Rhestr o afiechydon a phlanhigion gyda rhinweddau meddygol

Rhestr o afiechydon a phlanhigion gyda rhinweddau meddygol.

Murlyn ar wal meddygfa yn Rhuthun yn darlunio rhan o chwedl Morwyn Llyn y Fan, "...ond mae duwies daear heddiw'n blodeuo gan adfywio dy fêr."

Aeron yr ysgawen, sydd o bosibl yn gwella rhywfaint ar: annwyd, Brech goch, Dolur gwddw, Gwynegon (Cricmala) a Llais cryglyd. Gweler y rhestr ar y chwith.

Nid yw'r rhestr ganlynol yn gyflawn. Gellir ychwanegu ato neu ddileu os oes tystiolaeth ar gael.

• Anhunedd

Briallen Fair

• Annwyd

Cedrwydden, Erwain, Ewcalyptws, Myrtwydd, Sinsir, Ysgawen

• Asma

Lafant, Mintys, Myrtwydd, Saets y waun

• Brech goch

Ysgawen

• Blinder meddwl

Brenhinllys, Grawnffrwyth, Mintys, Rhosmari, Dant y llew

• Briwiau'r geg

Mafon cochion, Cardamom

• Cen gwallt

Lemonwellt, Rhosmari

• Clunwst (Sgiatica)

Llysiau bara, Camri, Ewcalyptws, Mintys, Pig yr Aran, Wermod wen, Saets y waun

• Clwy'r marchogion

Cypreswydden, Llygad Ebrill, Pig yr Aran

• Creithiau

Hedyn Moronen, Lafant

• Croen gyda chraciau

Pig yr Aran, Saets y waun

• Croen sensitif

Camri, Lafant, Neroli

• Croen sych

Lafant, Rhosyn, Sandalwydd

• Croenlid (Ecsema)

Camri, Lafant, Gwenynddail, Saets y waun

• Cur pen

Lafant, Penrhudd, Mintys, Wermod wen

• Cur pen eithafol (‘migren’)

Camri, Lafant, Penrhudd, Wermod wen

• Cylchrediad y gwaed

Pig yr Aran, Pupur du, Rhosmari, Sinsir, Saets y waun

• Cymalau ystyfnig

Wermod wen, Llygad y dydd, Cennin

• Dafad (ar y croen)

Lemon, Dant y llew, Saets y waun

• Diffyg cwsg

Briallen Fair

• Diffyg traul

Cardamom, Erwain, Mandarin, Meillion coch, Mintys, Saets y waun, Cardamom

• Dolur annwyd

Bergamot, Saets y waun

• Dolur gwddw

Cedrwydden, Mafon cochion, Saets y waun, Pig yr Aran, Teim, Ysgawen

• Dolur rhydd

Cennin

• Yr Eryr

Bergamot, Camri, Lafant

• Ffliw

Ewcalyptws, Pupur du, Mintys, Sinsir

• Gordyndra

Llysiau'r bara, Brenhinllys, Kava, rhisgl Magnolia, rhisgl Phellodendron, Hypericum perforatum, a ''passiflora''

• Gorguro’r galon

Camri, Lafant, Rhosmari, Gwenynddail, Saets y waun, Ylang-ylang,

• Gwlychu gwely

Cypreswydden

• Gwynegon (Cricmala)

Lafant, Penrhudd, Rhosmari, Seleri, Ysgawen

• Iselder ysbryd

Lafant, Saets y waun, Jasmin

• Llau pen

Bergamot, Ewcalyptws, Lafant, Perllys, Pig yr Aran

• Llais cryglyd

Erfinen, Meipen, Dail troed yr ebol, Ysgawen

• Llid y bledren

Bergamot, Llugaeron, Perllys, Pig yr Aran, Sandalwydd

• Llosg eira

Pupur du, Lemon, Rhosmari

• Llosg haul

Camri, Lafant

• Llosgiadau

Lafant, Llysiau pen tai

• Mislif afreolaidd

Draenen wen (blodau), Hedyn moronen, Pig yr Aran, Rhosyn, Saets y waun

• Mislif poenus

Camri, Draenen wen (blodau), Penrhudd, Pig yr Aran, Rhosyn, Saets y waun

• Mislif ysgafn

Ffenigl, Merywen, Rhosyn, Saets y waun

• Nerfau

Camri, Lafant, Triaglog, Saets y waun

• Peswch

Teim, Dail troed yr ebol, Erfinen

• Plorod

Bergamot, Cedrwydden, Greulys, Lafant, Neroli

• Poeni

Rhosyn

• Rhwymedd

Pupur du

• Salwch symud

Sinsir, Mintys

• Twymyn

Helygen

• Twymyn y gwair

Camri, Lafant, Lemon

• Tyndra’r cyhyrau (Cramp)

Pupur Du, Rhosmari, Sinsir

Gweler hefyd

• Llysiau rhinweddol