Bwlgaria
Gweriniaeth yn ne-ddwyrain Ewrop yw Gweriniaeth Bwlgaria neu Bwlgaria (Bwlgareg България / Balgaria). Saif ar lan y Môr Du a'r gwledydd cyfagos yw Gwlad Groeg a Twrci tua'r de, Serbia a Montenegro a Gogledd Macedonia tua'r gorllewin a Rwmania tua'r gogledd, yr ochr draw i Afon Donaw. Mae'n aelod o NATO, ac ymunodd â'r Undeb Ewropeaidd ar 1 Ionawr 2007.
 | |
| Republika Bǎlgariya (Bwlgareg) | |
 | |
| Arwyddair | A discovery to share  |
|---|---|
| Math | gwlad, gwladwriaeth unedol, gwladwriaeth sofran |
| Enwyd ar ôl | Bulgars |
| Prifddinas | Sofia |
| Poblogaeth | 7,000,039 |
| Sefydlwyd |
|
| Anthem | Mila Rodino |
| Pennaeth llywodraeth | Nikolay Denkov |
| Cylchfa amser | UTC+2 |
| Gefeilldref/i | Toyoake |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Bwlgareg |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Dwyrain Ewrop, yr Undeb Ewropeaidd, Ardal Economeg Ewropeaidd |
| Arwynebedd | 110,993.6 km² |
| Gerllaw | Y Môr Du |
| Yn ffinio gyda | Rwmania, Twrci, Gwlad Groeg, Gogledd Macedonia, Serbia, Y Môr Du |
| Cyfesurynnau | 42.75°N 25.5°E |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff gweithredol | Cyngor y Gweinidogion |
| Corff deddfwriaethol | Y Cynulliad Cenedlaethol |
| Swydd pennaeth y wladwriaeth | Arlywydd Bwlgaria |
| Pennaeth y wladwriaeth | Rumen Radev |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Prif Weinidog Bwlgaria |
| Pennaeth y Llywodraeth | Nikolay Denkov |
 | |
 | |
| Ariannol | |
| Cyfanswm CMC (GDP) | $84,061 million, $89,040 million |
| Arian | Bulgarian lev |
| Canran y diwaith | 4.1 % |
| Cyfartaledd plant | 1.58 |
| Mynegai Datblygiad Dynol | 0.795 |
Hanes golygu
- Prif: Hanes Bwlgaria
Ymerodraeth Gyntaf Bwlgaria golygu
Ail Ymerodraeth Bwlgaria golygu
Yr 'Iau Otomanaidd' golygu
Y Diwygiad Cenedlaethol golygu
Y frwydr dros annibyniaeth golygu
Yn y 1870au gwelwyd nifer o wrthryfeloedd yn erbyn rheolaeth yr Ottomaniaid dros tiroedd y Balcanau. Gostegwyd y gwrthryfelodd i gyd gan fyddin yr ymerodraeth â chreulonder a denodd sylw y pwerau mawr, yn enwedig Rwsia a Phrydain. Ymateb Rwsia oedd cyhoeddi rhyfel yn erbyn yr Ymerodraeth Ottoman ym 1877.
Y Rhyfel Byd Cyntaf golygu
Yr Ail Ryfel Byd golygu
Bwlgaria Gomiwnyddol golygu
Bwlgaria ar ôl Comiwnyddiaeth golygu
Gweler hefyd golygu
| Pynciau'n ymwneud â Bwlgaria | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Hanes |
Y Deyrnas Gyntaf |
Yr Ail Deyrnas |
Y cyfnod Ottomanaidd cynnar |
Diwygiad Cenedlaethol |
Bwlgaria Annibynnol |
Comiwnyddiaeth |
Bwlgaria ers 1989
| ||||
| Daearyddiaeth |
Môr Du | Mynyddoedd Rhodopi | Mynyddoedd y Balcanau | Rila | Pirin | Afonydd | ||||
| Dinasoedd | |||||
| Taleithiau |
Blagoevgrad | Burgas | Dobrich | Gabrovo | Haskovo | Kardzhali | Kyustendil | Lovech | Montana | Pazardzhik | Pernik | Pleven | Plovdiv | Razgrad | Ruse | Shumen | Silistra | Sliven | Smolyan | Sofia | Stara Zagora | Targovishte | Varna | Veliko Tarnovo | Vidin | Vratsa | Yambol | ||||
| Gwleidyddiaeth ac Economi |
Arlywydd Bwlgaria | Prif Weinidog | Cynulliad Cenedlaethol | Pleidiau gwleidyddol | Undeb Ewropeaidd | Lev | Cludiant | Twristiaeth | ||||
| Diwylliant |
Bwlgareg | Ieithoedd Slafonaidd | Hen Slafoneg Eglwysig | Eglwys Uniongred Bwlgaraidd | Bwyd | Llenyddiaeth | Cerddoriaeth | ||||