Philip Yorke

Hynafiaethwr Cymreig oedd Philip Yorke (29 Gorffennaf 1743 – 19 Mawrth 1804), a aned yn Erddig, ger Wrecsam. Mae'n adnabyddus fel awdur y gyfrol The Royal Tribes of Wales (1799), sy'n drysorfa o wybodaeth i achyddwyr.

Philip Yorke
Arfbais y teulu yn Eglwys Sant Sannan, Llansannan
Ganwyd	30 Gorffennaf 1743 (in Julian calendar)  Erddig
Bu farw	19 Mawrth 1804  (60 oed) Erddig
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Coleg Corpus Christi Coleg Eton
Galwedigaeth	Gwleidydd
Swydd	Aelod o Senedd Prydain Fawr
Priod	Elizabeth Cust
Plant	Simon Yorke
Gwobr/au	Fellow of the Society of Antiquaries

Bywyd a gwaith

Ar ôl astudio ym Mhrifysgol Caergrawnt a Lincoln's Inn, etifeddodd ystâd Erddig yn 1767. Daeth yn gymrawd o Gymdeithas yr Hynafiaethwyr yn 1768. Priododd â merch Piers Wyn o Ddyffryn Aled yn 1782.

Am ei fod yn hannu o linach arglwyddi Uwch Dulas, daeth i ymddiddori yn achau teuluoedd uchelwrol y Gororau a Gogledd Cymru a'u hanes. Ffrwyth gyntaf ei ymchwil oedd y gyfrol Tracts of Powys (1795), gwaith sy'n cynnwys ymosodiad ar farn Polydore Vergil ar ddilusrwydd hanes traddodiadol Cymru fel y'i ceir yng ngwaith Sieffre o Fynwy.

Ond prif waith Yorke yw'r gyfrol The Royal Tribes of Wales, sy'n dal i fod yn ffynhonnell bwysig i haneswyr. Mae'n cynnwys achau a hanes Pymtheg Llwyth Gwynedd a'u disgynyddion.

Roedd Yorke yn rhigymwr medrus hefyd; cyhoeddwyd ei gasgliad o rigymau doniol fel Crude Ditties ymhell ar ôl ei farwolaeth, yn 1914.

Llyfryddiaeth

Gwaith Yorke

• Tracts of Powys (Llundain, 1795)
• The Royal Tribes of Wales (Llundain, 1799; ail argraffiad gan Isaac Foulkes, Lerpwl, 1887)
• Crude Ditties (1914)

Llyfrau amdano

• Albinia Cust, Chronicles of Erthig on the Dyke (1914)

Dolenni allanol

• The Royal Tribes of Wales, argraffiad Isaac Foulkes, ar gael fel testun neu ffeil PDF ar wefan Internet Archives.