Jac a Wil

Deuawd boblogaidd iawn o Gefneithin a ganodd emynau a chaneuon ysgafn Cymraeg rhwng 1957 a'r 1970au
(Ailgyfeiriad o Jac a Wil (deuawd))

Roedd Jac a Wil yn ddeuawd a oedd ymhlith artistiaid mwya poblogaidd Cymru yn yr 1950au a'r 1960au.

Jac a Wil
Enghraifft o'r canlynoldeuawd gerddorol, sibling duo Edit this on Wikidata
Label recordioWelsh Teldisc, Recordiau Qualiton, Cwmni Recordiau Sain Edit this on Wikidata
Dod i'r brig1957 Edit this on Wikidata
Dod i ben1970s Edit this on Wikidata
GenreEmynau, Cerddoriaeth Gymraeg, canu gwerin Edit this on Wikidata
Yn cynnwysJac Davies, Wil Davies Edit this on Wikidata

Bu'r ddau frawd o Gefneithin oedd Jac Davies (John Wesle Davies 1917 - 5 Chwefror 2008) a Wil Davies (1915 - 11 Medi 1987 yn gweithio dan ddaear yn y pwll glo. Buont yn diddanu torfeydd yng Nghymru o'r 1950au ymlaen yn canu clasuron fel "Adref Rwy'n Dod", "Pwy fydd yma mhen Can Mlynedd" a "Border Mam". Bu iddynt berfformio ar hyd neuaddau cyngherdd ac eisteddfodau Cymru a'r Albert Hall yn Llundain.[1] Urddwyd Jac i'r Orsedd yn 1991 dan yr enw 'Jac o Jac a Wil'.[2]

Personol

golygu
 
Hen garreg filltir ar Heol Blaenhirwaun, i'r gorllewin o Gefneithin yn nodi ei lleoliad

Dau frawd oedd Jac a Wil. Yn rhan o deulu o naw o blant, chwech o frodyr a thair chwaer – Evelyn, Mary, Pat, Allenby, Tom, Wil, Corris, Cadfan a Jac. Plant i Mark a Catherine Davies, fferm 'Waunwen' ger pentref Cefneithin, Cross Hands, fferm fechan tua ugain erw oedd Waunwen. Glöwr oedd tad y ddau.

Ganwyd Wil yn 1915 a John Wesley Davies (Jac) yn 1917. Priododd Wil â Lena Hughes, a priododd Jac ag Ethel Morgan.[2]

Cefndir Cerddorol

golygu

Byddai’r teulu’n mynd i gapel Tabernacl yng Nghefneithin. Yno y byddai’r teulu yn addoli a chanu ers yn ifanc, ac yn deulu cerddorol eu hunain. Bu iddynt ffurfio côr i’r teulu berfformio mewn digwyddiadau lleol, gyda’r enw Côr Yr Aelwyd. Erbyn eu harddegau, roedd Wil a Jac yn canu gyda Chôr Meibion Y Tymbl. Cyfeilydd y côr oedd Tom Hughes, a fyddai’n gymaint o ddylanwad ar yrfa gerddorol Jac a Wil.

Bu Jac a Wil yn aelodau grwpiau a chorau fel y Tumble Trobadours yn 1947 a Chôr Meibion Mynydd Mawr, yn ogystal a pherfformio fel deuawd.[2] Bu Jac hefyd yn aelod o Gôr Mynydd Mawr, Côr Meibion De Cymru, Cantorion Y Rhyd a’r Parti Bach.[2]

 
Tafarn y Cennen Arms, ym mhentref Trapp ger Llandeilo lle 'darganfyddwyd' y ddau frawd, Jac a Wil, yn canu gan ddau frawd arall, Alun ac Aneirin Talfan Davies yn 1957

Cafodd y ddeuawd eu darganfod yn canu yn nhafarn y Cennen Arms, Trapp, ger Llandeilo gan y brodyr Alun ac Aneirin Talfan Davies yn 1957,[2] cynhyrchwyr cynnar y byd adloniant a theledu. Gwerthwyd dros 100,00 o'u recordiau dros yr hanner can mlynedd y buont yn diddanu.

Hyd ddiwedd ei oes, roedd Jac Davies yn wyneb adnabyddus ar Faes yr Eisteddfod Genedlaethol. Roedd yn heini ei gorff a'i goesau'n destun siarad gan y byddai bob amser yn gwisgo trowsus byr!

Bu farw Wil Davies o glefyd y llwch ar ddiwedd y 1980au, ond dathlodd ei frawd, Jac Davies ei ben blwydd yn 90 oed yn Ebrill 2007.

Ar achlysur y pen blwydd hwn, bu nifer o artistiaid amlyca' Cymru yn talu teyrnged i'r ddau frawd mewn rhaglen arbennig o Wedi 7 ar S4C. Ymhlith y cantorion roedd Bryn Terfel yn canu detholiad o hoff ganeuon Jac. Trefnodd ei deulu a ffrindiau barti arbennig iddo yng ngwersty'r Llwyn Iorwg yng Nghaerfyrddin.

Bu farw Jac Davies yn Chwefror 2008.

Darlledwyd rhaglen yn olrhain hanes Jac a Wil Davies ar BBC Radio Cymru, ddydd Sul, 10 Chwefror 2008 [3] ac ar 4 Ionawr 2009 hefyd.[4]

Disgograffi

golygu

Roedd allbwn Jac a Wil dros gyfnod o 20 mlynedd yn fawr iawn gan sefydlu eu hunain fel un o brif berfformwyr Cymraeg yr 1950au a 60au.[1][2]

Recordiau Sengl ac EP

golygu
  • Arfer Mam / O Dwed erth Mam Sengl 10", 78rpm, Recordiau Qualiton GM.2239 1958 (fersiwn GM.2239 yn gambrintiad o'r un sengl)
  • Jac a Wil Sing EP 7", EP Welsh Teldisc TEP 824 1963 2 fersiwn: un canol caled; un canol push-out
Caneuon: Hen Feibl fy Mamgu; O Fewn Ychydig; Yr Eneth gadd ei Gwrthod; O Na Bawn ni fel Ef
  • The Songs Of Jac A Wil EP 7" Welsh Teldisc TEP 821 1963; 2 fersiwn, un testun brown, un testun ddu
Caneuon: Mae D'Eisiau Di Bob Awr; Mi Glwaf Dyner Lais; Y Nefol Wlad; Cof am y Cyfiawn Iesu
Caneuon: Adref rwyf yn Dod; Mae Popeth yn Dda; Yr Arw Groes; Diolch i Ti

" Jac a Wil Sing Familiar Songs EP 7", Welsh Teldisc TEP 846 1964

Caneuon: Dyma Gariad fel y Moroedd; Arfer Mam; Calon Lan; Dring i Fynnu Yma
  • Star Songs Of Jac A Wil Welsh Teldisc TEP 835 1964 4 fersiwn print wahanol, yr un côd
Caneuon: O Dwed Wrth Mam; Gweddi Mam; Pwy Fydd yma mewn Can Mlynedd; Ble mae fy Machgen Hoff?
Caneuon: Tell Mother I'll be There; Nailed to the Cross; The Old Rugged Cross; He Died of a Broken Heart
Caneuon: Rwyn Canu fel cana'r Aderyn; Border Bach; Hoff yw'r Iesu; Galwad Iesu
Caneuon: Stori'r Groes; Iesu Cofia'r Plant; Ar Wely Gwellt; Dowch at y Ceidwad
  • Yn Canu Carolau EP 7" Welsh Teldisc TEP 844 1964 2 fersiwn gyda dau glawr gwahanol ond yr un caneuon
Caneuon: O Deuwch, Ffyddloniad; O Deued Pob Cristion; Sanctaidd Nos; Daith Iesu o'i Gariad
Caneuon: Clywch lu'r Nef; Noel; Y Bore Hwn; Y Preseb
  • Special Requests EP 7" Welsh Teldisc TEP 852 1965 2 fersiwn (yr un caneuon gan dau wasg argraffu recordiau gwahanol)
Caneuon: Iesu, Iesu rwyt ti'n Ddigon; Cyrif Y Bendithion; Y Ddafad Golledig; Tyn am y Lan
  • Tirion A Thyner/Dyma Feibl Annwyl Iesu EP 7" Recordiau Qualiton WSP 5070 1965 2 fersiwn canol caled a chanol push out
Caneuon: Bendigedig Fyddo'r Jesu; Dwed Cawn Ni Gwrdd; Wrth Y Groes; Dal Wrth Y Groes
Caneuon: Shani; Bywyd Diflino; Anti Lisa; Y Llais Yn Hen Gor Bach Y Fro
  • Pwyso Ar Ei Fraich/Hapus Awr EP 7" Recordiau Qualiton WSP 5069, Dim manylion blwyddyn cyhoeddi. 3 fersiwn gwasgiad

Recordiau Albwm ac Amlgyfrannog

golygu
 
Cyhoeddwyd llyfr 'Byd o Gân: Atgofion Melys Jac Davies' yn 2008
  • Caneuon Gorau Jac A Wil: Cyfrol 1 Casét C557G hefyd LP Mono SAIN 1057H Recordiau Sain 1976

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 "Jac a Wil". Discogs. Cyrchwyd 10 Ebrill 2024.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 "Jac a Wil". Y Blog Recordiau Cymraeg. 15 Ebrill 2021.
  3. "Jac a Wil". BBC Cymru Fyw. 2008. Cyrchwyd 10 Ebrill 2024.
  4. "Jac a Wil". BBC Radio Cymru. Cyrchwyd 11 Ebrill 2024.

Dolenni allanol

golygu


  Eginyn erthygl sydd uchod am gerddoriaeth Cymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato