Crychddail sbaen
| Crychddail sbaen Fossombronia caespitiformis | |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Rhaniad: | Marchantiophyta |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Fossombroniales |
| Teulu: | Fossombroniaceae |
| Genws: | Fossombronia |
| Rhywogaeth: | F. caespitiformis |
| Enw deuenwol | |
| Fossombronia caespitiformis | |
Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Crychddail sbaen (enw gwyddonol: Fossombronia caespitiformis; enw Saesneg: Spanish frillwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Fossombroniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.
Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru: yng ngorllewin Sir Benfro a dwyrain Sir Fynwy. Fe'i ceir hefyd yn Henffordd, cernyw a llond llaw o lefydd eraill yn Lloegr a gwledydd eraill, ond nid yn yr Alban nac Iwerddon.
Disgrifiad
golygufel y rhan fwyaf o rywogaethau yn y genws Fossombronia, mae gan Crychddail sbaen (F. caespitiformis) goesynnau llai na 15 mm o hyd, ac mae'r dail yn wyrdd-golau sy'n cyrlio; mae'nt yn edrych yn debyg i letys bychain. Mae'r rhisoidau yn bresennol ar hyd hyd y coesynnau, a rheiny o liw marŵn. Mae'n rhywogaeth fonoicaidd, gydag organau gwrywaidd a benyw gyda'i gilydd ar yr un coesyn neu blanhigyn.[1]
Llysiau'r afu
golygu- Prif: Llysiau'r afu
Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[2] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.
Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.
Safonwyd yr enw Crychddail sbaen gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ maltawildplants.com; adalwyd 7 Mehefin 2019.
- ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.