Canabis

(Ailgyfeiriad o Cannabis)
Mae'r erthygl yma am y planhigyn Cannabis, am y defnydd seicowethredol gweler Cannabis (cyffur), am y defnydd meddygol gweler Cannabis (meddygol) ac am y defnydd ddi-gyffuriau gweler Cywarch.
Cannabis
Darluniau o blanhigyn Cannabis
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Ddim wedi'i restru: Angiosbermau
Ddim wedi'i restru: Ewdicotau
Ddim wedi'i restru: Rosidau
Urdd: Rosales
Teulu: Cannabaceae
Genws: Cannabis
L.
Rhywogaethau

Cannabis sativa L.
Cannabis indica Lam.
Cannabis ruderalis Janisch.

Mae Cannabis (Lladin fotanegol: Cán-na-bis) yn genws o blanhigyn blodeuol sy'n cynnwys tri rhywogaeth: Cannabis sativa, Cannabis indica a Cannabis ruderalis Janisch. Mae'r dair rywogaeth yn frodorol o ganolbarth Asia a'r ardaloedd o'i hamgylch.[1]

Cynhyrchwyd cywarch ac olew cywarch ers canrifoedd gan ddefnyddio plangigion Cannabis wedi'u dewis er mwyn cynhyrch cyn gymaint o ffibr a phosib gyda chyn lleied o lefelau o THC9- tetrahydrocannabinol), un o'r molecylau seicoweithredol sy'n cynhyrchu'r high sy'n gysylltiedig â marijuana. Caiff y cyffur cannabis ei gynhyrchud o'r planhigyn yn ogystal a'r fersiwn meddygol a ddefnyddir i atal poen. Mae'r cyffur yn cynnwys blodau a dail wedi'u sychu, o blanhigion wedi eu dewis i gynhyrchu lefelau uchel o TCH. Cynhyrchir hefyd nifer o echdynion yn cynnwys hashish ac olew hash.[2] Mae tyfu a meddiannau Cannabis ar gyfer defnydd hamddenol yn anghyfreithlon yn rhanfwyaf o wledydd y byd.

Yn fyd-eang yn 2013, cynhyrchwyd 60,400 cilogram o gannabis cyfreithiol.[3] Yn 2013 credir fod rhwng 128 a 232 miliwn o bobl wedi defnyddio cannabis er mwyn difyrru eu hunain (2.7% - 4.9% o boblogaeth y byd rhwng 15 a 65 oed.[4]

Disgrifiad golygu

Planhigyn blynyddol deuoecaidd yw cannabis, sydd hefyd yn berlysieuyn blodeuol. Mae'r dail yn sgleiniog ac ar ffurf dail palmwydd, danheddog.[5] Ceir 7 - 13 isddeilen ar bob gwir ddeilen.

 
Ochr isaf deilen Cannabis sativa gyda'r gwythiennau i'w gweld.

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. A. ElSohly, Mahmoud (2007). Marijuana and the Cannabinoids. Humana Press. t. 8. ISBN 1-58829-456-0. Cyrchwyd 2 Mai 2011.
  2. Cannabis Basics, Erowid, 2006
  3. Narcotic Drugs 2014 (pdf). INTERNATIONAL NARCOTICS CONTROL BOARD. 2015. t. 21. ISBN 9789210481571.
  4. "Status and Trend Analysis of Illict Drug Markets". World Drug Report 2015 (pdf). Cyrchwyd 26 June 2015.
  5. "Leaf Terminology (Rhan 1)". Waynesword.palomar.edu. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-09-09. Cyrchwyd 17 Chwefror 2011.