Carreg Portland

Mae carreg Portland yn galchfaen o'r cyfnod Jurasig sy'n cael ei gloddio ar Ynys Portland, Dorset, De-orllewin Lloegr.

Carreg Portland mewn chwarel ar Ynys Portland, Dorset

Mae'r chwareli wedi'u cyfansoddi o welyau o galchfaen llwyd-wyn wedi'u gwahanu gan welyau o gornfaen.

Mae'r garreg yn cael ei hystyried yn un o gerrig adeiladu gorau Ynysoedd Prydain, ac mae'r adeiladau sydd wedi'u gwneud â hi yn cynnwys Llyfrgell Genedlaethol Cymru a Phencadlys y Cenhedloedd Unedig yn Efrog Newydd. 

Llyfrgell Genedlaethol Cymru, un o'r adeiladau nodedig sydd wedi'u hadeiladu a charreg Portland

Adeiladau eraill a wnaed â charreg Portland

• Adeiladau Parc Cathays, Caerdydd, gan gynnwys
  • Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd
  • Neuadd y Ddinas
  • Llys y Goron Caerdydd
  • Y Prif Adeilad, Prifysgol Caerdydd
  • Adeilad Bute, Prifysgol Caerdydd
  • Adeilad Morgannwg, Prifysgol Caerdydd
  • Adeilad Redwood, Prifysgol Caerdydd
  • Cofrestrfa Prifysgol Cymru
  • Adeilad y Goron
  • Y Deml Heddwch
  • Cofeb Ryfel Genedlaethol Cymru
• Castell Rufus, Ynys Portland
• Adeilad Porthladd Lerpwl, Lerpwl, adeiladwyd 1907
• Eglwys Gadeiriol Sant Pawl, Llundain, adeiladwyd 1677
• Palas Buckingham, Llundain
• Palas San Steffan, Llundain
• Y Senotaff, Whitehall, Llundain
• 100 King Street, Manceinion, adeiladwyd 1935