Antonietta Stella

Soprano operatig o'r Eidal oedd Antonietta Stella (ganwyd Maria Antonietta Stella; 15 Mawrth 1929 – 23 Chwefror 2022). Un o'r sopranos spinto Eidalaidd gorau yn y 1950au a'r 1960au, sy'n cael ei chysylltu'n arbennig â rolau Verdi a Puccini.

Antonietta Stella
Ganwyd	Maria Antonietta Stella  15 Mawrth 1929  Perugia
Bu farw	23 Chwefror 2022  Rhufain
Label recordio	Deutsche Grammophon, EMI, Philips Records
Dinasyddiaeth	Yr Eidal
Alma mater	Accademia Nazionale di Santa Cecilia
Galwedigaeth	canwr opera
Math o lais	soprano
Gwefan	http://www.marjaleenapelho.com/stella.html

Gyrfa

Fe'i ganwyd yn Perugia, yr Eidal. Astudiodd yn Accademia Nazionale di Santa Cecilia yn Rhufain. Gwnaeth ei ymddangosiad cyntaf yn Spoleto, fel Leonora yn Il trovatore, ym 1950. Ymddangosodd i Opera Rhufain ym 1951, fel Leonora yn La forza del destino. Yn fuan dechreuodd canu ar hyd yr Eidal: Fflorens, Napoli, Parma, Turin, Catania, Ferona, Fenis, ac ati. Gwnaeth ei ymddangosiad cyntaf yn La Scala ym Milan, fel Desdemona yn Otello Verdi, ym 1954, lle canodd yn gyson i ganmoliaeth fawr tan 1963, mewn rolau fel Violetta yn La traviata, Elisabetta yn Don Carlos, Amelia yn Un ballo in maschera, y rolau teitl yn Aida a Tosca, Mimi yn La bohème, Maddalena yn Andrea Chénier, Cio-Cio-San yn Madama Butterfly, ac ati.

Ym 1955, fe wnaeth ei ymddangosiad cyntaf yn Opera Taleithiol Fiena, y Tŷ Opera Brenhinol yn Llundain, y Palais Garnier ym Mharis, La Monnaie ym Mrwsel, Opera Lyric Chicago. Y flwyddyn ganlynol, bu ei début y Metropolitan Opera yn Efrog Newydd, lle canodd yn llwyddiannus tan 1960. Ym 1958 cafodd lwyddiant arbennig mewn cynhyrchiad Metropolitan Opera newydd o Madama Butterfly a gynlluniwyd fel printiau blociau pren Siapaneaidd. Canmolwyd yn arbennig ei chymathiad o ystumiau corfforol merched Japan. Cyflwynwyd ei Leonore yn Il trovatore hefyd mewn cynhyrchiad newydd yn y Metropolitan i ganmoliaeth gyhoeddus a beirniadol. Roedd Stella yn ffigwr urddasol, hudolus ar y llwyfan ac yn actores fedrus.

Roedd Stella, fel cynifer o artistiaid nodedig o'r 1950au a'r 60au, yn cael eu gorchuddio braidd gan y gystadleuaeth rhwng Maria Callas a Renata Tebaldi. Er gwaethaf hynny cafodd yrfa nodedig a gadawodd nifer o recordiadau gwerth chweil, gan gynnwys gweithiau fel Linda di Chamounix, La battaglia di Legnano, L'Africaine, Simon Boccanegra, sy'n fwy nag y gellir ei ddweud ar gyfer rhai cantorion eraill o'r cyfnod. Ymddangosodd mewn cynhyrchiad teledu Eidalaidd o Andrea Chénier, gyferbyn â Mario del Monaco a Giuseppe Taddei yn 1955, a ryddhawyd yn ddiweddar ar DVD. Gellir ei chlywed hefyd ar ddarllediad radio Eidalaidd o waith prin Spontini Agnes von Hohenstaufen, gyferbyn â Montserrat Caballé, a ryddhawyd ar CD.

Achos torri contract

Rhoddodd nifer o achosion o ganslo annoeth stop effeithiol ar ei yrfa Americanaidd. Yn gyntaf, fe adawodd gyfres o berfformiadau ar gyfer Lirica Italiana yn Japan. Ym 1957, canslodd ei pherfformiad cyntaf gydag Opera San Francisco. Ar ôl i'r soprano gyflwyno tystysgrif meddyg i Opera Metropolitan ym 1960 yn gofyn am gael ei ryddhau (a roddwyd) ar gyfer taith gwanwyn y cwmni; ymddangosodd ar lwyfan La Scala yn ystod y cyfnod dan sylw. Fe wnaeth Rudolf Bing cyflwyno achos o dorri contract gydag Urdd Artistiaid Cerddorol America yn ei herbyn. Arweiniodd y weithred at ei hatal rhag gweithio yn yr UD am flwyddyn, o ran gosb, ond yn ymarferol am byth. Parhaodd Stella i ymddangos yn Ewrop, ond roedd dirywiad amlwg yn ei llais cyn iddi gyrraedd 40 oed.

Detholiad o recordiadau

• Donizetti - Linda di Chamounix - Tullio Serafin (Philips, 1956)
• Verdi - Il trovatore - Tullio Serafin (DG, 1962)
• Verdi - La traviata - Tullio Serafin (EMI, 1955)
• Verdi - Un ballo in maschera - Gianandrea Gavazzeni (DG, 1960)
• Verdi - Don Carlos - Gabriele Santini (EMI, 1954)
• Verdi - Don Carlos - Gabriele Santini (DG, 1961)
• Verdi - Simon Boccanegra - Francesco Molinari-Pradelli (Cetra, 1951)
• Giordano - Andrea Chénier - Gabriele Santini (EMI, 1963)
• Puccini - La bohème - Francesco Molinari-Pradelli (Philips, 1957)
• Puccini - Tosca - Tullio Serafin (Philips, 1957)