Joseff Stalin
Gwleidydd ac unben Sofietaidd oedd Joseff Stalin (18 Rhagfyr 1878 – 5 Mawrth, 1953). Cafodd ei eni yn nhref Gori, Georgia a oedd pryd hynny'n rhan o Ymerodraeth Rwsia - Ei enw gwreiddiol oedd Joseph Vissarionovich Dzhugashvili (Georgeg: იოსებ ჯუღაშვილი; Rwsieg: Ио́сиф Виссарио́нович Джугашвили). Ar bapur, roedd yn Ysgrifennydd Cyffredinol Pwyllgor Canolog Plaid Gomiwnyddol yr Undeb Sofietaidd (1922–1953), ond mewn gwirionedd roedd yn rheoli'r wlad fel unben o 1928 hyd ei farwolaeth. Roedd yn cael ei adnabod ar lafar fel "Wncl Jo".
| Joseff Stalin | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw |
Сталин, Staline, Koba  |
| Ganwyd |
იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი 9 Rhagfyr 1879 (in Julian calendar), 18 Rhagfyr 1878 Gori |
| Bu farw |
5 Mawrth 1953 (73 oed) Achos: gwaedlif ar yr ymennydd, gwenwyniad Kuntsevo Dacha |
| Man preswyl |
Narym, Turukhansk, Solvychegodsk, Novaya Uda, Irkutsk Oblast, St Petersburg, Baku |
| Dinasyddiaeth |
Ymerodraeth Rwsia, Gweriniaeth Sosialaidd Ffederal Sofietaidd Rwsiaidd, Yr Undeb Sofietaidd |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth |
gwleidydd, chwyldroadwr, awdur |
| Swydd |
Premier of the Soviet Union, General Secretary of the Communist Party of the Soviet Union, Y Gweinidog dros Amddiffyn, aelod o Sofiet Goruchaf yr Undeb Sofietaidd, Aelod o Gynulliad Cyfansoddol Rwsia, Q42530449 |
| Cyflogwr |
|
| Prif ddylanwad |
Karl Marx, Vladimir Lenin, Lavrentiy Beria |
| Taldra |
1.68 metr, 168 centimetr, 163 centimetr |
| Plaid Wleidyddol |
Plaid Gomiwnyddol yr Undeb Sofietaidd, Mesame Dasi, Plaid Lafur Democrataidd-Sosialaidd Rwsia, Plaid Lafur Cymdeithasol Democrataidd Rwsia (Bolsiefic) |
| Mudiad |
Marcsiaeth–Leniniaeth |
| Tad |
Besarion Jughashvili |
| Mam |
Keke Geladze |
| Priod |
Ekaterina Svanidze, Nadezhda Alliluyeva |
| Plant |
Yakov Dzhugashvili, Vasily Dzhugashvili, Svetlana Alliluyeva, Konstantin Kuzakov, Artem Sergeev |
| Perthnasau |
Joseph Davrichachvili, Artem Sergeev |
| Llinach |
Stalin |
| Gwobr/au |
Urdd Lenin, Medal "For the Victory over Japan", Medal "Am Fuddugoliaeth yr Almaen yn Rhyfel Gwladgarol 1941–1945, Urdd y Faner Goch, Arwr y Llafur Sosialaidd, Arwr yr Undeb Sofietaidd, Order of Victory, Urdd Lenin, Urdd y Faner Goch, Jubilee Medal "XX Years of the Workers' and Peasants' Red Army", Order of the Republic (Tuva), Czechoslovak War Cross 1939–1945, Order of Suvorov, 1st class, Order of the Red Star, Medal "Am Amddiffyn Moscfa", Urdd y Faner Goch, Order of Sukhbaatar, Czechoslovak War Cross 1939–1945, Urdd y Llew Gwyn, Medal "For the Victory over Japan" of Mongolia, Medal Coffau 800fed Pen-blwydd Moscaw, Order of Sukhbaatar, Urdd Lenin, Hero of the Mongolian People's Republic, Time Person of the Year, Time Person of the Year, dinesydd anrhydeddus Prag, Honorary citizenship of České Budějovice, Order of Victory, Honorary citizen of Chrudim |
| Llofnod | |
 | |
Bu i'w bolisïau achosi llawer iawn o ddioddef yn yr Undeb Sofietaidd, ac mae'n debyg i'w gyfundrefn achosi tua 10 miliwn o farwolaethau. (Ond noder fod amcangyfrifon yn amrywio o 4 miliwn hyd at 20 miliwn).
Roedd yn un o arweinwyr cynghreiriol yr Ail Ryfel Byd, ynghyd â Winston Churchill a Franklin Roosevelt.
