Marmite

bwyd o rhin burum

Mae Marmite yn bast lliw tywyll a gynhyrchir gan y cwmni Seisnig, Marmite Food Extract Company. Sail y past yw rhin burum o'r broses bragu. Mae blas ac arogl cryf Marmite yn enwog ac wedi dod yn idiom a slogan love it or hate it.[1] Mae'r dywediad fod rhywbeth yn Marmite yn ffordd o ddweud fod barn neu wrthrych yn denu barn cryf o blaid ac yn erbyn rhywbeth.

Marmite
Enghraifft o'r canlynolbrand bwyd Edit this on Wikidata
Mathpast taenadwy Edit this on Wikidata
Gwlady Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Rhan ocoginio Lloegr, British cuisine Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu1902 Edit this on Wikidata
Yn cynnwysburum, yeast extract Edit this on Wikidata
GwneuthurwrUnilever Edit this on Wikidata
Enw brodorolMarmite Edit this on Wikidata
Gwefanhttps://marmite.co.uk Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Fe'i fytir gan fwyaf ar ffurf brechdan.

Delwedd:Marmite00.jpg
Darlun o'r llestr marmite Ffrengig

Ar ddiwedd 19g, darganfu'r gwyddonydd Almaenig, Justus von Liebig, drwy hap y gellid crynodi, ac yna poteli a bwyta'r sgil-gynhyrchion burum wrth fragu.[2]

Yn 1902 sefydlwyd y cwmni Marmite Food Extract Company, sy'n defnyddio burum cwmni cwrw Bass, yn Burton upon Trent (Swydd Stafford, Lloegr) - bragwyr oedd wedi bod yn y dref ers 1777.[1]

Roedd y rysáit wreiddiol yn cynnwys halen, helogan a pherlysiau. Yn dilyn hynny, ehangwyd y rysáit i gynnwys asid ffolig, fitamin B12, thiamin a riboflafin mewn canran uchel, gan wneud i chi deiet iach maeth.[2]

Yn y blynyddoedd ar ôl sefydlu'r Cwmni Echdynnu Bwyd Marmite, ymddangosodd y cynnyrch a daeth yn boblogaidd yn Seland Newydd ac Awstralia wedi melysu â charamel. Ymddangosodd hefyd yn Unol Daleithiau America o dan enw Vegex ac yn y Swistir dan yr enw Cenovis.[1]

Yr Enw

golygu

Daw enw'r cynnyrch o'r gair Ffrangeg am y math o lestr a ddefnyddwyd i ddal casserole neu gawl o'r enw marmite (ynganer 'marmît'). Ym mhorthladd Dieppe yn Normandi ceir cawl pysgod o'r enw Marmite Dieppoise. Er yr 1920 mae'r label coch a melyn wedi cynnwys darlun o jar 'marmite' arno.[2] Yn wreiddiol gwerthwyd Marmite o botiau mawr pridd ac yna yn yr 1920au dechreuwyd eu werthu mewn potiau gwydr llai ond bod y jariau hynny yn parhau i fod yr un siâp a ffurf â'r potiau 'marmite' Ffrengig gwreiddiol.

Priodweddau maeth

golygu

Mae'r bwyd margit yn fwyd llysieuog er gwaethaf blas y gallai fod yn edrych fel cig.[1] Gan ei fod yn isel mewn braster a nodweddion caloriffig ac yn gyfoethog mewn asid ffolig, ystyrir fitamin B12, thiamin a riboflavin yn fwyd iach.[1][2]

Amrywiol

golygu

Yn dilyn llwyddiant slogan hysbysebu ""Love it or Hate it" yn Hydref 1996 daeth yn arferol i ddefnyddio 'marmite' fel enghraifft o beth neu farn oedd yn ennyn teimladau cryfion o blaid neu yn erbyn. Ar 22 Ebrill 2010, bygythiodd y cwmni Unilever (cwmni cynhyrchu Marmite) achos llys yn erbyn plaid asgell dde y British National Party am ddefnyddio jar o Marmite gyda'r slogan "love it or hate it" yn eu hysbysebion teledu.[3]

 
"Our Mate" sydd ar werth yn Awstralia

Gwerthir Marmite yn Awstralia dan yr enw "Our Mate". Yn Seland Newydd defnyddir yr enw "NZ-Mite".

Dolenni

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 https://www.telegraph.co.uk/foodanddrink/foodanddrinknews/8922483/Marmite-profile-of-a-yeast-based-spread.html
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 https://www.bbc.co.uk/news/uk-13541148
  3. http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/election_2010/8637473.stm