Cofiant y Parch Thomas Jones o Ddinbych (1897)

Mae Cofiant y parch. Thomas Jones, o Ddinbych : yn cynnwys ei gysylltiad â diwinyddiaeth a llenyddiaeth ei oes a hanes a symudiadau y Methodistiaid Calfinaidd ac a'r ordeiniad cyntaf a fu ar eu gweinidogion yn y flwyddyn 1811 : gyda deg ar hugain ddarluniau, gan Jonathan Jones, Llanelwy yn gofiant a gyhoeddwyd gan Wasg Gee ym 1897.

Cofiant y Parch Thomas Jones o Ddinbych

Wynebddalen
Enghraifft o'r canlynol	gwaith llenyddol
Awdur	Jonathan Jones, Llanelwy (1849-1914)
Cyhoeddwr	Gwasg Gee
Gwlad	Cymru
Iaith	Cymraeg
Genre	Bywgraffiad,

Cefndir

Mae'r gyfrol yn adrodd hanes Thomas Jones, Dinbych, (1756-1820). Roedd Thomas Jones yn weinidog amlwg ac yn un o lenorion mwyaf galluog y Methodistiaid yng Nghymru. Fei ganwyd yng Nghaerwys yn Sir y Fflint. Roedd yn ddyn amryddawn a oedd yn fardd ar y mesurau caeth, yn emynydd, yn hanesydd, yn ddiwinydd ac yn gofiannydd. Ysgrifennwyd y llyfr ar gyfer cystadleuaeth ar y testun Bywgraphiad y Parch. Thomas Jones, o Ddinbych, ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol y Rhyl 1892.

Cynnwys

Mae'r cofiant yn sôn am fagwraeth Jones yng Nghaerwys ac yn rhoi hanes rhai o'i hynafiaid a'i deulu agosaf. Ceir hanes ei addysg a bwriad ei deulu iddo ddyfod yn offeiriad Eglwys Loegr a sut bu iddo wrthod dilyn y llwybr hwnnw oherwydd dylanwad y Methodistiaid arno. Mae sôn am gychwyn ei daith fel pregethwr Methodistaidd a sut y bu'n cydweithio â Thomas Charles i ledaenu Methodistiaeth yng Ngogledd Cymru a thu hwnt. Mae trafodaeth am ei waith gyda Chymdeithas y Beibl a Chymdeithas Genhadol Llundain. Mae trafodaeth fanwl am ei waith yn gofalu am gynulleidfaoedd y Methodistiaid yn yr Wyddgrug, Rhuthun a Dinbych ac am y rhan bu'n chware wrth berswadio'r Methodistiaid i ordeinio ei weinidogion ei hun. Mae penodau sy'n ymdrin â'i amddiffyniad o Fethodistiaeth Galfinaidd wedi i Fethodistiaid Wesleaidd megis Edward Jones, Bathafarn a John Bryan dechrau Efengylu dros y Methodistiaid Wesleaidd yng Ngogledd Ddwyrain Cymru. Mae hefyd triniaeth o'i wrthwynebiad i begwn arall Methodistiaeth sef Uchel Galfiniaeth. Wedi rhoi hanes ei salwch olaf a'i marwolaeth daw penodau yn ymdrin â'i gyfraniad a'i ddawn fel pregethwr awdur a bardd a thrafodaeth am ei bwysigrwydd a'i dylanwad fel un o'r Methodistiaid cynharaf.

Mae copi digidol o'r llyfr ar gael i'w darllen yn di dal ar wefan Internet Archive.

Penodau

Mae'r gyfrol yn gynnwys y penodau canlynol:

• Pennod I. Blynyddoedd boreol ei oes 1756 - 1772
• Pennod II. Blynyddoedd o argyhoeddiadau a dylanwadau croesion 1772 - 1779
• Pennod III. Blynyddoedd o gymhellion i bregethu 1779 – 1783
• Pennod IV. Blynyddoedd cyntaf fel pregethwr hyd ei symudiad o Gaerwys 1783 -1795.
• Pennod V. Ei symudiad o Gaerwys i'r Wyddgrug, a'r hanes am y naw mlynedd y bu ef yno 1795 – 1804.
• Pennod VI. Ei symudiad o'r Wyddgrug i Ruthun a'i hanes tra yn preswylio yn y dref honno 1804 - 1809
• Pennod VII. Ei amddiffyniad i'r athrawiaeth Galfinaidd 1805 - 1811
• Pennod VIII. Ei symudiad o Ruthun i Ddinbych , a'i hanes am y saith mlynedd gyntaf yn y dref honno. 1809 - 1816
• Pennod IX. Ordeiniad cyntaf y Methodistiaid Calfinaidd a'i gysylltiad ef a hynny 1803 - 1811
• Pennod X. Ei hanes yn Syrior Goch, hyd ei ddychweliad i Ddinbych yn ôl. 1816 - 1818
• Pennod XI. Ei hanes ar ôl ei ddychweliad i Ddinbych. 1818 - 1820.
• Pennod XII. Ei olygiad ar athrawiaeth yr lawn, a'i wrth wynebiad i Uchel Galfiniaeth. 1814 - 1820
• Pennod XIII. Hanes ei fisoedd olaf, a'i farwolaeth. 1820
• Pennod XIV. Sylwadau arno fel pregethwr
• Pennod XV. Golwg arno fel awdur ac fel bardd
• Pennod XVI. Adfyfyrdod ar ei hanes, ei gymeriad, ac ar effeithiau pwysig ei fywyd

Darluniau

Yn ogystal â hanes y gwrthrych mae'r llyfr yn frith o ddarluniau a ffotograffau yn ymwneud a'i bywyd Dyma ddetholiad o rai ohonynt

• 
  Pen Uchaf, Caerwys y tŷ lle aned Jones
• 
  Capel Main, Caerwys, lle ymunodd Jones a'r Methodistiaid
• 
  Capel y Bont Uchel, Rhuthun, un o ofalaethau Jones
• 
  Argraffdy Thomas Jones yn Rhuthun
• 
  Y Parch Owen Davies, un o'r gweinidogion Wesla bu Jones yn ymryson ag ef am rinwedd Calfiniaeth dros Arminiaeth
• 
  Thomas Jones yn ŵr ifanc
• 
  Thomas Jones yn ŵr canol oed