Uwch Gynghrair Andorra

Prif adran pêl-droed Andorra

Uwch Gynghrair Andorra (Catalaneg: Primera Divisió d'Andorra; Cymraeg: 'Adran Gyntaf Andorra'), a elwir yn Lliga Multisegur Assegurances am resymau nawdd,[1] yw categori dynion gorau system cynghrair Andorra a phrif gystadleuaeth lefel clwb y wlad. Fe'i trefnir gan Ffederasiwn Pêl-droed Andorra (FAF) a dechreuodd gael ei chwarae yn nhymor 1995-96. Mae'r bencampwriaeth wedi dilyn twrnamaint gron a system esgyn a disgyn rhwng adrannau ers 1999.

Uwch Gynghrair Andorra
GwladAndorra
CydffederasiwnUEFA
Sefydlwyd1995
Nifer o dimau10
Lefel ar byramid1
Disgyn iSegona Divisió
CwpanauCopa Constitució
Supercopa Andorrana
Cwpanau rhyngwladolUEFA Champions League
UEFA Europa Conference League
Pencampwyr PresennolUE Santa Coloma (1st title)
(2023–24)
Mwyaf o bencampwriaethauFC Santa Coloma (13 titles)
Gwefanfaf.ad
2023–24

Nid yw FC Andorra, un o brif glybiau’r wlad sydd wedi’i leoli yn y brifddinas, Andorra la Vella, erioed wedi chwarae yn y gynghrair hon. Maent yn chwarae yn system cynghrair Sbaen, ac wedi'u cofrestru gyda Ffederasiwn Frenhinol Pêl-droed Sbaen.

Mae gwreiddiau cynghrair Andorra yn dyddio'n ôl i sefydlu Ffederasiwn Pêl-droed Andorra (FAF) ym 1994. Roedd gan y wlad glwb pêl-droed yn system cynghrair Sbaen ers 1942, sef, Fútbol Club Andorra. Yn 1970, bu i nifer o bobl a chlybiau lleol greu cynghrair amatur heb sêl ystyriaeth swyddogol.[2] Erbyn yr 1990au daeth newid ar fyd gan bod creu'r gynghrair genedlaethol yn amod angenrheidiol i Andorra gael ei dderbyn yn aelod gweithgar o UEFA, a ddaeth yn swyddogol ym 1996.[3] Daeth amod debyg ar i Gymru gael tîm genedlaethol ar i Gymdeithas Bêl-droed Cymru sefydlu Cynghrair Genedlaethol Cymru tua'r un adeg.[4]

Cynhyrchodd tymor cyntaf 1995-96 Futbol Club Encamp fel y pencampwr cyntaf. Enillydd y tymor nesaf, Club Esportiu Principat, oedd y tîm Andorra cyntaf i gystadlu mewn cystadleuaeth Ewropeaidd.[5] Gan ddechrau ym 1999, sefydlwyd system o esgyn a disgyn a twrnamaint gron gyda chreu'r Ail Adran, a ostyngodd nifer y clybiau yn yr elît i'r wyth presennol.[6]

System cynghrair

golygu

Mae’r wyth clwb sy’n chwarae yn y gynghrair yn chwarae ei gilydd deirgwaith yn yr un lleoliad. Ar ôl y 21 rownd gyntaf, mae'r gynghrair yn rhannu yn hanner, yn bedwar uchaf a'r pedwar isaf. Yna maen nhw'n chwarae'r tri thîm arall yn eu hadran ddwywaith yn fwy i roi cyfanswm o 27 gêm. Mae safle olaf y rownd diraddio yn cael ei ddiswyddo i'r Segona Divisió, yr ail gynghrair bêl-droed uchaf yn Andorra, tra bod y dosbarth olaf ond un yn chwarae ail gêm ail-raddiad dwy goes yn erbyn Segona Divisió. Mae nifer y timau o Primera Divisió wedi newid trwy gydol hanes y gynghrair:

  • 1995-96: 10 clwb
  • 1996-97: 12 clwb
  • 1997-98: 11 clwb
  • 1998-99: 12 clwb
  • 1999-00: 7 clwb
  • 2000-02: 8 clwb
  • 2002-03: 9 clwb
  • 2003-23: 8 clwb
  • 2023 -presennol: 10 clwb

Cymhwyster ar gyfer cystadlaethau Ewropeaidd

golygu

Mae enillydd y gynghrair yn ennill lle yn rownd gymwysterau Cynghrair y Pencampwyr UEFA, tra bod enillwyr y gynghrair ac enillydd Copa Constitució yn ennill lle yn Cynghrair Europa UEFA rownd cymwysterau.

Enillwyr fesul Clwb

golygu
Clwb Nifer Blynyddoedd
FC Santa Coloma 13 1995, 2001, 2003, 2004, 2008, 2010, 2011, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019
Inter Club d'Escaldes 3 2020, 2021, 2022
CE Principat 3 1996, 1997, 1998
FC Encamp 2 1996, 2002
FC Lusitanos 2 2012, 2013
FC Rànger's 2 2006, 2007
UE Sant Julià 2 2005, 2009
Constel·lació Esportiva 1 2000
Atlètic Club d'Escaldes 1 2023

Dolenni allanol

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. "La Primera Divisió passa a dir-se Lliga Multisegur Assegurances". elperiodic.ad.
  2. "MACE1.JPG (image)". bp3.blogger.com.
  3. "Andorra se codea con la élite". El País. 5 Hydref 1996. Cyrchwyd 24 Medi 2012.
  4. "The League of Wales". The Red Wales, sianel Youtube Cymdeithas Bêl-droed Cymru. 2024. Cyrchwyd 23 Mai 2024.
  5. "'HAIR WE GO, HAIR WE GO..' United will face barber-ians; CE PRINCIPAT v DUNDEE UTD. – Free Online Library". thefreelibrary.com.
  6. "Andorra - List of Champions". www.rsssf.com. Cyrchwyd 2020-11-12.
  Eginyn erthygl sydd uchod am Andorra. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
  Eginyn erthygl sydd uchod am bêl-droed. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.