Fay Compton
Actores o Loegr o dras Albanaidd oedd Fay Compton (ganwyd Virginia Lilian Emmeline Compton-Mackenzie) CBE (18 Medi 1894 - 12 Rhagfyr 1978).[1]
Fay Compton | |
---|---|
Ganwyd | 18 Medi 1894 Kensington |
Bu farw | 12 Rhagfyr 1978 o clefyd Llundain |
Dinasyddiaeth | Lloegr Yr Alban |
Galwedigaeth | actor, actor llwyfan, actor ffilm |
Tad | Edward Compton |
Mam | Virginia Bateman |
Priod | H. G. Pelissier, Leon Quartermaine, Laurie de Freece, Ralph Michael |
Plant | Anthony Pelissier |
Gwobr/au | CBE |
Bywyd a gyrfa
golyguBlynyddoedd cynnar
golyguGanwyd Compton yn Fulham, Llundain, yn bumed plentyn ieuengaf a thrydedd ferch Edward Compton (1854-1918), actor a chyfarwyddwr (Mackenzie oedd ei gyfenw go iawn), a'i wraig, yr actores Virginia Frances Bateman (1853-1940) merch yr actor Heseceia Linthicum Bateman, o Baltimore, UD. Un o'i brodyr oedd yr awdur Compton Mackenzie.[2]
Gwnaeth Compton ei ymddangosiad proffesiynol cyntaf ym 1911 gyda’r parti cyngerdd The Follies dan arweinyddiaeth H G Pelissier, ei gŵr cyntaf, roedd hi dal yn ei harddegau ar adeg y briodas. Byrhoedlog oedd y briodas: bu farw Pelissier ym mis Medi 1913 yn 31 oed, gan adael ei weddw ifanc gyda mab yn ei fabanod.[3] Ym 1914, yn Maidenhead, fel Fay C. Pellissier, priododd am yr ail dro â'r canwr Lauri de Frece.[4]
Ym 1914 gwnaeth Compton y cyntaf o lawer o ymddangosiadau ar y llwyfan Americanaidd, gan ymddangos yn Theatr Shubert, Efrog Newydd, yn To-Night's the Night, gan deithio yn perfformio'r un rhan wedi hynny. Yn Llundain yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf chwaraeodd amryw o rolau, gan gynnwys rôl y teitl yn Peter Pan ym 1917.[5]
1920au a 30au
golyguYn y 1920au roedd ei rhannau'n cynnwys y rôl deitl yn Mary Rose gan J. M. Barrie. Chwaraeodd y gyntaf o lawer o'i rolau Shakespeare fel Ophelia gyferbyn a Hamlet John Barrymore.[5]
Bu farw ail ŵr Compton, ym 1921, yn 41 oed, ac ym mis Chwefror 1922 priododd Leon Quartermaine, yr oedd wedi actio gydag ef mewn adfywiad yn Quality Street gan Barrie.[3]
Roedd gan Compton enw da am amlochredd,[3] ac ym 1931 ymddangosodd yn olynol yn rôl deitl y pantomeim Dick Whittington ac Ophelia gyferbynna â Hamlet Henry Ainley.[5] Trwy gydol y 1930 symudodd Compton rhwng dramâu'r West End, pantomeim a Shakespeare yn bennaf - Titania, Lady Rosaline, Calpurnia, a Paulina yn The Winter's Tale, un o'i hoff rannau - a theithiodd yn Awstralia a Seland Newydd yn Victoria Regina, Tonight at 8.30 a George and Margaret. Ym 1930 chwaraeodd Ophelia gyferbyn a Hamlet John Gielgud, yn gyntaf yn y Lyceum ac yna yng Nghastell Elsinore.
Ym 1927 agorodd Compton ysgol actio yn Llundain, the Fay Compton Studio of Dramatic Art, a barhaodd mewn busnes hyd at ddechrau'r Ail Ryfel Byd. Ymhlith y cyn-fyfyrwyr nodedig oedd Alec Guinness a John Le Mesurier.[6]
1940au hyd y 1960au
golyguYn ystod y 1940au ymddangosodd Compton yn yr Hen Vic fel Regan yn King Lear, chwaraeodd Ruth yn Blithe Spirit Noël Coward am 15 mis. Ymddangosodd yn Othello , Candida a Hamlet, a gwnaeth ei hymddangosiad cyntaf mewn drama gan Ibsen fel Gina Ekdal yn The Wild Duck.[5] Aeth ar daith noddedig gan Y Cyngor Prydeinig, fel Regina yn The Little Foxes, i Wlad Belg, yr Iseldiroedd, Ffrainc a'r Swistir. Diddymwyd ei thrydedd briodas ym 1942, ac yn y flwyddyn honno priododd yr actor Ralph Michael; diddymwyd y briodas hon ym 1946. Nid fu plant o dair priodas olaf Compton.[3]
Yn y 1950au ailymunodd Compton â chwmni Old Vic. Fel rhan o'r cwmni ymddangos yng Ngŵyl Caeredin 1953, fel ‘ Gertrude yn Hamlet’. Ymddangosodd yn Llundain yn nhymor 1953–1954, fel Gertrude; Iarlles Rossillion yn All's Well That Ends Well; Constance Bretagne yn King John; Volumnia yn Coriolanus a Juno yn The Tempest.[5] Gyda'r un cwmni chwaraeodd y Frenhines Margaret yn Richard III ym 1957 gyferbyn a Robert Helpmann fel y Brenin Richard. Chwaraeodd yr Arglwyddes Bracknell yn The Importance of Being Earnest ym 1959.
Yng Ngŵyl gyntaf Chichester, Gorffennaf i Fedi 1962, chwaraeodd Compton Grausis yn The Broken Heart, a Marya yn Dewyrth Vanya.[5] Ymhlith ei rolau llwyfan eraill yn y 1960au roedd Mrs Malaprop yn The Rivals, a'i rôl Barrie olaf fel y Comtesse yn What Every Woman Knows.
Dyfarnwyd CBE i Compton ym 1975. Bu farw yn Llundain yn 84 oed.[7]
Ffilm a theledu
golyguNid yw gwaith ffilm Compton mor adnabyddus â'i hymddangosiadau llwyfan. Ymddangosodd mewn mwy na 40 o ffilmiau rhwng 1914 a 1970. Ei pherfformiadau mwyaf poblogaidd mewn ffilmiau oedd Odd Man Out (1947), Laughter in Paradise (1951), Othello Orson Welles (1952), The Haunting (1963) ac I Start Counting (1969).
Ymhlith ei pherfformiadau teledu, ymddangosodd ym 1965 gyda Michael Hordern yn y ddrama deledu Land of My Dreams gan Clive Exton. Ymhlith ei rolau mawr olaf roedd Modryb Ann yn addasiad teledu 1967 y BBC o The Forsyte Saga,[5] a Mrs Brown mewn addasiad gan y BBC o lyfr Dickens Dombey and Son ym 1969.[8]
Gwaith
golyguFfilmiau
golygu- She Stoops to Conquer (ffilm fer 1914) – morwyn tafarn
- The Labour Leader (1917) - Diana Hazlitt
- One Summer's Day (1917) - Maisie
- Judge Not (1920) - Nelly
- A Woman of No Importance (1921) - Rachel Arbuthnot
- The Old Wives' Tale (1921) - Sophie Barnes
- The House of Peril (1922) - Sylvia Bailey
- Diana of the Crossways (1922) - Diana
- A Bill of Divorcement (1922) - Margaret Fairfield
- This Freedom (1923) - Rosalie Aubyn
- The Loves of Mary, Queen of Scots (1923) - Mary Stuart
- Claude Duval (1924) - Duchess Frances
- The Eleventh Commandment (1924) - Ruth Barchester
- The Happy Ending (1925) - Mildred Craddock
- Settled Out of Court (1925) – Y Fenyw
- London Love (1926) - Sally Hope
- Robinson Crusoe (1927) - Sophie
- Somehow Good (1927) - Rosalind Nightingale
- Zero (1928) - Mrs Garth
- Fashions in Love (1929) - Marie De Remy
- Cape Forlorn (1931) - Eileen Kell
- Uneasy Virtue (1931) - Dorothy Rendell
- Tell England (1931) - Mrs Doe
- Autumn Crocus (1934) - Jenny Gray
- Waltzes from Vienna (1934) - Countess Helga von Stahl
- Song at Eventide (1934) - Helen d'Alaste
- Wedding Group (1936) - Florence Nightingale
- The Mill on the Floss (1936) - Mrs Tulliver
- So This Is London (1939) - Lady Worthing
- The Prime Minister (1941) - Brenhines Victoria
- Odd Man Out (1947) - Rosie
- Nicholas Nickleby (1947) - Madame Mantalini
- London Belongs to Me (1948) - Mrs Josser
- Esther Waters (1948) - Mrs Barfield
- Britannia Mews (1949) - Mrs Culver
- Blackmailed (1951) - Mrs Christopher
- Laughter in Paradise (1951) - Agnes Russell
- Othello (1951) - Emilia
- Lady Possessed (1952) - Mme. Brune
- I Vinti (The Vanquished) (1953) - Mrs Pinkerton
- Aunt Clara (1954) - Gladys Smith
- Doublecross (1956) - Alice Pascoe
- Town on Trial (1957) - Mrs Crowley
- The Story of Esther Costello (1957) - Uchel Fam
- Il fiore e la violenza (1962) - Mrs Pinkerton
- The Haunting (1963) - Mrs Sanderson
- Uncle Vanya (1963) - Marya, y fam
- Journey to Midnight (1968) - Brenhines Victoria
- I Start Counting (1969) - Mrs Bennett
- The Virgin and the Gypsy (1970) - Nain
Teledu
golygu- Douglas Fairbanks Presents (1955, 1 pennod) - Mrs Saunders
- London Playhouse (1955, 1 pennod) - Adeline Girard
- Nicholas Nickleby (1956, 2 bennod) - Mrs Squeers
- BBC Sunday-Night Theatre (1955-1959, 4 pennod) - Kate / Fanny Cavendish / Emmie Rockley / Mary
- ITV Television Playhouse (1956-1961, 3 pennod) - Great Aunt Julia / Nannie / Mrs Gillis
- Armchair Theatre (1957-1964, 3 pennod) - Victoria / Angelica
- Our Mutual Friend (1958, 3 pennod) - Mrs Betty Higden
- The Widow of Bath (1959, 5 pennod) - Mrs Leonard
- BBC Sunday-Night Play (1960-1962, 2 bennod) - Mrs Umney / Mrs Flint / Mrs Sarah Victoria Marryot
- ITV Play of the Week (1961, 2 bennod) - Victoria Verity
- No Hiding Place (1961-1962, 3 pennod) - Mrs Halfpenny / Mrs Haven / Mrs Palmer
- Dixon of Dock Green (1962-1965, 3 pennod) - Nelly Cook / Sarah Conroy / Mrs Binney
- Maigret (1962, 1 pennod) - Jaquette
- Call Oxbridge 2000 (1962, 1 pennod) - Miss Effie Tavener
- First Night (1964, 1 pennod) - Alice Walmer
- Dr Finlay's Casebook (1964, 1 pennod) - Mrs Tennant
- Story Parade (1965, 1 pennod) - Miss Babbage
- Our Man at St. Mark's (1965, 1 pennod) - Edie Russell
- Knock on Any Door (1965, 1 pennod) - Hester Warren
- The Forsyte Saga (1967, 6 pennod) - 'Aunt Ann' Forsyte
- Sanctuary (1967-1968, 4 pennod) - Sister Juliana
- Cold Comfort Farm (1968, 3 pennod) - Aunt Ada Doom (Starkadder)
- Journey to the Unknown (1969, 1 pennod) - Brenhines Victoria
- Dombey and Son (1969, 7 pennod) - Mrs Brown
- Fraud Squad (1970, 1 pennod) - Lady Flanders (ymddangosiad olaf)
Cyhoeddiadau
golygu- Rosemary: Some Remembrances (1926), cyflwyniad gan Compton Mackenzie
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Fay Compton". IMDb. Cyrchwyd 2020-12-28.
- ↑ "Fay Compton". www.britishpictures.com. Cyrchwyd 2020-12-28.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "Compton, Fay [real name Virginia Lilian Emmeline Compton-Mackenzie] (1894–1978), actress". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/ref:odnb/30957. Cyrchwyd 2020-12-28.
- ↑ "Pelissier, Fay C. & Frece, Lauri de" yng Nghofrestr Priodasau Ardal Gofrestru Maidenhead, cyfrol 2c (1914), tud. 1,004
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Parker, John (1972). Who's who in the theatre; a biographical record of the contemporary stage (arg. 15fed argraffiad). Llundain: Pitman Pub. tt. 502–504. ISBN 0-273-31528-5. OCLC 1028134.
- ↑ Gale, Maggie B. (2019). A Social History of British Performance Cultures 1900-1939. London: Routledge. ISBN 978-1351397193. Cyrchwyd 20 November 2020.
- ↑ "Fay Compton (1894-1978) - Find A Grave Memorial". www.findagrave.com. Cyrchwyd 2020-12-28.
- ↑ BFI Archive - BBC series Dombey and Son (1969) accessed 26 February 2020.