Lesbiaid a Hoywon yn Cefnogi'r Glowyr

Cynghrair rhwng lesbiaid a dynion hoyw a ddaeth ynghyd er mwyn cefnogi Undeb Cenedlaethol y Glowyr yn y Deyrnas Unedig yn ystod Streic y Glowyr yn 1984-85 oedd Lesbiaid a Hoywon yn Cefnogi'r Glowyr (LHCG). Yn gyfangwbl roedd unarddeg grŵp yn y Deyrnas Unedig, gyda'r mwyaf ohonynt yn Llundain.

Lesbiaid a Hoywon yn Cefnogi'r Glowyr
Lesbiaid a Hoywon yn Cefnogi'r Glowyr, 2015.
Sefydlwyd	1984-06-30
Sefydlydd	Mark Ashton, Mike Jackson
Gwefan	http://lgsm.org/

Hanes

Roedd llywodraeth Thatcher wedi rhewi coffrau Undeb Cenedlaethol y Glowyr a olygai nad oedd diben i gefnogwyr anfon cyfraniadau at yr undeb cenedlaethol. Fel ymateb i hyn, anogwyd grwpiau ledled y Deyrnas Unedig i "efeillio'n" uniongyrchol gyda chymunedau glofaol yn Lloegr, yr Alban ac yng Nghymru. Gefeilliwyd grŵp LHCG Llundain, a oedd yn cyfarfod mewn lleoliadau amrywiol yn cynnwys y siop lyfrau Gay's the Word, gyda Grwpiau Cefnogi Glowyr Chwm Nedd, Dulais a Chwm Tawe. Yn ogystal â chodi oddeutu £20,000 ar gyfer y teuluoedd a oedd ar streic, trefnwyd ymweliadau â'i gilydd. Y digwyddiad a gododd fwyaf o arian oedd "Pits and Perverts" yn yr Electric Ballroom yn Camden Town, Llundain ar 10 Rhagfyr, 1984 pan berfformiodd Bronski Beat a'i phrif leisydd Jimmy Somerville. Defnyddiwyd enw'r digwyddiad yn wreiddiol fel pennawd ym mhapur newydd Rupert Murdoch The Sun; yn unol â safbwynt homoffobig a gwrth-streic y papur. Ei fwriad oedd tanseilio'r glowyr ond cafodd effaith cwbl wahanol, gyda'r gymuned LHDT yn defnyddio'r term "perverts" fel symbol herfeiddiad ac undod yn erbyn cyfeillion pwerus Margaret Thatcher yn y cyfryngau.

Daeth cydweithrediad yr undebau llafur a'r LHDT yn drobwynt hefyd yn hawliau LHDT yn y Deyrnas Unedig. Dechreuodd grwpiau'r glowyr gefnogi, hyrwyddo a chymryd rhan mewn digwyddiadau balchder hoyw ledled y Deyrnas Unedig; ac yng nghynhadledd y Blaid Lafur yn Bournemouth yn 1985, pasiwyd penderfyniad i gefnogi hawliau cydraddoldeb LHDT am y tro cyntaf yn sgil pleidleisio bloc gan Undeb Cenedlaethol y Glowyr; roedd grwpiau glowyr hefyd ymysg prif gefnogwyr y gymuned LDHT yn yr ymgyrch yn 1988 yn erbyn Adran 28.

Cedwir archif o waith y grŵp o Lundain yn y People's History Museum ym Manceinion, Lloegr. Ceir ynddo gofnodion o'r cyfarfodydd wythnosol, gohebiaeth, toriadau o'r papurau newydd, deunydd cyhoeddusrwydd, bathodynnau enamel, ffotograffau a'r faner.

Dramateiddiwyd un o'r cynghreiriau cyntaf gyda chymuned lofaol Gymreig yn y ffilm Pride o 2014, a gyfarwyddwyd gan Matthew Warchus.

Llyfryddiaeth

• Blain, Terence (9 October 2013). "Pits and Perverts by Micheál Kerrigan". Irish Theatre Magazine (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-12-29. Cyrchwyd 2015-03-07.
• Clarke, Cath (12 September 2014). "Meet the people who inspired 'Pride'". Time Out London (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Clews, Colin (10 September 2012). "1984. Lesbians and Gays Support the Miners. Part One". Gay in the 80s (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Clews, Colin (13 September 2012). "1985. Lesbians and Gays Support the Miners. Part Two". Gay in the 80s (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Clews, Colin (27 May 2013). "1984. 'Pits and Perverts' Benefit Concert". Gay in the 80s (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Clews, Colin (15 September 2014). "1984. Politics: Lesbians Against Pit Closures". Gay in the 80s (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Doward, Jamie (21 September 2014). "The real-life triumphs of the gay communist behind hit movie Pride". The Guardian (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Field, Nicola (19 August 2014). "New film Pride tells an extraordinary story of solidarity in struggle". Socialist Worker (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Field, Nicola (1995). Over the Rainbow: Money, Class and Homophobia (yn Saesneg). London: Pluto Press. tt. 163-165. ISBN 978-0-7453-0826-5. OL 7955132M.CS1 maint: ref=harv (link)
• Field, Nicola (26 November 2013). "Veteran activists remember LGBT solidarity with miners". Socialist Worker (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Fisher, Emily (29 September 2014). "Lesbians and Gays Support the Miners material at the People's History Museum". PHMMcr (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Francis, Hywel (2009). History on our Side: Wales and the 1984-85 Miners' Strike (yn Saesneg). London: Iconau. ISBN 978-1-905762-45-3.CS1 maint: ref=harv (link)
• Frost, Peter (11 September 2014). "'Pits and Perverts:' The Legacy of Communist Mark Ashton". Morning Star (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Goodspeed, Ray (3 October 2014). "Here We Go! – Lesbians and Gays Support the Miners 1984-1985". Left Unity (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Hall–Carpenter Archives (1989). Walking After Midnight: Gay Men's Life Stories (yn Saesneg). London: Routledge. ISBN 978-0-415-02957-5. OL 15164674W.CS1 maint: ref=harv (link)
• Healy, Patrick (18 September 2014). "An Unlikely Alliance at the Barricades: 'Pride' Recalls Alliance Between Gay Activists and Miners". The New York Times (yn Saesneg).
• Jones, Owen (23 December 2014). "Heroes of 2014: Mike Jackson of Lesbians and Gays Support the Miners". The Guardian (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Kellaway, Kate (31 August 2014). "When miners and gay activists united: the real story of the film Pride". The Guardian (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Kelliher, Diarmaid (2014). "Solidarity and Sexuality: Lesbians and Gays Support the Miners 1984–5" (yn en). History Workshop Journal (Oxford Journals) 77 (1): 240-262. doi:10.1093/hwj/dbt012. http://hwj.oxfordjournals.org/content/77/1/240.full.
• Knight, Karina (10 September 2014). "Pride! The power of solidarity". Solidarity (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Leeworthy, Daryl (5 March 2015). "'Don't worry about him, he's a Scargill man': The Miners' Strike and after". History On The Dole (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-04-02. Cyrchwyd 2015-03-07.CS1 maint: ref=harv (link)
• Nelson, Jeff (10 October 2014). "Meet the Real-Life Heroes Who Inspired the Movie Pride". People (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)
• Robinson, Lucy (2007). Gay men and the left in post-war Britain: how the personal got political (yn Saesneg). Manchester: Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-7434-9. OL 21837097M.CS1 maint: ref=harv (link)
• Wilson, Colin (21 September 2014). "Dear Love of Comrades: The politics of Lesbians and Gays Support the Miners". rs21 (yn Saesneg).CS1 maint: ref=harv (link)

Dolenni allanol

• (Saesneg) All Out! Dancing in Dulais (1986) ar wefan Internet Movie Database