Y rhyngrwyd

(Ailgyfeiriad o Rhyngrwyd)

System gysylltiedig o rwydweithiau cyfrifiadurol byd-eang, sydd ar gael i'r cyhoedd, yw'r rhyngrwyd ac sy'n gwasanaethu biliynau o ddefnyddwyr. Mae'n trosglwyddo amrywiaeth o ddata gan gynnwys lluniau, sain, fideo a thestun, ac yn cludo amrywiaeth o wybodaeth a gwasanaethau. Trosglwyddir y data hyn gyda'r safon Protocol Rhyngrwyd (IP). Y gwasanaethau mwyaf amlwg yn strwythur y rhyngrwyd yw'r we fyd-eang (WWW) ac e-bost, a hefyd gwasanaethau sgwrsio a throsglwyddo ffeiliau. Mae'r defnyddrwyd ('usenet' neu 'newsnet') hefyd yn bodoli ar y rhyngrwyd, ond nid mor boblogaidd bellach. Hyd at ddiwedd y 2000au roedd angen cyfrifiadur i gysylltu â'r rhyngrwyd, ond yna gwelwyd y cyfryngau traddodiadol i gyd yn cael eu hailbobi i gario rhan o'r rhyngrwyd e.e. y ffôn, systemau cerdd, ffilm a'r teledu. Gwelwyd hefyd cyhoeddwyr yn addasu ar gyfer y dechnoleg newydd er mwyn dosbarthu eu cynnyrch; yng Nghymru er enghraifft bu Gwasg y Lolfa'n flaenllaw iawn yn gwerthu e-lyfrau a Golwg360 yn bapur newydd digidol.

Rhyngrwyd
Bioleg

Cyfrifiadur
Gwe fyd-eang
E-bost
Blog
Gwrth-firws


Rhwydweithio cymdeithasol ar-lein

CERN

Argraff arlunydd o sut mae'r rhyngrwyd yn edrych

Nid yw'r rhyngrwyd a'r we fyd-eang yn gyfystyr. Casgliad o ddogfennau hyperdestun yw'r we, a defnyddir y rhyngrwyd (sy'n llawer mwy na'r we) i gael mynediad i'r dogfennau hyn.

Hanes y rhyngrwyd golygu

Crewyd y rhyngrwyd yn yr Unol daliaethau America ar ffurf rhwydwaith o gyfrifiaduron yn 1969 gan adran amddifynnol y llywodraeth. Pwmpiwyd arian i'r cynllun gan y National Science Foundation (ac arian preifat) yn y 1980au a chysylltwyd y cyfan gan linell ffôn. Erbyn 2012 roedd 2.4 biliwn o bobl ledled y byd - dros draean poblogaeth y byd - wedi defnyddio gwasanaethau'r rhyngrwyd.[1]

 
Cyfrifiadur NeXT a ddefnyddiwyd gan Tim Berners-Lee yn CERN ac a ddaeth yn weinydd gwe cyntaf drwy'r byd.

Cafodd y We fyd-eang ei chreu yn CERN yn y Swistir yn yr 1990'au gan Sais o'r enw Tim Berners-Lee i gysylltu gwyddonwyr gyda'i gilydd. Mae'r enw "net" yn dod o'r term Saesneg llawn "the internet" a'r gair "internet" yn ei dro'n dalfyriad o "inter-" a "networking" i creu "internetworking" (rhyngrwydweithio).[2] Defnyddir priflythyren yn yr enw ("y Rhyngrwyd") a llythyren fach pan fo'r gair yn ansoddair "marchnata rhyngrwyd" yn Saesneg ac yn y Gymraeg.[3]

Cyfeiriadau golygu

  1. "World Stats". Internet World Stats. Miniwatts Marketing Group. Text "Mehefin 30, 2012" ignored (help)
  2. "Internet, n.". Oxford English Dictionary (arg. Draft). March 2009. Cyrchwyd 26 October 2010. Shortened < INTERNETWORK n., perhaps influenced by similar words in -net
  3. "7.76 Terms like 'web' and 'Internet'", Chicago Manual of Style, University of Chicago, 16ed rhifynn

Gweler hefyd golygu

Dolenni allanol golygu

Chwiliwch am y rhyngrwyd
yn Wiciadur.