De Osetia

(Ailgyfeiriad o South Ossetia)

Tiriogaeth ddadleuol yn y Cawcasws yw De Osetia (Oseteg: Хуссар Ирыстон, Khussar Iryston; Georgeg: სამხრეთ ოსეთი, Samkhret Oseti; Rwseg: Южная Осетия, Yuzhnaya Osetiya). Yn ôl cyfraith ryngwladol, mae'n rhan de jure o weriniaeth Georgia, ond mae'n weriniaeth annibynnol de facto gyda chysylltiadau agos â Gogledd Osetia, sy'n rhan o Ffederasiwn Rwsia. Yn hanesyddol, mae'n rhan o Osetia, un o sawl cenedl hanesyddol bychan yn y Cawcasws. Tskhinvali yw'r brifddinas. Cydnabyddir De Osetia gan ychydig o wledydd eraill yn unig.

De Ossetia
Mathgwladwriaeth a gydnabyddir gan rai gwledydd, gwlad dirgaeedig, tiriogaeth ddadleuol Edit this on Wikidata
PrifddinasTskhinvali Edit this on Wikidata
Poblogaeth53,532 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 20 Medi 1990 Edit this on Wikidata
AnthemNational Anthem of South Ossetia Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethConstantine Dzhussoev Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC+03:00 Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Rwseg, Oseteg, Georgeg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
GwladGeorgia, De Osetia Edit this on Wikidata
Arwynebedd3,900 km² Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaRwsia Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau42.225°N 43.97°E Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolGovernment of South Ossetia Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholParliament of South Ossetia Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y wladwriaeth
President of South Ossetia Edit this on Wikidata
Pennaeth y wladwriaethAlan Gagloyev Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Prif Weinidog De Osetia Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethConstantine Dzhussoev Edit this on Wikidata
Map
ArianRŵbl Rwsiaidd, Commemorative coins of South Osetia Edit this on Wikidata
Lleoliad De Osetia ar fap o Georgia

Mae tua 60-70% o'r boblogaeth yn Osetiaid, ac yn Gristnogion sy'n siarad Oseteg, iaith sy'n debyg i Farsi.Ond ceir pryder am ddyfodol yr iaith Oseteg oherwydd diffyg addysg a hefyd gwahaniaethau tafodiaethol o fewn De a Gogledd Osetia.[1] Mae gweddill y boblogaeth, yn bennaf yn y de, yn Georgiaid.

Cyhoeddwyd gweriniaeth annibynnol De Osetia gan wrthyfelwyr yn erbyn awdurdod Georgia yn 2001, ar ôl cyfnod o anghydfod a gwrthryfel. Erbyn heddiw mae tua 90% o boblogaeth y diriogaeth yn dal pasbortau Rwsiaidd, a hynny ar anogaeth Rwsia ei hun. Sefydlwyd llu heddwch yn y diriogaeth, yn cynnwys milwyr Rwsiaidd yn bennaf ac unedau o fyddin Georgia.

Yn ystod y nos ar 7 Awst 2008, ymosododd lluoedd arfog Georgia ar y gwrthryfelwyr a bomiwyd rhannau o ddinas Tskhinvali gan gychwyn Rhyfel De Osetia. Ymateb Rwsia, a oedd wedi bod yn crynhoi adnoddau milwrol ar y ffin am tua dau fis, oedd anfon ei milwyr i mewn i Dde Osetia.

Mae Oseteg a Rwseg yn ieithoedd swyddogol o fewn y tiriogaeth.

Cofeb yn Tskhinvali i'r rhai a syrthiodd yn y frwydr dros annibyniaeth

Dolen allanol

golygu
  1. "One Nation, Two Polities, Two Endangered Ossetian Languages?". Radio Free Europe/Radio Liberty. 28 Mai 2015.