
Ganwyd Henry Wynn yng Nghastell Gwydir, Trefriw yn fab i Syr John Wynn a Sydney, merch Syr William Gerrard, Caer. Roedd yn frawd i Syr John Wynn, 2il farwnig, Syr Richard Wynn, 3ydd Barwnig, a Syr Owen Wynn 4ydd Barwnig[2].
Cafodd ei addysgu mewn ysgol ramadeg yn St Albans Swydd Hertford.
Ym 1620 priododd Catherine ferch ac aeres Ellis Lloyd, Rhiwgoch, bu iddynt un mab, Syr John Wynn, 5ed Barwnig. Trwy ei briodas daeth yn berchennog ar ystâd a maenor Rhiwgoch, Trawsfynydd.
Gyrfa
golyguYmunodd a’r Deml Ganol ym 1618 a’i alw i’r bar ym 1629[3]. Cafodd ei ethol yn feinciwr ym 1647 ond ni dderbyniodd yr anrhydedd hyd 1660 wedi adferiad Goron Prydain ar ôl y Rhyfel Cartref. Gwasanaethodd fel Ynad Heddwch ar fainc Sir Feirionnydd o 1650 i 1653 ac eto o 1670 hyd ei farwolaeth ym 1671. Gwasanaethodd fel Stiward Maenorau Brwmffild a Iâl o 1660 hyd ei farwolaeth. Bu’n gomisiynydd asesiad Meirionnydd o 1661 hyd 1669; yn ysgrifennydd a chlerc y insel Cyngor Cymru o 1663 hyd ei farwolaeth. Bu’n protonoteri a chlerc y Goron ar gylchdaith llysoedd gogledd Cymru o 1664 hyd ei farwolaeth.
Gyrfa wleidyddol
golyguGwasanaethodd fel Aelod Seneddol Meirionnydd ar dri achlysur yn ystod teyrnasiad brenhinoedd teulu Stuart; 1624, 1625 a 1640. Yn ystod Rhyfel Cartref Lloegr bu’n cydymdeimlo ag ochor y Brenhinwyr ond ni chymerodd unrhyw ran yn y rhyfel.
Wedi’r rhyfel cartref ail enillodd Wynn ei le yn y Senedd yn etholiad 1661 ond ni fu'n aelod gweithgar, does dim cofnod iddo roi araith i’r Senedd a bu'n aelod o ddim ond 5 pwyllgor.
Marwolaeth
golyguBu farw ym 1671 a chladdwyd ei weddillion yn Eglwys y Deml.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ History of Parliament online Henry Wynn adalwyd 4 Mehefin 2017
- ↑ Y Bywgraffiadur WYNN (TEULU), Gwydir, Sir Gaernarfon adalwyd 4 Mehefin 2017
- ↑ W R Williams Parliamentary History of the Principality of Wales adalwyd 4 Mehefin 2017
| Senedd y Deyrnas Unedig | ||
|---|---|---|
| Rhagflaenydd: William Salisbury |
Aelod Seneddol Sir Feirionnydd 1624 – 1626 |
Olynydd: Edward Vaughan |
| Senedd y Deyrnas Unedig | ||
| Rhagflaenydd: dim senedd ers 1629 |
Aelod Seneddol Sir Feirionnydd 1640 |
Olynydd: William Price |
| Senedd y Deyrnas Unedig | ||
| Rhagflaenydd: Edmund Meyricke |
Aelod Seneddol Sir Feirionnydd 1660 – 1671 |
Olynydd: William Price |