Erfinen

(Ailgyfeiriad o Meipen)
Erfinen
Yr erfinen neu'r feipen; luosog: erfin neu faip.
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Ddim wedi'i restru: Angiosbermau
Ddim wedi'i restru: Ewdicotau
Ddim wedi'i restru: Rosidau
Urdd: Brassicales
Teulu: Brassicaceae
Genws: Brassica
Rhywogaeth: B. rapa
Amrywiad: B. rapa var. rapa
Enw trienwol
Brassica rapa var. rapa
L.

Planhigyn yw meipen neu erfinen yn ne Cymru (Lladin: Brassica rapa; Saesneg: Turnip); sydd a'i wreiddyn yn cael ei fwyta gan ddyn ac anifail. Bwyteir rhai 10 – 20 cm gan anifeiliaid (hyd at 1 Kg o ran pwysau), er bod yn well gan ddyn ei fwyta'n feddalach ac yn felysach - pan fo tua 8 – 10 cm. Mae'r tu fewn yn wyn. Gwyn hefyd yw'r rhan allan sydd o dan y pridd (heb haul) er bod yr 1 – 5 cm uchaf naill ai yn lliw coch, porffor neu wyrdd. Mae'r dail hefyd yn fwytadwy a gwneir hynny'n aml yn yr Unol Daleithiau.

Dywedir mai o Rwsia y daw'r feipen yn wreiddiol a'i fod yn perthyn i deulu'r mwstard.[1]

Rhinweddau meddygol

golygu

Ceir llawer o brotin a Fitamin C yn y gwreiddyn ond mae dail y feipen yn llawn o: Asid ffolig, Fitamin A, Fitamin C, Fitamin K a calsiwm. Gellir defnyddio dŵr yr erfinen (y dŵr a ddefnyddir i'w ferwi) fel ffisig ar gyfer y llais neu ddolur gwddw; mae hefyd yn gymorth i glirio'r anwyd.[2]

Mae rhai'n credu eu bont yn dda at asma.[1]

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 Gwefan 'Health-Care-Clinic
  2. Llysiau Rhinweddol gan Ann Jenkins, cyhoeddwyd gan Wasg Gomer, 1982.

Gweler hefyd

golygu
Chwiliwch am erfinen
yn Wiciadur.
  Eginyn erthygl sydd uchod am blanhigyn. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato