Priordy Llanddewi Nant Hodni

adfeilion rhestredig Gradd I yng Nghrucornau

Priordy Awstinaidd ger pentref Llanddewi Nant Hodni yng nghymuned Crucornau, Sir Fynwy, Cymru, yw Priordy Llanddewi Nant Hodni. Saif yng ngogledd-orllewin Sir Fynwy, 10 milltir i'r gogledd o'r Fenni ar ffordd fynydd sy'n arwain i Gapel-y-ffin a'r Gelli Gandryll, yn Nyffryn Ewias.

Priordy Llanddewi Nant Hodni
Mathpriordy Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 12 g Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadCrucornau Edit this on Wikidata
SirSir Fynwy
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr239.5 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.9448°N 3.03647°W, 51.94494°N 3.036399°W Edit this on Wikidata
Rheolir ganCadw Edit this on Wikidata
Map
PerchnogaethCadw Edit this on Wikidata
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd I, heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Manylion
Dynodwr CadwMM004 Edit this on Wikidata

Cyn sefydlu'r priordy roedd y safle eisoes yn adnabyddus fel clas Cymreig Llanddewi Nant Hodni, yn ardal Ewias. Ymwelodd Gerallt Gymro â'r priordy newydd yn 1188 ac mae'n dweud mai dau feudwy Cymreig a sefydlodd yr hen glas. Roedd y feudwyfa yn eiddo i'r arglwydd Normanaidd William de Lacy, o deulu Lacy, arglwyddi Ewias Lacy. Yn 1118 sefydlodd ganondy i'r Canoniaid Awstinaidd yma, y cyntaf yng Nghymru.

Ad-feddiannwyd yr ardal gan y Cymry yn 1135, ac aeth rhai o'r canoniaid nad oeddynt yn Gymry i sefydlu canondy newydd, Llanthony Secunda, ger Caerloyw. Parhaodd teulu de Lacy i ariannu'r sefydliad gwreiddiol, ac adeiladwyd eglwys fawr i'r priordy yn 1217. Pan ddiddymwyd y mynachlogydd daeth clafdy'r priordy yn eglwys y plwyf; mae eglwys y priordy ei hun yn adfail.

Priordy Llanddewi Nant Hodni

Cyfeiriadau

golygu