Sgiwen fawr
| Sgiwen fawr Catharacta skua
| |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Charadriiformes |
| Teulu: | Stercoraridae |
| Genws: | Stercorarius[*] |
| Rhywogaeth: | Stercorarius skua |
| Enw deuenwol | |
| Stercorarius skua | |
| |
| Dosbarthiad y rhywogaeth | |
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Sgiwen fawr (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: sgiwennod mawrion) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Catharacta skua; yr enw Saesneg arno yw Great skua. Mae'n perthyn i deulu'r Sgiwennod (Lladin: Stercoraridae) sydd yn urdd y Charadriiformes.[1] Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain ac mae i'w ganfod yng Nghymru.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn C. skua, sef enw'r rhywogaeth.[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Ewrop, Affrica ac Awstralia.
Mae'r Sgiwen Fawr yn un o'r mwyaf o'r sgiwennod, tua 50–58 cm o hyd a 125–140 cm ar draws yr adenydd. Mae'n nythu yng Ngwlad yr Ia, Norwy, Ynysoedd Faroe ac ynysoedd yr Alban, ar dir agored fel rheol. Dodwyir dau wy fel rheol, ac mae'r aderyn yn ymosod ar unrhyw anifail sy'n dod yn rhy agos at y nyth, gan gynnwys bodau dynol. Mae'n aderyn mudol, yn symud tua'r de a thua'r gorllewin i dreulio'r gaeaf, gan gyrraedd cyn belled ag arfordir Gogledd America.
Mae'n aderyn gweddol gyffredin o gwmpas glannau Cymru yn yr hydref, a gellir gweld nifer llai yn y gwanwyn ac ambell un yn ystod y gaeaf.
Teulu
golyguMae'r sgiwen fawr yn perthyn i deulu'r Sgiwennod (Lladin: Stercoraridae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Sgiwen Magellan | Stercorarius chilensis | .jpg) |
| Sgiwen Pegwn y De | Stercorarius maccormicki |  |
| Sgiwen fach | Stercorarius pomarinus | _Adult_summer_..._Coatham_Sands_,_Redcar_(53247051024).jpg) |
| Sgiwen fawr | Stercorarius skua |  |
| Sgiwen frown | Stercorarius antarcticus |  |
| Sgiwen lostfain | Stercorarius longicaudus | _26.jpg) |
| Sgiwen y Gogledd | Stercorarius parasiticus | _on_an_ice_floe,_Svalbard.jpg) |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
- ↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
Safonwyd yr enw Sgiwen fawr gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.