Bwlgaria
Gweriniaeth yn ne-ddwyrain Ewrop yw Gweriniaeth Bwlgaria neu Bwlgaria (Bwlgareg България / Balgaria). Saif ar lan y Môr Du a'r gwledydd cyfagos yw Gwlad Groeg a Twrci tua'r de, Serbia a Montenegro a Gogledd Macedonia tua'r gorllewin a Rwmania tua'r gogledd, yr ochr draw i Afon Donaw. Mae'n aelod o NATO, ac ymunodd â'r Undeb Ewropeaidd ar 1 Ionawr 2007.
![]() | |
Republika Bǎlgariya (Bwlgareg) | |
![]() | |
Arwyddair | A discovery to share ![]() |
---|---|
Math | gwlad, gwladwriaeth unedol, gwladwriaeth sofran ![]() |
Enwyd ar ôl | Bulgars ![]() |
Prifddinas | Sofia ![]() |
Poblogaeth | 7,000,039 ![]() |
Sefydlwyd | |
Anthem | Mila Rodino ![]() |
Pennaeth llywodraeth | Nikolay Denkov ![]() |
Cylchfa amser | UTC+2 ![]() |
Gefeilldref/i | Toyoake ![]() |
Iaith/Ieithoedd swyddogol | Bwlgareg ![]() |
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol | Dwyrain Ewrop, yr Undeb Ewropeaidd, Ardal Economeg Ewropeaidd ![]() |
Arwynebedd | 110,993.6 km² ![]() |
Gerllaw | Y Môr Du ![]() |
Yn ffinio gyda | Rwmania, Twrci, Gwlad Groeg, Gogledd Macedonia, Serbia, Y Môr Du ![]() |
Cyfesurynnau | 42.75°N 25.5°E ![]() |
Gwleidyddiaeth | |
Corff gweithredol | Cyngor y Gweinidogion ![]() |
Corff deddfwriaethol | Y Cynulliad Cenedlaethol ![]() |
Swydd pennaeth y wladwriaeth | Arlywydd Bwlgaria ![]() |
Pennaeth y wladwriaeth | Rumen Radev ![]() |
Swydd pennaeth y Llywodraeth | Prif Weinidog Bwlgaria ![]() |
Pennaeth y Llywodraeth | Nikolay Denkov ![]() |
![]() | |
![]() | |
Ariannol | |
Cyfanswm CMC (GDP) | $84,061 million, $89,040 million ![]() |
Arian | Bulgarian lev ![]() |
Canran y diwaith | 4.1 % ![]() |
Cyfartaledd plant | 1.58 ![]() |
Mynegai Datblygiad Dynol | 0.795 ![]() |
Hanes golygu
- Prif: Hanes Bwlgaria
Ymerodraeth Gyntaf Bwlgaria golygu
Ail Ymerodraeth Bwlgaria golygu
Yr 'Iau Otomanaidd' golygu
Y Diwygiad Cenedlaethol golygu
Y frwydr dros annibyniaeth golygu
Yn y 1870au gwelwyd nifer o wrthryfeloedd yn erbyn rheolaeth yr Ottomaniaid dros tiroedd y Balcanau. Gostegwyd y gwrthryfelodd i gyd gan fyddin yr ymerodraeth â chreulonder a denodd sylw y pwerau mawr, yn enwedig Rwsia a Phrydain. Ymateb Rwsia oedd cyhoeddi rhyfel yn erbyn yr Ymerodraeth Ottoman ym 1877.
Y Rhyfel Byd Cyntaf golygu
Yr Ail Ryfel Byd golygu
Bwlgaria Gomiwnyddol golygu
Bwlgaria ar ôl Comiwnyddiaeth golygu
Gweler hefyd golygu
Pynciau'n ymwneud â Bwlgaria | |||||
---|---|---|---|---|---|
Hanes |
Y Deyrnas Gyntaf |
Yr Ail Deyrnas |
Y cyfnod Ottomanaidd cynnar |
Diwygiad Cenedlaethol |
Bwlgaria Annibynnol |
Comiwnyddiaeth |
Bwlgaria ers 1989
| ||||
Daearyddiaeth |
Môr Du | Mynyddoedd Rhodopi | Mynyddoedd y Balcanau | Rila | Pirin | Afonydd | ||||
Dinasoedd | |||||
Taleithiau |
Blagoevgrad | Burgas | Dobrich | Gabrovo | Haskovo | Kardzhali | Kyustendil | Lovech | Montana | Pazardzhik | Pernik | Pleven | Plovdiv | Razgrad | Ruse | Shumen | Silistra | Sliven | Smolyan | Sofia | Stara Zagora | Targovishte | Varna | Veliko Tarnovo | Vidin | Vratsa | Yambol | ||||
Gwleidyddiaeth ac Economi |
Arlywydd Bwlgaria | Prif Weinidog | Cynulliad Cenedlaethol | Pleidiau gwleidyddol | Undeb Ewropeaidd | Lev | Cludiant | Twristiaeth | ||||
Diwylliant |
Bwlgareg | Ieithoedd Slafonaidd | Hen Slafoneg Eglwysig | Eglwys Uniongred Bwlgaraidd | Bwyd | Llenyddiaeth | Cerddoriaeth |