Stupa

(Ailgyfeiriad o Stwpa)

Srwythur o siap tomen neu fwnt sy'n dal creiriau Bwdhaidd - gweddillion sant fel rheol - yw stupa (Sansgrit a Pāli: स्तूप, stūpa, yn llythrennol "pentwr"). Mae'r creirfaoedd hyn yn nodwedd amlwg yn nhirwedd unrhyw wlad Fwdhaidd yn Asia, o Nepal i Japan, ac yn cymryd sawl ffurf ranbarthol a hanesyddol. Mae cynllun y stupa yn fath o fandala, patrwm sanctaidd sy'n adlewyrchu'r bydysawd.

Stupa Mawr Sanchi, India (tua 4edd ganrif - ganrif 1af CC).

Ceir sawl gair am 'stupa' mewn ieithoedd Asiaidd eraill, e.e.

Yn ôl traddodiad, codwyd y stupas cyntaf, wyth ohonynt, i ddal lludw Gautama Buddha. Ceir enghreifftiau cynnar yn Sarnath a Sanchi a lleoedd eraill yng ngogledd India.