Rhwydwaith Haqqani
Mudiad gwrthryfelgar a leolir yn nwyrain Affganistan a gogledd-orllewin Pacistan yw rhwydwaith Haqqani a fu'n ymladd yn Rhyfeloedd Affganistan ers tua 1980. Ar hyn o bryd, mae'n brwydro yn erbyn lluoedd NATO a llywodraeth Affganistan.
| Rhwydwaith Haqqani | |
|---|---|
| Cyfranogwr yn Rhyfeloedd Affganistan a Rhyfel Wasiristan | |
| Yn weithredol | c. 1980[1] – presennol |
| Idioleg | Deobandi (ffurf ar ffwndamentaliaeth Islamaidd) |
| Grwpiau | Zadran (llwyth Pashtun)[2][3][4][5] |
| Arweinwyr | Jalaluddin Haqqani (o bosib yn farw) Sirajuddin Haqqani |
| Maes gweithredol | Affganistan, Pacistan |
| Cryfder | 4,000–15,000[1][6][7] |
| Cynghreiriaid |  Taliban[1][8][9][10]  al-Qaeda |
| Gwrthwynebwyr | Gwrthwynebwyr
|
| Rhyfeloedd a brwydrau | Rhyfel yr Undeb Sofietaidd yn Affganistan Rhyfel Cartref Affganistan (1989–92) Rhyfel Cartref Affganistan (1992–96) Rhyfel Cartref Affganistan (1996–2001) Rhyfel Affganistan (2001–21) Gwrthryfel y Taleban Ymgyrch Zarb-e-Azb |
Sefydlwyd y grŵp gan Jalaluddin Haqqani, a frwydrodd yn erbyn y comiwnyddion a'r Sofietiaid yn y 1980au. Cafodd ei addysgu yn ysgolion Islamaidd eithafol yn Affganistan a Phacistan. Yn ystod y rhyfel, magodd cysylltiadau agos rhwng Haqqani a'r ISI a'r CIA a hefyd arianwyr tramor megis Osama bin Laden.[13] Am gyfnod roedd Haqqani wedi cynghreirio â'r mujahideen, a fe wasanaethodd yn weinidog cyfiawnder yn y cabinet dros dro. Ym 1995, fe ddatganodd ei fod yn deyrngar i'r Taliban. Ymunodd milwyr y rhwydwaith â'r Taliban wrth gipio Kabul ym 1996. Penodwyd Haqqani yn weinidog dros faterion llwythol, a daliai'r swydd honno nes goresgyniad Affganistan yn 2001 a chwymp llywodraeth y Taliban. Ers 2001, mae'r rhwydwaith wedi cynorthwyo gwrthryfel y Taleban. Ildiodd Jalaluddin yr awenau i'w fab Sirajuddin. Rhoddai bai ar rwydwaith Haqqani am sawl ymosodiad terfysgol, bradlofruddiaeth, a chyrchoedd ar y brifddinas.
Cyhuddir elfennau o awdurdodau Pacistan, yn enwedig yr ISI, o gefnogi'r rhwydwaith.[14][15]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ 1.0 1.1 1.2 Rassler, Don; Vahid Brown (14 Gorffennaf 2011). "The Haqqani Nexus and the Evolution of al-Qaida" (PDF). Harmony Program (Combating Terrorism Center). http://www.ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2011/07/CTC-Haqqani-Report_Rassler-Brown-Final_Web.pdf. Adalwyd 2 Awst 2011.
- ↑ http://www.rediff.com/news/slide-show/slide-show-1-haqqani-network-isis-friend-americas-foe/20110518.htm#4"The Haqqanis hail from the Pashtun Zadran tribe"
- ↑ "Questions Raised About Haqqani Network Ties with Pakistan". International Relations and Security Network. 26 Medi 2011. Cyrchwyd 15 Hydref 2011.
- ↑ Gopal, Anand; Mansur Khan Mahsud; Brian Fishman (3 Mehefin 2010). "Inside the Haqqani network". Foreign Policy. The Slate Group, LLC. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-11-16. Cyrchwyd 23 Tachwedd 2011.
- ↑ Mir, Amir (15 Hydref 2011). "Haqqanis sidestep US terror list". Asia Times Online. Asia Times Online. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 28 Tachwedd 2011.
- ↑ "Sirajuddin Haqqani dares US to attack N Waziristan". The Express Tribune. Cyrchwyd 20 Mai 2015.
- ↑ Perlez, Jane (14 Rhagfyr 2009). "Rebuffing U.S., Pakistan Balks at Crackdown". The New York Times.
- ↑ NATO: 200 Afghan militants killed, captured Archifwyd 2016-03-05 yn y Peiriant Wayback gan Deb Riechmann. 24 Hydref 2011.
- ↑ Gopal, Anand (1 Mehefin 2009). "The most deadly US foe in Afghanistan". The Christian Science Monitor. Cyrchwyd 17 Awst 2012.
- ↑ Syed Salaam Shahzaddate=5 Ma 2004. "Through the eyes of the Taliban". Asia Times. Adalwyd 10 Chwefror 2009.
- ↑ "BBC News - Rare look at Afghan National Army's Taliban fight". Bbc.com. Cyrchwyd 2014-08-18.
- ↑ "Taliban attack NATO base in Afghanistan - Central & South Asia". Al Jazeera English. Cyrchwyd 2014-08-18.
- ↑ (Saesneg) Haqqani network. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 4 Mehefin 2017.
- ↑ (Saesneg) The Haqqani Network, Institute for the Study of War. Adalwyd ar 4 Mehefin 2017.
- ↑ (Saesneg) Haqqanis: Growth of a militant network, BBC (14 Medi 2011). Adalwyd 4 Mehefin 2017.
Darllen pellach
golygu- Vahid Brown, Don Rassler (1 Chwefror 2013). Fountainhead of Jihad: The Haqqani Nexus, 1973-2012 (arg. 1). Oxford University Press. t. 320. ISBN 978-0199327980.
Dolenni allanol
golygu- Haqqani Network, GlobalSecurity.org
- Haqqani Network, Institute for the Study of War
- Sirajuddin Haqqani, Rewards for Justice Program
- Haqqanis: Growth of a militant network, BBC News, 14 Medi 2011
- Q&A: Who are the Haqqanis?, Reuters
- Haqqani Network Financing: The Evolution of an Industry Archifwyd 2021-08-16 yn y Peiriant Wayback - The Combating Terrorism Center at West Point, Gorffennaf 2012
- The Haqqani History: Bin Ladin's Advocate inside the Taliban - National Security Archive Electronic Briefing Book, 11 Medi 2012