William Butler Yeats
Bardd a dramodydd Gwyddelig yn ysgrifennu yn Saesneg oedd William Butler Yeats (13 Mehefin 1865 – 28 Ionawr 1939). Roedd yn un o'r ffigyrau amlycaf yn y Dadeni Llenyddol yn Iwerddon ar droad yr 20g. Ystyrir ef yn un o'r beirdd pwysicaf i ysgrifennu yn Saesneg yn yr 20g. Dyfarnwyd Gwobr Lenyddol Nobel iddo yn 1923.
William Butler Yeats | |
---|---|
Ganwyd | 13 Mehefin 1865 Dumhach Thrá |
Bu farw | 28 Ionawr 1939 Menton, Roquebrune-Cap-Martin |
Dinasyddiaeth | Gwyddel |
Alma mater | |
Galwedigaeth | bardd, dramodydd, ysgrifennwr, gwleidydd, cyfrinydd, astroleg |
Swydd | Seneddwr Gwyddelig |
Prif ddylanwad | William Blake, Friedrich Nietzsche, Edmund Spenser, Percy Bysshe Shelley, Oscar Wilde, William Morris, Emanuel Swedenborg, Jakob Böhme, Augusta Gregory |
Mudiad | Symbolaeth (celf) |
Tad | John Butler Yeats |
Mam | Susan Pollexfen |
Priod | Georgie Hyde-Lees |
Partner | Maud Gonne, Olivia Shakespear, Margot Ruddock |
Plant | Anne Yeats, Michael Yeats |
Gwobr/au | Gwobr Lenyddol Nobel, Plac Goethe Dinas Frankfurt am Main, Cymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol a Llenyddol, Uwch Ddoethor |
llofnod | |
Bywgraffiad golygu
Ganed Yeats yn Sandymount ger Dulyn, Iwerddon, mab yr arlunydd John Butler Yeats ac yn frawd yr arlunydd Jack B. Yeats. Bu farw ar 28 Ionawr 1939 yn Roquebrune-Cap-Martin ger Nice, Monaco. Claddwyd ef ym mynwent Drumcliff, ger Sligo yn Swydd Sligo.
Gwaith llenyddol golygu
Er iddo ysgrifennu yn Saesneg roedd gan Yeats ddiddordeb mawr yn y Wyddeleg a llên gwerin ei wlad. Cyhoeddodd Fairy and Folk Tales of the Irish Peasantry (1888) ac Irish Fairy Tales (1892), dwy gyfrol a ystyrir yn glasuron ar y pwnc. Roedd mytholeg, hanes a thraddodiadau Iwerddon yn ysbrydoli llawer o'i gerddi hefyd, a hynny mewn ysbryd gwlatgar. Amlygwyd ei wladgarwch yn fwy uniongyrchol mewn cerddi sy'n ymwneud â'r ymgyrch dros annibyniaeth Iwerddon: un o'r enwocaf o'r cerddi hynny yw Easter 1916 sy'n seiliedig ar ddigwyddiadau Gwrthryfel y Pasg a dienyddio James Connolly, Pádraig Pearse ac eraill gan yr awdurdodau Prydeinig.
Llyfryddiaeth golygu
- The Wanderings of Oisin and Other Poems (1889)
- The Celtic Twilight (1893)
- The Lake Isle of Innisfree (1893)
- The land of heart's desire (1894)
- The secret rose (1897)
- The Wind Among the Reeds (1899)
- Cathleen ni Houlihan (1902)
- Ideas of Good and Evil (1903)
- In the Seven Woods (1904)
- Discoveries (1907)
- Deirdre (1907)
- The green helmet (1910)
- Responsibilities (1914)
- The Wild Swans at Coole (1917)
- Four Plays for Dancers (1921)
- Four Years (1921)
- The Cat and the Moon (1924)
- A Vision (1925)
- Autobiographies (1926)
- The Tower (1928)
- The Winding Stair and Other Poems (1933)
- Collected Plays (1934)