System Ddosbarthiad Cemegol Therapiwtig Anatomegol
Defnyddir y System Ddosbarthiad Cemegol Therapiwtig Anatomegol (ATC)[1] i ddosbarthu cyffuriau meddyginiaethol. Fe'i rheolir gan Ganolfan Gydweithiol Cyfundrefn Iechyd y Byd (WHO) dros Fethodoleg Ystadegau Cyffuriau, a chyhoeddwyd yn gyntaf ym 1976.[2]
Mae'r system yn rhannu cyffuriau i wahanol grwpiau yn ôl yr organ neu system maent yn gweithredu arno ac/neu eu nodweddion therapiwtig a chemegol.
Dosbarthiad
golyguDosbarthir cyffuriau mewn grwpiau ar bum wahanol lefel yn y system ATC:[2]
Lefel gyntaf
golyguMae lefel gyntaf y côd yn dynodi'r brif grŵp anatomegol ac yn cynnwys un lythyren. Mae yna 14 prif grŵp:[3]
| Côd | Cynnwys |
|---|---|
| A | Llwybr treulio a metabolaeth |
| B | Gwaed ac organau sy'n ffurfio gwaed |
| C | System gardiofasgwlaidd |
| D | Dermatolegol |
| G | System genhedlol-wrinol a hormonau rhyw |
| H | Paratoadau hormonaidd hollgorffol, ac eithrio hormonau rhyw ac inswlinau |
| J | Cyffuriau gwrth-heintiol ar gyfer defnydd hollgorffol |
| L | Cyffuriau gwrth-neoplasm ac imiwnofodylyddion |
| M | System gyhyrysgerbydol |
| N | System nerfol |
| P | Cynhyrchion gwrth-barasitig, pryfleiddiaid ac ymlidwyr pryfed |
| R | System resbiradu |
| S | System y synhwyrau |
| V | Amrywiol |
Ail lefel
golyguMae ail lefel y côd yn dynodi'r prif grŵp therapiwtig ac yn cynnwys dau ddigid.
Enghraifft: C03 Diwretigion
Trydedd lefel
golyguMae trydedd lefel y côd yn dynodi'r is-grŵp therapiwtig/ffarmacolegol ac yn cynnwys un lythyren.
Enghraifft: C03C Diwretigion nenfwd-uchel
Pedwaredd lefel
golyguMae pedwaredd lefel y côd yn dynodi'r is-grŵp gemegol/therapiwtig/ffarmacolegol ac yn cynnwys un lythyren.
Enghraifft: C03CA Sylffonamidau
Pumed lefel
golyguMae pumed lefel y côd yn dynodi'r sylwedd cemegol ac yn cynnwys dau ddigid.
Enghraifft: C03CA01 Ffwrosemid
ATCvet
golyguDefnyddir y System Ddosbarthiad Cemegol Therapiwtig Anatomegol ar gyfer cynhyrchion milfeddygol (ATCvet) i ddosbarthu cyffuriau milfeddygol. Creir codau ATCvet trwy roi'r llythyren Q o flaen côd ATC y mwyafrif o feddyginiaethau dynol. Er enghraifft, mae gan furosemid a ddefnyddir ym milfeddygaeth y côd QC03CA01.
Defnyddir rhai codau ar gyfer cyffuriau milfeddygol yn unig, megis QI Imiwnolegion, QJ51 Gwrth-facterialau at ddiben mewnfronnol neu QN05AX90 amperozide.[4]
Dos Dyddiol Diffiniedig
golygu- Prif: Dos Dyddiol Diffiniedig
Mae'r system ATC hefyd yn cynnwys Dosau Dyddiol Diffiniedig (DDDau) ar gyfer nifer o gyffuriau. Mesuriad yw hwn o gymeriant cyffur ar sail dos dyddiol arferol cyffur penodol. Yn ôl y diffiniad, DDD yw'r "dos cynhaliaeth cyfartalog y diwrnod ar gyfer cyffur a ddefnyddir am ei brif alw mewn oedolion".[2]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ O'r Saesneg: Anatomical Therapeutic Chemical (ATC) Classification System
- ↑ 2.0 2.1 2.2 (Saesneg) WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: About the ATC/DDD system Archifwyd 2009-09-27 yn y Peiriant Wayback
- ↑ (Saesneg) WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: ATC/DDD Index
- ↑ (Saesneg) WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: About the ATCvet classification system Archifwyd 2009-02-19 yn y Peiriant Wayback
Dolenni allanol
golygu- (Saesneg) Gwefan swyddogol ATC, gwesteir gan Ganolfan Gydweithiol y WHO dros Fethodoleg Ystadegau Cyffuriau
- (Saesneg) Cyflwyniad i ATC[dolen farw], Canolfan Ymchwil Meddygaeth Deuluol Prifysgol Sydney