Hwet-hwet gyddfddu

rhywogaeth o adar
Hwet-hwet gyddfddu
Pteroptochos tarnii

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Aves
Urdd: Passeriformes
Teulu: Rhinocryptidae
Genws: Pteroptochos[*]
Rhywogaeth: Pteroptochos tarnii
Enw deuenwol
Pteroptochos tarnii
Dosbarthiad y rhywogaeth

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Hwet-hwet gyddfddu (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: hwet-hwetiaid gyddfddu) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Pteroptochos tarnii; yr enw Saesneg arno yw Black-throated huet-huet. Mae'n perthyn i deulu'r Tapacwlos (Lladin: Rhinocryptidae) sydd yn urdd y Passeriformes.[1]

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn P. tarnii, sef enw'r rhywogaeth.[2]

Yn ôl Wikipedia Sbaeneg fe'i gelwir yn 'hwet-hwet deheuol' yn Chile,neu'r gorginero (gyddf-ddu). Fe'i gelwir hefyd yn hued-hued, huet-huet yn yr Ariannin), du-throated hued-hued, gallereta, tuta, huez-huez. Yn mapudungun, iaith y mapuche fe'i gelwir ynwedwed (sef enw onomatopoeiaidd am ei gri, ond hefyd yn golygu "gwallgof"), huehueta neu huete. Mae'r rhywogaeth o aderyn yn un o'r tri sy'n perthyn i'r genws Pteroptochos o'r teulu Rhinocryptidae. Mae'n byw yn ne Chile ac mewn llain ar hyd ffin â'r Ariannin.


Dosbarthiad

golygu

Yn Chile mae'n byw yn y de, o'r afon Bío-Bío yn nhaleithiau Biobío a Concepción , yn Rhanbarth VIII Biobío, i ranbarth Magallanes, ar lannau sianel Messier. . Diffinnir ei therfyn gogleddol o geg Afon Bío-Bío, i'r dwyrain i'w chydlifiad ag Afon Laja ac ymhellach i'r dwyrain, ar hyd arfordir gogleddol Afon Laja.

Yn yr Ariannin fe'i dosberthir yng nghymoedd coediog yr Andes ym Mhatagonia'r Ariannin o fwlch Pino Hachado yng ngorllewin talaith Neuquén, i Barc Cenedlaethol Los Glaciares , yn ne-orllewin talaith Santa Cruz. Yn y wlad honno fe'i gelwir yn boblogaidd wrth yr enw cyffredin hued[1]

Cynefin

golygu

Mae'r aderyn hwn yn nodweddiadol o goedwig Faldifaidd[2], ecogategori o goed gyda goruchafiaeth o angiospermau bytholwyrdd, gyda dail llydan a sgleiniog (laurifolias), a choedwigoedd gyda gwahanol rywogaethau o ffawydd deheuol, yn lluosflwydd a chollddail. Mae'r isdyfiant yn cynnwys gwahanol rywogaethau o lwyni, sydd fel arfer yn cyd-fynd â'r gangen colihue (Chusquea).

Disgrifiad

golygu

Mae'n aderyn mawr, yn mesur 25 cm a'r gwryw yn pwyso rhwng 155 a 184g a rhwng 150 a 179 g ar gyfer y fenyw. Mae lliw coch ei blu i'w gael ar y cynffon uchaf, ar y talcen, y goron, a'r bol. Mae'r bol cochaidd yn ysgafnach, gan ddangos stribedi traws du mân bach. Mae gan y frest uchaf, y gwddf, gweddill y pen, a'r rhan fwyaf o'i barthau uchaf arlliwiau sy'n amrywio o lwydni i ddu myglyd. Mae ganddynt hefyd barth llwydaidd nodedig o gwmpas y clustiau. Mae ei big a'i goesau mawr yn ddu[3]

Mae'r hwet-hwet gyddfddu yn perthyn i deulu'r Tapacwlos (Lladin: Rhinocryptidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Dryw’r bambŵ Psilorhamphus guttatus
 
Galito copog Rhinocrypta lanceolata
 
Galito'r tywod Teledromas fuscus
 
Hwet-hwet gwinau Pteroptochos castaneus
 
Tapacwlo Brasilia Scytalopus novacapitalis
 
Tapacwlo aelarian Scytalopus argentifrons
 
Tapacwlo gyddfwyn Scelorchilus albicollis
 
Tapacwlo llwyd Myornis senilis
 
Tapacwlo mannog Acropternis orthonyx
 
Tapacwlo torchgoch Liosceles thoracicus
 
Tapacwlo torwinau Eugralla paradoxa
 
Tapacwlo tywyll Scytalopus magellanicus
 
Tapacwlo ystlyswinau Eleoscytalopus psychopompus
 
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  Safonwyd yr enw Hwet-hwet gyddfddu gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.