Hiclys y waun
| Hiclys y waun Cladopodiella francisci | |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Rhaniad: | Marchantiophyta |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Jungermanniales |
| Teulu: | Cephaloziaceae |
| Genws: | Cladopodiella |
| Rhywogaeth: | C. francisci |
| Enw deuenwol | |
| Cladopodiella francisci | |
Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Hiclys y waun (enw gwyddonol: Cladopodiella francisci; enw Saesneg: Holt notchwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.
Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru mewn tri lleoliad: Penfro, Gŵyr ac Ynys Môn. Fe'i ceir hefyd yng ngwledydd eraill Prydain, yn enwedig yn arfordir deheuol Lloegr.
Disgrifiad
golyguMae'r llysiau'r afu yn ffurfio neu'n ymlusgo'n wyrdd neu'n cochlyd yn rhannu siâp deilen C. fflwtsan (dail hirgul â 2 labed crwn), ond mae'n llai (egin llai na 1 mm o led; yn gadael hyd at 0.5 mm o hyd) ac fel arfer mae ganddo gemmae. Mae'r rhain yn wyrdd golau neu'n llai aml yn goch, ac fe'u cludir ar awgrymiadau saethu esgynnol. Fel arfer mae canghennau tebyg i edau yn bresennol.
Llysiau'r afu
golygu- Prif: Llysiau'r afu
Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.
Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.
Safonwyd yr enw Hiclys y waun gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.