Pen Allt-mawr
Mae Pen Allt-mawr yn gopa mynydd a geir yn y Mynydd Du rhwng Llanymddyfri a Threfynwy; cyfeiriad grid SO206243. Enw'r fam-fynydd ydy Waun Fach.
 | |
| Math | mynydd, copa  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Powys |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 720 metr |
| Cyfesurynnau | 51.9118°N 3.1544°W |
| Cod OS | SO2069024307 |
| Manylion | |
| Amlygrwydd | 103.5 metr |
| Rhiant gopa | Waun Fach |
| Cadwyn fynydd | Mynydd Du |
 | |
Hen garnedd lwyfan golygu
Ceir Carnedd lwyfan sy'n dyddio'n ôl i Oes yr Efydd; cyfeiriad grid SO206243 ar y mynydd. Dylid cofio nad cylch cerrig fel y cyfryw yw carneddi llwyfan, fodd bynnag, gan fod y rheiny o oes wahanol ac yn cael eu defnyddio i bwrpas gwahanol. Mae'n bosibl i seremoniau neu ddefodau gael eu cynnal ar y safle yn ogystal â chladdedigaeth.[1]
Mae'r heneb hon wedi'i chofrestru gan Cadw gyda'r rhif SAM: BR305.
Dosbarthiad y mynydd golygu
Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 618metr: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf.
Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn rhestri arbennig yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n Hewitt, Nuttall a HuMP. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghŷd ar wefan “Database of British and Irish hills”.[2] Uchder y copa o lefel y môr ydy 720 metr (2362 tr). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 20 Tachwedd 2009.