Cretasaidd

Cyfnod Cretasaidd 145.5–65.5 miliwn o flynyddoedd yn ôl PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Cyfartaledd O₂ yn yr atmosffêr	ca. 30 Cyfaint %^[1] (150 % o lefel a geir heddiw)
Cyfartaledd CO₂ yn yr atmosffêr	ca. 1700 rhan / miliwn^[2] (6 wedi'i luosi gyda'r lefel fodern (cyn-ddiwydiannol))
Cyfartaledd tymheredd yr wyneb	ca. 18 °C^[3] (4 °C uwch na'r lefel heddiw)
Prif ddigwyddiadau'r cyfnod gweld • trafod • golygu M e s o s ö i g Jwrasig Paleogen C y n n a r H w y r Beriasaidd Valangiaidd Hauterivian Baremaidd Aptaidd Albaidd Cenomanaidd Turonaidd Coniasaidd Santonaidd Campanaidd Maastrichtaidd C r e t a s a i d d Llinell amser bras o brif ddigwyddiadau'r cyfnod Cretasaidd. Graddfa: miliynau o flynyddoedd yn ôl.

Cyfnod mewn daeareg yw'r Cretasaidd. Cyfeiria at y ddaear yn ystod y cyfnod rhwng 145±4 a 66 miliwn o flynyddoedd (Ma) yn ôl (CP). Mae'n dilyn y cyfnod Jwrasig yn y gorgyfnod Cainosöig.

Nodir diwedd y cyfnod Cretasaidd gan un o ddifodiannau mawr bywyd, gan gynnwys diflaniad y dinosoriaid. Cyflwynwyd y cyfnod gan Jean d'Omalius d'Halloy, daearegwr o Wlad Belg, yn 1822^[4]. Bellach arolygir cyfnodau daeareg gan Gomisiwn Rhyngwladol Stratigraffeg^[5], is-bwyllgor Undeb Rhyngwladol Gwyddorau Daeareg^[6].

Gweler hefyd golygu

Yr uwchgyfandiroedd: Gondwana, Lawrasia a Pangaea.
Gweler hefyd y cyfnodau: Permaidd, Triasig, Jwrasig a'r Cretasaidd.

Cyfeiriadau golygu

↑ Image:Sauerstoffgehalt-1000mj.svg
↑ Image:Phanerozoic Carbon Dioxide.png
↑ Image:All palaeotemps.png
↑ (Ffrangeg) d’Halloy, d’O., J.-J. (1822). Observations sur un essai de carte géologique de la France, des Pays-Bas, et des contrées voisines. Annales des Mines ... 7: 353–376. O tudalen 373: "La troisième, qui correspond à ce qu'on a déja appelé formation de la craie, sera désigné par le nom de terrain crétacé."
↑ Comisiwn Rhyngwladol Stratigraffeg (ICS) http://www.stratigraphy.org/
↑ Undeb Rhyngwladol Gwyddorau Daeareg (IUGS) http://www.iugs.org/

[1] Image:Sauerstoffgehalt-1000mj.svg

[2] Image:Phanerozoic Carbon Dioxide.png

[3] Image:All palaeotemps.png

[4] (Ffrangeg) d’Halloy, d’O., J.-J. (1822). Observations sur un essai de carte géologique de la France, des Pays-Bas, et des contrées voisines. Annales des Mines ... 7: 353–376. O tudalen 373: "La troisième, qui correspond à ce qu'on a déja appelé formation de la craie, sera désigné par le nom de terrain crétacé."

[5] Comisiwn Rhyngwladol Stratigraffeg (ICS) http://www.stratigraphy.org/

[6] Undeb Rhyngwladol Gwyddorau Daeareg (IUGS) http://www.iugs.org/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]