Llabedlys dail lletem

rhywogaeth o fyd planhigion: un o lysiau’r afu
Llabedlys dail lletem
Leptoscyphus cuneifolius
Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Lophocoleaceae
Genws: Leptoscyphus
Rhywogaeth: L. cuneifolius
Enw deuenwol
Leptoscyphus cuneifolius

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Llabedlys dail lletem (enw gwyddonol: Leptoscyphus cuneifolius; enw Saesneg: wedge flapwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yn Ardudwy ac yng ngorllewin yr Alban ac iwerddon a gwledydd eraill. Mewn llawer o goedwigoedd mae'n tyfu yma ac acw ond mewn mannau eraill mae'n doreithiog iawn. Yn gyffredinol, mae'n ffafrio ymylon y coetiroedd hyn yn hytrach na chanol y goedwig, yn enwedig yn y mannau mwyaf llaith mewn ceunentydd. Mae i'w gael fel rheol ar foncyffion bedw (Betula), ond weithiau mae'n tyfu ar dderw (Quercus), helyg (Salix) neu griafol (Sorbus aucuparia).

Llysiau'r afu golygu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

  Safonwyd yr enw Llabedlys dail lletem gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau golygu

  1. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.