Georg Friedrich Händel

Cyfansoddwr clasurol oedd Georg Friedrich Händel (yn ffurf Saesneg ei enw, George Frideric Handel; 23 Chwefror 1685 – 14 Ebrill 1759). Cafodd ei eni yn ninas Halle, yn Sachsen (yr Almaen). Roedd yn feistr ar nifer o offerynnau erbyn ei wythfed benblwydd, yn cynnwys yr organ a’r harpsicord.

Georg Friedrich Händel
Ganwyd	Georg Friedrich Händel  23 Chwefror 1685 (yn y Calendr Iwliaidd)  Halle (Saale)
Bu farw	14 Ebrill 1759  Llundain, Westminster
Man preswyl	Llundain, Halle, Rhufain, Fflorens, Napoli, Gweriniaeth Fenis
Dinasyddiaeth	Brandenburg-Prussia, Teyrnas Prydain Fawr, yr Ymerodraeth Lân Rufeinig
Alma mater	Prifysgol Martin Luther Halle-Wittenberg
Galwedigaeth	cyfansoddwr, harpsicordydd, organydd, fiolinydd, cyfansoddwr opera, cyfansoddwr, impresario, academydd
Swydd	côr-feistr, organydd
Adnabyddus am	Messiah, Water Music, Music for the Royal Fireworks, Giulio Cesare in Egitto, Alcina, Serse, Concerti grossi, Op. 6
Arddull	opera, Oratorio, concerto, Anthem, cerddoriaeth glasurol, coronation anthem
Prif ddylanwad	yr Almaen, yr Eidal, Ffrainc, Lloegr, Arcangelo Corelli, Alessandro Scarlatti, Georg Philipp Telemann, Domenico Scarlatti, Giovanni Bononcini
Mudiad	cerddoriaeth faróc
Tad	Georg Händel
Mam	Dorothea Händel
Gwefan	http://gfhandel.org
llofnod

Erbyn ei nawfed penblwydd, roedd o wedi dechrau cyfansodddi yn barod! Ond nid oedd ei dad yn fodlon ar ei gyfansoddi a cheisiodd i beidio adael i Händel wneud mwy i ymhel â cherddoriaeth. Felly, allan o barch i’w dad fe fu’n astudio’r gyfraith yn y brifysgol, ond wedi marwolaeth ei dad fe newidodd ei feddwl a gadael y brifysgol i fod yn organydd. Wedyn, yn 1710, dechreuodd cyfansoddi cerddoriaeth.

Symudodd i Loegr yn 1712, ac fe ddaeth yn ddinesydd Seisnig yn yr un flwyddyn. Roedd yn byw yn rhif 27, Bow Street yn Llundain. Yn 1727, ysgrifennodd Händel ei ddarn mwyaf poblogaidd, sef Zadok the Priest ar gyfer brenin newydd Lloegr. Bu’n parhau i gyfansoddi cerddoriaeth yn gyhoeddus hyd 1740. Bu farw yn 1789. Ni briododd ac nid oes llawer o wybodaeth am ei fywyd preifat am ei fod wedi bod yn ddyn breifat ei natur.

Gweithiau cerddorol

Oratorïau

• Il trionfo del Tempo e del Disinganno (1707)
• Il trionfo del Tempo e della Verità (1737)
• La resurrezione (1708)
• Brockes Passion (1719)
• Esther (1732)
• Deborah (1733)
• Athalia (1733)
• Saul (1739)
• Israel in Egypt (1739)
• L'Allegro, il Penseroso ed il Moderato (1740)
• Messiah (Meseia) (1742)
• Samson (1743)
• Semele (1744)
• Joseph and his Brethren (1744)
• Hercules (1745)
• Belshazzar (1745)
• Occasional Oratorio (1746)
• Judas Maccabaeus (1747)
• Joshua (1748)
• Alexander Balus (1748)
• Susanna (1749)
• Solomon (1749)
• Theodora (1750)
• The Choice of Hercules (1751)
• Jephtha (1752)
• The Triumph of Time and Truth (1757)

Operâu

• Almira (1705)
• Nero (1705)
• Florindo (1708)
• Daphne (1708)
• Rodrigo (1707)
• Agrippina (1709)
• Rinaldo (1711)
• Il pastor fido (1712)
• Teseo (1713)
• Silla (1713)
• Amadigi di Gaula (1715)
• Radamisto (1720)
• Muzio Scevola (1721)
• Floridante (1721)
• Ottone (1723)
• Flavio (1723)
• Giulio Cesare (1724)
• Tamerlano (1724)
• Rodelinda (1725)
• Scipione (1726)
• Alessandro (1726)
• Admeto (1727)
• Riccardo Primo (1727)
• Siroe (1728)
• Tolomeo (1728)
• Lotario (1729)
• Partenope (1730)
• Poro (1731)
• Ezio (1732)
• Sosarme (1732)
• Orlando (1733)
• Arianna in Creta (1734)
• Oreste (1734)
• Ariodante (1735)
• Alcina (1735)
• Atalanta (1736)
• Arminio (1737)
• Giustino (1737)
• Berenice (1737)
• Faramondo (1738)
• Alessandro Severo (1738)
• Serse (1738)
• Giove in Argo (1739)
• Imeneo (1740)
• Deidamia (1741)

Arall

• Water Music (1717)