John Davies (hanesydd)

hanesydd Cymreig

Hanesydd Cymreig oedd John Davies (25 Ebrill 193816 Chwefror 2015),[1] a oedd hefyd yn adnabyddus fel darlledwr. Ei lyfr enwocaf oedd Hanes Cymru (ail argraffiad 2006), sy'n cael ei ystyried gan lawer o feirniaid fel y gyfrol orau i'w chyhoeddi ar y pwnc.

John Davies
Ganwyd25 Ebrill 1938 Edit this on Wikidata
Treorci Edit this on Wikidata
Bu farw16 Chwefror 2015 Edit this on Wikidata
Caerdydd Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
Galwedigaethhanesydd, ysgrifennwr Edit this on Wikidata
Cyflogwr
Adnabyddus amY Celtiaid, Hanes Cymru Edit this on Wikidata
Gwobr/auCymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru Edit this on Wikidata

Bywgraffiad golygu

Ganed John Davies yn Ysbyty Llwynypia, Rhondda Fawr yn fab i Mary (née Potter) a Daniel Davies o Heol Dumfries, Treorci.[2][3] Magwyd yn Nhreorci ond symudodd ei deulu i bentref Bwlchllan ger Llanbedr Pont Steffan pan oedd yn saith oed a felly daeth yn adnabyddus i lawer fel John Bwlch-llan neu Bwlchws. Addysgwyd ef yn ysgolion Treorci, Bwlch-llan a Thregaron, yna ym Mhrifysgol Cymru, Caerdydd a Choleg y Drindod, Caergrawnt. Daeth yn aelod o Adran Hanes Cymru ym Mhrifysgol Cymru, Aberystwyth ac yn Warden Neuadd Pantycelyn yno. Wedi ymddeol, symudodd i fyw i Gaerdydd. John Davies oedd ysgrifennydd cenedlaethol cyntaf Cymdeithas yr Iaith Gymraeg.

Yn 2005 cyflwynwyd Gwobr Glyndŵr iddo yn ystod Gŵyl Machynlleth am ei gyfraniad i'r celfyddydau yng Nghymru. Bu hefyd yn olygydd cyffredinol Gwyddoniadur Cymru yr Academi Gymreig.[4]

Fe'i ddyfarnwyd yn Gymrodor gyda'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol yn 2013 a sefydlwyd Gwobr Goffa Dr John Davies am y traethawd Hanes Cymru orau yn ei enw yn 2015.

Bywyd personol golygu

Priododd ei wraig Janet (nee Mackenzie) yn 1966. Roedd hithau yn hanesydd ac yn frodor o Flaenau Gwent. Cawsant pedwar o blant sef Anna, Beca, Guto and Ianto.

Mewn cyfweliad gyda HTV Cymru yn Nhachwedd 1998, daeth allan fel dyn deurywiol.[1]

Cyhoeddiadau golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. 1.0 1.1 Meic Stephens. John Davies: Academic and broadcaster whose peerless histories of Wales were rich with insight and fascinating detail (en) , The Independent, 19 Chwefror 2015.
  2. Davies, John (Hydref 2014). Hunangofiant John Davies: Fy Hanes I (yn cy). Y Lolfa. ISBN 9781847719850URL
  3. BBC Wales Proffil o John Davies
  4. Gwefan Llenyddiaeth Cymru[dolen marw]; adalwyd 05/01/2013.
  5. Gwefan y BBC; Hanesydd a ffotograffydd yn creu cyfrol ; adalwyd 05/01/2012