Gogledd Macedonia
Gwlad yn ne-ddwyrain Ewrop ar Orynys y Balcanau yw Gogledd Macedonia a arfer cael ei galw yn Cyn-weriniaeth Iwgoslafaidd Macedonia (neu Gweriniaeth Macedonia). Newidiwyd yr enw yn swyddogol ar 12 Chwefror 2019 er mwyn cydymffurfio â Chytundeb Prespa drwy'r Cenhedloedd Unedig â Gwlad Groeg.[1]
| Republlika Makedonija | |
 | |
| Math |
gwladwriaeth sofran  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl |
gogledd, Macedonia |
|
| |
| Prifddinas |
Skopje |
| Poblogaeth |
2,075,301 |
| Sefydlwyd |
|
| Anthem |
Denes nad Makedonija |
| Pennaeth llywodraeth |
Zoran Zaev |
| Cylchfa amser |
UTC+01:00 |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol |
Macedonieg, Albaneg |
| Daearyddiaeth | |
| Arwynebedd |
25,713 km² |
| Yn ffinio gyda |
Albania, Serbia, Bwlgaria, Gwlad Groeg, Yr Undeb Ewropeaidd, Cosofo |
| Cyfesurynnau |
41.65°N 21.71667°E |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff gweithredol |
Llywodraeth Macedonia |
| Corff deddfwriaethol |
Cynulliad Gweriniaeth Macedonia |
| Swydd pennaeth y wladwriaeth |
Llywydd Gweriniaeth Macedonia |
| Pennaeth y wladwriaeth |
Gjorge Ivanov |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth |
Prif Weinidog Gweriniaeth Macedonia |
| Pennaeth y Llywodraeth |
Zoran Zaev |
 | |
| Ariannol | |
| Cyfanswm CMC (GDP) |
11,338 million $ (UDA) |
| CMC y pen |
2,354 $ (UDA), 2,477 $ (UDA), 1,225 $ (UDA), 1,352 $ (UDA), 1,794 $ (UDA), 2,359 $ (UDA), 2,338 $ (UDA), 1,964 $ (UDA), 1,866 $ (UDA), 1,908 $ (UDA), 1,854 $ (UDA), 1,815 $ (UDA), 1,961 $ (UDA), 2,408 $ (UDA), 2,762 $ (UDA), 3,037 $ (UDA), 3,325 $ (UDA), 4,036 $ (UDA), 4,793 $ (UDA), 4,543 $ (UDA), 4,542 $ (UDA), 5,064 $ (UDA), 4,698 $ (UDA), 5,211 $ (UDA), 5,469 $ (UDA), 4,840 $ (UDA), 5,128 $ (UDA), 5,414 $ (UDA) |
| Arian |
denar (Macedonia) |
| Wrth gefn |
120,503,199 $ (UDA), 166,364,466 $ (UDA), 275,093,143 $ (UDA), 267,527,141 $ (UDA), 280,386,381 $ (UDA), 334,778,266 $ (UDA), 459,592,969 $ (UDA), 460,208,294 $ (UDA), 798,842,458 $ (UDA), 789,942,760 $ (UDA), 934,744,444 $ (UDA), 991,429,587 $ (UDA), 1,340,486,932 $ (UDA), 1,889,352,292 $ (UDA), 2,264,233,640 $ (UDA), 2,110,178,279 $ (UDA), 2,288,279,712 $ (UDA), 2,276,767,085 $ (UDA), 2,667,393,350 $ (UDA), 2,891,478,810 $ (UDA), 2,747,604,657 $ (UDA), 2,964,236,429 $ (UDA), 2,470,701,357 $ (UDA), 2,751,929,514 $ (UDA), 2,801,853,318 $ (UDA) |
| Cyfartaledd plant |
1.524 |
| Mynegai Datblygiad Dynol |
0.747 |
Mae'n llenwi tua 38% o diriogaeth rhanbarth hanesyddol Macedonia. Mae'n rhannu ffiniau â Serbia i'r gogledd, Bwlgaria i'r dwyrain, Gwlad Groeg i'r de ac Albania i'r gorllwein. Tan 8 Medi 1991, roedd yn rhan o Iwgoslafia. Tynnodd allan o ffederasiwn Iwgoslafia yn ddiweddarach na Slofenia a Chroatia. Ei phrifddinas yw Skopje, dinas o tua 600,000 o drigolion. Prif ddinasoedd eraill y wlad yw Bitola, Prilep, Tetovo, Kumanovo, Ohrid, Veles, Štip a Strumica. Mae poblogaeth Macedonia yn gymysg iawn. Y grŵp mwyaf yw'r Macedoniaid (Slafonaidd) (1,300,000, tua 64% o'r boblogaeth), ond mae hefyd leiafrif sylweddol Albaniaid (500,000, tua 25% o'r boblogaeth) a lleiafrifoedd llai o Dwrciaid, Sipswn a Serbiaid. Mae'r berthynas rhwng y ddau grŵp mwyaf wedi bod yn anodd ond mae'n gwella ers 2001, pryd cytunodd llywodraeth Macedonia dderbyn llu cadw heddwch o'r Cenhedloedd Unedig ac i ddatganoli grym i'r lleiafrif Albaneg. Yr iaith swyddogol yw Macedoneg.
Mae Cyn-weriniaeth Iwgoslafaidd Macedonia yn aelod o'r Cenhedloedd Unedig, ac yn ymgeisydd i ddod yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd. Derbyniwyd cais gweriniaeth i ymaelodu â NATO ar 6 Chwefror 2019.[2] fel rhan o'r Cytundeb drwy'r Cenhedloedd Unedig ar newid enw'r wladwriaeth i 'Gweriniaeth Gogledd Macedonia'.
Enw'r wladGolygu
Ar hyn o bryd mae Macedonia (Macedoneg: Македонија/Makedonija) yn defnyddio dau enw. Enw swyddogol y wlad yw Gweriniaeth Macedonia (Macedoneg: Република Македониjа/Republika Makedonija). Nid oedd yr enw hwn yn dderbyniol gan lywodraeth Gwlad Groeg, gan fod gan wlad Groeg ranbarth o'r un enw. Felly mae Macedonia wedi cytuno i ddefnyddio'r enw Cyn-Weriniaeth Iwgoslafaidd Macedonia (Macedoneg: Поранешна Југословенска Република Македонија/Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija) fel enw dros dro yn y Cenhedloedd Unedig, yr Undeb Ewropeaidd, ac mewn mudiadau rhyngwladol eraill. Cytunwyd ar yw enw Gweriniaeth Gogledd Macedonia ar 12 Chwefror 2019.[3]
OrielGolygu
Paentiadau yn yr Eglwys Sant Panteleimon (Nerezi).
Traeth ger Ljubanista.
Dinas Ohrid a Llyn Ohrid.
Eglwys Sant Clement, Skopje.
Mynachdy Eleusa, Strumica.
Llyn Dojran yn Dojran.
Mosg Ishak Bey, Skopje.
Y dref faen Kuklica.
Llyn Tikveš ger Kavadarci.
