Hwet-hwet gyddfddu
| Hwet-hwet gyddfddu Pteroptochos tarnii
| |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Passeriformes |
| Teulu: | Rhinocryptidae |
| Genws: | Pteroptochos[*] |
| Rhywogaeth: | Pteroptochos tarnii |
| Enw deuenwol | |
| Pteroptochos tarnii | |
| |
| Dosbarthiad y rhywogaeth | |
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Hwet-hwet gyddfddu (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: hwet-hwetiaid gyddfddu) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Pteroptochos tarnii; yr enw Saesneg arno yw Black-throated huet-huet. Mae'n perthyn i deulu'r Tapacwlos (Lladin: Rhinocryptidae) sydd yn urdd y Passeriformes.[1]
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn P. tarnii, sef enw'r rhywogaeth.[2]
Yn ôl Wikipedia Sbaeneg fe'i gelwir yn 'hwet-hwet deheuol' yn Chile,neu'r gorginero (gyddf-ddu). Fe'i gelwir hefyd yn hued-hued, huet-huet yn yr Ariannin), du-throated hued-hued, gallereta, tuta, huez-huez. Yn mapudungun, iaith y mapuche fe'i gelwir ynwedwed (sef enw onomatopoeiaidd am ei gri, ond hefyd yn golygu "gwallgof"), huehueta neu huete. Mae'r rhywogaeth o aderyn yn un o'r tri sy'n perthyn i'r genws Pteroptochos o'r teulu Rhinocryptidae. Mae'n byw yn ne Chile ac mewn llain ar hyd ffin â'r Ariannin.
Dosbarthiad
golyguYn Chile mae'n byw yn y de, o'r afon Bío-Bío yn nhaleithiau Biobío a Concepción , yn Rhanbarth VIII Biobío, i ranbarth Magallanes, ar lannau sianel Messier. . Diffinnir ei therfyn gogleddol o geg Afon Bío-Bío, i'r dwyrain i'w chydlifiad ag Afon Laja ac ymhellach i'r dwyrain, ar hyd arfordir gogleddol Afon Laja.
Yn yr Ariannin fe'i dosberthir yng nghymoedd coediog yr Andes ym Mhatagonia'r Ariannin o fwlch Pino Hachado yng ngorllewin talaith Neuquén, i Barc Cenedlaethol Los Glaciares , yn ne-orllewin talaith Santa Cruz. Yn y wlad honno fe'i gelwir yn boblogaidd wrth yr enw cyffredin hued[1]
Cynefin
golyguMae'r aderyn hwn yn nodweddiadol o goedwig Faldifaidd[2], ecogategori o goed gyda goruchafiaeth o angiospermau bytholwyrdd, gyda dail llydan a sgleiniog (laurifolias), a choedwigoedd gyda gwahanol rywogaethau o ffawydd deheuol, yn lluosflwydd a chollddail. Mae'r isdyfiant yn cynnwys gwahanol rywogaethau o lwyni, sydd fel arfer yn cyd-fynd â'r gangen colihue (Chusquea).
Disgrifiad
golyguMae'n aderyn mawr, yn mesur 25 cm a'r gwryw yn pwyso rhwng 155 a 184g a rhwng 150 a 179 g ar gyfer y fenyw. Mae lliw coch ei blu i'w gael ar y cynffon uchaf, ar y talcen, y goron, a'r bol. Mae'r bol cochaidd yn ysgafnach, gan ddangos stribedi traws du mân bach. Mae gan y frest uchaf, y gwddf, gweddill y pen, a'r rhan fwyaf o'i barthau uchaf arlliwiau sy'n amrywio o lwydni i ddu myglyd. Mae ganddynt hefyd barth llwydaidd nodedig o gwmpas y clustiau. Mae ei big a'i goesau mawr yn ddu[3]
Teulu
golyguMae'r hwet-hwet gyddfddu yn perthyn i deulu'r Tapacwlos (Lladin: Rhinocryptidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Dryw’r bambŵ | Psilorhamphus guttatus |  |
| Galito copog | Rhinocrypta lanceolata | .jpg) |
| Galito'r tywod | Teledromas fuscus |  |
| Hwet-hwet gwinau | Pteroptochos castaneus |  |
| Tapacwlo Brasilia | Scytalopus novacapitalis |  |
| Tapacwlo aelarian | Scytalopus argentifrons | .jpg) |
| Tapacwlo gyddfwyn | Scelorchilus albicollis |  |
| Tapacwlo llwyd | Myornis senilis |  |
| Tapacwlo mannog | Acropternis orthonyx | .jpg) |
| Tapacwlo torchgoch | Liosceles thoracicus | .jpg) |
| Tapacwlo torwinau | Eugralla paradoxa |  |
| Tapacwlo tywyll | Scytalopus magellanicus | _(5974504625).jpg) |
| Tapacwlo ystlyswinau | Eleoscytalopus psychopompus |  |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
- ↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
Safonwyd yr enw Hwet-hwet gyddfddu gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.