William Ouseley

dwyreiniwr Cymreig

Roedd Syr William Ouseley HFRSE FSAScot (1767 - Medi, 1842), yn arbenigwr ar ddiwylliant gwledydd y dwyrain.[1]

William Ouseley
Ganwyd1767 Edit this on Wikidata
Sir Fynwy Edit this on Wikidata
Bu farw1842 Edit this on Wikidata
Boulogne-sur-Mer Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaethhanesydd, diplomydd Edit this on Wikidata
TadRalph Ouseley Edit this on Wikidata
PlantWilliam Gore Ouseley Edit this on Wikidata

Bywyd cynnar

golygu

Ganwyd Ouseley yn Sir Fynwy, yn fab hynaf y Capten Ralph Ouseley a'i wraig Elizabeth (née Holland). Cafodd ei addysgu gartref yng nghwmni ei frawd, Gore a'i gefnder, Gideon Ouseley. Cafodd y tri ohonynt yrfaoedd nodedig.

Ym 1787 aeth i Baris i ddysgu Ffrangeg, ac yno gosododd sylfaen ei ddiddordeb mewn llenyddiaeth Persia. Yn 1788 daeth yn gorned, (swyddog iau gyda'r marchfilwyr), yn 8fed gatrawd y dragŵn. Ar ddiwedd 1794 gwerthodd ei gomisiwn ac aeth i Leiden i astudio Perseg. Wedi dychwelyd i Ynysoedd Prydain dychwelodd i wasanaeth milwrol fel uwchgapten yng nghatrawd dragŵn Arglwydd Ayr wedi'i leoli yng Nghaerliwelydd.

Ym 1798 roedd yn byw yng Nghrucywel lle byddai, yn y pen draw, yn cyhoeddi ei gyfres o lyfrau Travels in Various Countries of Middle East a chafodd eu hargraffu'n lleol hefyd.[2]

Pan anfonwyd ei frawd iau, Syr Gore Ouseley, ym 1810, i wasanaethu fel Llysgennad i'r hyn a elwid ar y pryd yn Persia (Iran bellach), aeth Syr William gydag ef fel ei ysgrifennydd.[3] Arhosodd yno hyd 1812 cyn dychwelyd i Grucywel ym 1813.

Priododd Julia Frances Irving ym 1796 bu iddynt tri mab a chwe merch. Yr hynaf oedd Syr William Gore Ouseley a oedd yn ddiplomydd yn Ne America ac yn arlunydd enwog.[4]

Anrhydeddau

golygu

Derbyniodd gradd LL.D. er anrhydedd o Brifysgol Dulyn ym 1797 a PhD o Brifysgol Rostock. Ym 1800 cafodd ei urddo'n farchog gan Charles yr Arglwydd Cornwallis (1738-1805), a oedd rhwng 1786 a 1793 wedi bod yn Llywodraethwr Cyffredinol India. Cafodd ei urddo fel cydnabyddiaeth am ei waith yn hyrwyddo astudiaethau dwyreiniol.

Roedd yn gymrawd anrhydeddus o gymdeithasau brenhinol Caeredin, Göttingen, ac Amsterdam, ac yn aelod o Gymdeithas Asiatig Bengal.[5]

Marwolaeth

golygu

Bu farw yn Boulogne-sur-Mer

Gweithiau cyhoeddedig

golygu
 
Wynebddalen Travels in Various Countries of the Middle East Cyfrol 3
  • Persian Miscellanies (1795)
  • Oriental Collections rhwng 1797 a1799
  • Epitome of the Ancient History of Persia (1799); ym 1800,
  • The Oriental Geography of Ebn Haukal (1800)
  • Cyfieithiad o'r Bakhtiyar Nama (Bakhtiyar Nama and Observations on Some Medals and Gems) (1801).
  • Travels in Various Countries of the Middle East 3 cyfrol (1810, 1811 a 1823)

Bu hefyd yn gyfrifol am gyhoeddi llyfr John Lewis Burckhardt Travels in Arabia, Arabian Proverbs and Notes on the Bedouins and Wahbys [6]

Cyfrannodd nifer o bapurau pwysig i Drafodion y Gymdeithas Lenyddol Frenhinol

Cyfeiriadau

golygu
  1. "Ouseley, Sir William (1767–1842), orientalist | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-20957. Cyrchwyd 2019-11-11.
  2. Radnorshire Society transactions Cyfrol. 54, 1984 Tudalen 46; "The diary of Captain Frederick Jones"
  3. "Ouseley, Sir Gore, first baronet (1770–1844), diplomatist | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-20955. Cyrchwyd 2019-11-11.
  4. "Ouseley, Sir William Gore (1797–1866), diplomatist and author | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-20958. Cyrchwyd 2019-11-11.
  5. Ouseley, William (1823). Travels in various countries of the East, more particularly Persia. Llundain: Rodwell and Martin.
  6. "Ouseley, William, (Sir) (1767-1842) - People and organisations". Trove. Cyrchwyd 2019-11-11.