Rhestr o afiechydon a phlanhigion gyda rhinweddau meddygol.
Murlyn ar wal meddygfa yn Rhuthun yn darlunio rhan o chwedl Morwyn Llyn y Fan , "...ond mae duwies daear heddiw'n blodeuo gan adfywio dy fêr." Aeron yr ysgawen, sydd o bosibl yn gwella rhywfaint ar: annwyd , Brech goch , Dolur gwddw , Gwynegon (Cricmala) a Llais cryglyd . Gweler y rhestr ar y chwith. Nid yw'r rhestr ganlynol yn gyflawn. Gellir ychwanegu ato neu ddileu os oes tystiolaeth ar gael.
Briallen Fair Cedrwydden , Erwain , Ewcalyptws , Myrtwydd , Sinsir , Ysgawen Lafant , Mintys , Myrtwydd , Saets y waun Ysgawen Brenhinllys , Grawnffrwyth , Mintys , Rhosmari , Dant y llew Mafon cochion , Cardamom Lemonwellt , Rhosmari Llysiau bara , Camri , Ewcalyptws , Mintys , Pig yr Aran , Wermod wen , Saets y waun Cypreswydden , Llygad Ebrill , Pig yr Aran Hedyn Moronen , Lafant Pig yr Aran , Saets y waun Camri , Lafant , Neroli Lafant , Rhosyn , Sandalwydd Camri , Lafant , Gwenynddail , Saets y waun Lafant , Penrhudd , Mintys , Wermod wen Camri , Lafant , Penrhudd , Wermod wen Pig yr Aran , Pupur du , Rhosmari , Sinsir , Saets y waun Wermod wen , Llygad y dydd , Cennin Lemon , Dant y llew , Saets y waun Briallen Fair Cardamom , Erwain , Mandarin , Meillion coch , Mintys , Saets y waun , Cardamom Bergamot , Saets y waun Cedrwydden , Mafon cochion , Saets y waun , Pig yr Aran , Teim , Ysgawen Cennin Bergamot , Camri , Lafant Ewcalyptws , Pupur du , Mintys , Sinsir Llysiau'r bara , Brenhinllys , Kava Magnolia , rhisgl Phellodendron Hypericum perforatum ''passiflora'' Camri , Lafant , Rhosmari , Gwenynddail , Saets y waun , Ylang-ylang ,Cypreswydden Lafant , Penrhudd , Rhosmari , Seleri , Ysgawen Lafant , Saets y waun , Jasmin Bergamot , Ewcalyptws , Lafant , Perllys , Pig yr Aran Erfinen , Meipen , Dail troed yr ebol , Ysgawen Bergamot , Llugaeron , Perllys , Pig yr Aran , Sandalwydd Pupur du , Lemon , Rhosmari Camri , Lafant Lafant , Llysiau pen tai Draenen wen (blodau), Hedyn moronen , Pig yr Aran , Rhosyn , Saets y waun Camri , Draenen wen (blodau), Penrhudd , Pig yr Aran , Rhosyn , Saets y waun Ffenigl , Merywen , Rhosyn , Saets y waun Camri , Lafant , Triaglog , Saets y waun Teim , Dail troed yr ebol , Erfinen Bergamot , Cedrwydden , Greulys , Lafant , Neroli Rhosyn Pupur du Sinsir , Mintys Helygen Camri , Lafant , Lemon Pupur Du , Rhosmari , Sinsir 
