Ticino
Un o gantonau'r Swistir yw Ticino (TI) (Almaeneg a Ffrangeg: Tessin). Saif yn ne y Swistir, gerllaw'r ffîn a'r Eidal. Prifddinas y canton yw Bellinzone.
 | |
 | |
| Math | Cantons y Swistir  |
|---|---|
Roh-Tessin.ogg | |
| Prifddinas | Bellinzona |
| Poblogaeth | 353,343 |
| Sefydlwyd |
|
| Cylchfa amser | UTC+01:00, UTC+2 |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Eidaleg |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Ticino, Swistir Eidalaidd |
| Sir | Y Swistir |
| Gwlad |  Y Swistir |
| Arwynebedd | 2,812.15 km² |
| Uwch y môr | 238 metr |
| Yn ffinio gyda | Canton y Grisons, Uri, Valais, Piemonte, Lombardia, Talaith Como, Talaith Varese, Talaith Verbano-Cusio-Ossola |
| Cyfesurynnau | 46.32°N 8.82°E |
| CH-TI | |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | Grand Council of Ticino |
 | |
Ticino yw'r unig un o gantonau'r Swistir sydd ag Eidaleg fel prif iaith, gyda 89% o'r trigolion yn ei siarad fel iaith gyntaf. Yn y canton arall lle siaredir Eidaleg, Grisons, siaredir Almaeneg a Romawns hefyd.
Crëwyd y canton yn 1803, trwy uno cantonau Lugano a Bellinzone. Bu dadl rhwng y tair prif ddinas, Lugano, Bellinzone a Locarno, pa un fyddai'n brifddinas y canton newydd; yn 1878 dewiswyd Bellinzone fel y brifddinas.
Ticino yw'r unig un o gantonau'r Swistir sydd i'r de o'r Alpau. Mae Llyn Lugano yn y canton.
|
Cantonau'r Swistir |
|---|---|
| Cantonau | Aargau • Bern • Fribourg • Genefa • Glarus • Graubünden • Jura • Lucerne • Neuchâtel • St. Gallen • Schaffhausen • Schwyz • Solothurn• Thurgau • Ticino • Uri • Valais • Vaud • Zug • Zürich |
| Hanner Cantonau | Appenzell Ausserrhoden • Appenzell Innerrhoden • Basel Ddinesig • Basel Wledig • Nidwalden • Obwalden |