Australopithecus
Genws o ddynolion a esblygodd yn nwyrain Affrica tua 4 miliwn o flynyddoedd yn ôl yw Australopithecus ac a ddaeth i ben tua 2 filiwn o flynyddoedd yn ôl. Yn ystod y cyfnod hwnnw o ddwy filiwn o flynyddoedd, ymddangosodd sawl rhywogaeth gan gynnwys: Australopithecus afarensis, A. africanus, A. anamensis, A. bahrelghazali, A. deyiremeda (argymhelliad yn unig), A. garhi, ac A. sediba..
Delwedd:Australopithecus afarensis („Lucy) Rekonstruktion.jpg, Australopithecus couple.jpg, Australopithecus sediba (Fundort Malapa).jpg, Australopithecus Afarensis - Transparent Background.png | |
Enghraifft o'r canlynol | ffosil (tacson) |
---|---|
Safle tacson | genws |
Rhiant dacson | Australopithecinae, Australopithecina |
Dechreuwyd | Mileniwm 4500. CC |
Daeth i ben | Mileniwm 1977. CC |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Australopithecus Amrediad amseryddol: 4–2 Miliwn o fl. CP Pliosen hwyr–Pliosen cynnar | |
---|---|
Australopithecus africanus | |
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Animalia |
Ffylwm: | Chordata |
Dosbarth: | |
Urdd: | Primates |
Teulu: | Hominidae |
Genws: | Australopithecus |
Teiprywogaeth | |
†Australopithecus africanus Dart, 1925 | |
Rhywogaeth | |
†A. africanus |
Ystyr y gair, a fathwyd yn 1925 gan yr anthropolegydd Raymond A. Dart, yw ‘epa deheuol’ (Lladin austrālis ‘deheuol’ + Hen Roeg píthēkos (πίθηκος) ‘epa’).
Chwaraeodd rhywogaethau o Australopithecus le pwysig yn esblygiad bodau dynol; yn wir, o'r Australopithecus y datblygodd y genws Homo, oddeutu 3 miliwn o flynyddoedd yn ôl. Rhain oedd y dynolion cyntaf lle gwelir ynddynt y gennyn hwnnw sy'n galluogi niwronau hir a chryf i dyfu o fewn yr ymennydd, sef yr SRGAP2.[1] Felly, trodd yr australopith yn Homo (e.e. Homo habilis) tua dwy filiwn o flynyddoedd yn ôl ac yna'n fodau dynol modern (H. sapiens sapiens).[2]
-
Map o'r safleoedd lle cafwyd hyd i ffosiliau o Australopithecus
-
Adluniad o Australopithecus afarensis, un o'r genws Australopithecus
-
Penglog wreiddiol ‘Mrs. Ples’, benyw A. africanus
-
‘Lucy’, un o sgerbydau enwoca'r byd; A. afarensis
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Reardon, Sara (2012), "The Humanity Switch", New Scientist (AU/NZ), 12 May 2012 No. 2864, tt. 10–11. ISSN 1032-1233
- ↑ Toth, Nicholas and Schick, Kathy (2005). "African Origins" in The Human Past: World Prehistory and the Development of Human Societies (Golygydd: Chris Scarre). Llundain: Thames and Hudson. Tud. 60. ISBN 0-500-28531-4