Llwchaiarn

sant Cymreig o'r 6g a gysylltir gyda Phowys a Cheredigion

Sant gwrywaidd o'r 7g oedd Llwchaiarn neu Llwchayarn (g. 580) a nawddsant eglwysi Sant Llwchaiarn, Llanmerewig a Llanllwchaiarn, ill dau yn hen gantref Cedewain, Powys, a Llanychaearn a Llanllwchaearn yng Ngheredigion. Daw'r enw 'Llamerewig' o 'Llam yr ewig', a chysylltir stori am naid y carw ifanc â Llwchaiarn. Dethir ei ddydd gŵyl ar naill ai 11 neu 12 o Ionawr.[1]

Llwchaiarn
Ganwyd580 Edit this on Wikidata
Cymru Edit this on Wikidata
Bu farw640 Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaethmynach Edit this on Wikidata
Dydd gŵyl11 Ionawr Edit this on Wikidata

Dywedir ei fod yn fab i Hygarfael ap Cyndrwyn o Gaereinion, Powys a’i fod yn frawd i’r seintiau Aelhaiarn (neu Aelhaearn) a Chynhaiarn (nawddsant Eglwys Sant Cynhaiarn, Ynys Ystumllyn ger Cricieth, Gwynedd). Roedd o bosib yn gefnder i Sant Beuno. Noda Bonedd y Saint ei fod yn fab i Cerfael a'i gysylltiad gyda Chedewain, Powys. Dywedir mewn llawysgrif arall (Peniarth MS.100; 16g) ei fod yn fab i 'Cerfael' neu 'Kynfael'[2]

Mewn Hen Gymraeg, gall y gair 'llwch' olygu 'llyn'.

Sgwennodd y bardd Sion Ceri (fl. c. 1500 - c.1530) gywydd i Llwchaearn lle gelwir y sant yn 'Llwchayarn, Filwr a Sant, o Lamerewig'.

Eglwysi

golygu

Rhestr Wicidata:

# Eglwys neu Gymuned Delwedd Cyfesurynnau Lleoliad Wicidata
1 Eglwys Llanychaearn, Llanfarian
 
52°23′14″N 4°04′50″W / 52.387125°N 4.080643°W / 52.387125; -4.080643 Ceredigion Q47182172
2 Eglwys Llwchaiarn
 
52°31′25″N 3°17′34″W / 52.523556°N 3.2928746°W / 52.523556; -3.2928746 Y Drenewydd a Llanllwchaearn Q20714161
3 Eglwys Llwchaiarn, Ceinewydd
 
52°12′49″N 4°21′56″W / 52.213513°N 4.365521°W / 52.213513; -4.365521 Ceinewydd Q29489417
4 Eglwys Llwchaiarn, Llandysul
 
52°31′48″N 3°14′35″W / 52.5299°N 3.24294°W / 52.5299; -3.24294 Llandysul Q17739571
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. Baring-Gould (1908); adalwyd 11 Ionawr 2017.
  2. gwefan llgc.org.uk; adalwyd 11 Ionawr 2017.