Madonna (adlonwraig)

Mae'r erthygl hon yn sôn am yr adlonwraig, am ddefnydd arall yr enw gweler Madonna

Madonna
Ffugenw	Madonna, Louise Ciccone, Madonna Ritchie, Boy Toy, Nonnie, Maddy, Mo, The Material Girl, Queen of Pop, Madge, Veronica Electronica, Dita, Madame X, M-Dolla, M
Ganwyd	Madonna Louise Ciccone  16 Awst 1958  Bay City
Label recordio	Sire Records, Warner Bros. Records, Maverick, Interscope Records, Warner Music Group, Live Nation Entertainment
Dinasyddiaeth	UDA
Alma mater	University of Michigan School of Music, Theatre & Dance Rochester Adams High School
Galwedigaeth	canwr, cyfansoddwr caneuon, actor, cyfarwyddwr ffilm, cyfansoddwr, cynhyrchydd ffilm, llenor, dawnsiwr, entrepreneur, cynhyrchydd recordiau, perfformiwr, person busnes, sgriptiwr, bardd, model, awdur plant, cynhyrchydd, cyfarwyddwr, dyngarwr, gitarydd, actor ffilm, casglwr celf, actor llais
Cyflogwr	Dunkin' Donuts
Adnabyddus am	Material Girl, Into the Groove, Like a Virgin, Papa Don't Preach, La Isla Bonita, Die Another Day, Open Your Heart, Holiday
Arddull	cerddoriaeth boblogaidd, cerddoriaeth ddawns, cerddoriaeth electronig, pop dawns, roc poblogaidd, cyfoes R&B, cerddoriaeth gyfoes i oedolion, jazz, opera roc, Canu gwerin
Math o lais	mezzo-soprano, soprano
Prif ddylanwad	David Bowie, Debbie Harry, Chrissie Hynde, Martha Graham, Mae West
Taldra	164 centimetr
Plaid Wleidyddol	plaid Ddemocrataidd
Tad	Silvio Ciccone
Mam	Madonna Louise Fortin
Priod	Sean Penn, Guy Ritchie
Partner	Carlos Leon, Timor Steffens, Vanilla Ice, Brahim Zaibat, Jesus Luz, Alex Rodriguez, Jenny Shimizu, 2Pac, Jose Canseco, Tony Ward, John F. Kennedy Jr., Jean-Michel Basquiat, John Benitez, Dennis Rodman, Dan Gilroy, Sandra Bernhard, Warren Beatty, Josh Popper, Akim Moris
Plant	Lourdes Leon, Rocco Ritchie, David Ciccone Ritchie, Mercy James, Stella Ciccone, Esther Ciccone
Perthnasau	Joan Ciccone
Gwobr/au	Grammy Award for Best Music Film, Grammy Award for Best Pop Vocal Album, Grammy Award for Best Dance/Electronic Recording, Gwobr Grammy am y Fideo Cerdd Gora, Grammy Award for Best Song Written for Visual Media, Grammy Award for Best Dance/Electronic Album, Grammy Award for Best Music Film, Gwobr y Golden Globe i'r Actores Orau - mewn Drama Gerdd neu Gomedi ar Ffilm, Golden Globe Award for Best Original Song, Rock and Roll Hall of Fame, Golden Raspberry Award for Worst Screen Couple/Ensemble, Golden Raspberry Award for Worst Supporting Actress, Gwobrwyon Amadeus Awstria, Gwobrau BRIT, Gwobr Golden Raspberry i'r Actores Wrth Gefn Waethaf, Gwobr Golden Raspberry i'r Actores Wrth Gefn Waethaf, ECHO Awards, American Music Award for Artist of the Year
Gwefan	https://www.madonna.com
llofnod

Cantores ac actores o'r Unol Daleithiau yw Madonna Louise Ciccone Ritchie neu Madonna (ganwyd 16 Awst 1958). Mae hi hefyd yn ysgrifennu caneuon, yn cynhyrchu recordiau ac yn actio. Fe'i magwyd ger Detroit, Michigan cyn symud i Efrog Newydd er mwyn dilyn gyrfa mewn dawns fodern. Bu'n perfformio fel aelod o'r grwpiau pop cerddorol Breakfast Club ac Emmy, cyn rhyddhau ei halbwm cyntaf ym 1983. Yna cynhyrchodd tri albwm stiwdio a gyrhaeddodd rhif un ar y Billboard 200 yn ystod y 1980au.

Gyrfa

Caiff Madonna ei hadnabod am ei gwaith sy'n ymhel â symboliaeth crefyddol a themâu o rywioldeb, rhywbeth a berodd i'r Fatican ei beirniadu ar ddiwedd y 1980au. Ym 1992, ffurfiodd cwmni adloniant Maverick, a gyhoeddodd lyfr o ffotograffau Sex. Rhyddhaodd albwm stiwdio hefyd, sef Erotica ac actiodd mewn ffilm a oedd yn ymdrin â'r themâ o ryw, sef Body of Evidence. Creodd y gweithiau yma lawer o gyhoeddusrwydd negyddol a gwelwyd cwymp yn ei gwerthiant yn ystod y 1990au. Serch hynny, cynyddodd ei phoblogrwydd ym 1998, pan dderbyniodd ei halbwm Ray of Light ganmoliaeth aruthrol. Ers hynny, mae wedi gwneud pedwar albwm stiwdio sydd wedi cyrraedd rhif un yn y siart.

Mae Madonna wedi actio mewn 22 ffilm. Er i nifer o'r ffilmiau yma fethu yn fasnachol a chael eu beirniadu, enillodd Madonna Wobr Golden Globe am ei rôl fel Eva Peron yn y ffilm Evita ym 1996. Ar ôl i Madonna a'i gŵr Sean Penn ysgaru, beichiogodd Madonna a rhoddodd enedigaeth i Lourdes Maria (a adnabyddir fel Lola hefyd). Tad y ferch oedd yr hyfforddwr personol Carlos Leon. Priododd Madonna y cyfarwyddwr ffilmiau Guy Ritchie yn 2000. Mae ganddynt ddau fab, Rocco a David Banda, bachgen o Falawi a gafodd ei fabwysiadu yn 2006. Perodd hyn i'r cyfryngau honni eu bod wedi torri cyfreithiau mabwysiadu'r wlad honno. Ar ôl sawl mis o sibrydion, honwyd yn 2008 bod priodas Madonna a Guy Ritchie ar ben. Cadarnhawyd hyn yn hwyrach mewn datganiad i'r Wasg a nododd "Madonna and Guy Ritchie have agreed to divorce after seven-and-a-half years of marriage, their representatives confirmed today...They have both requested that the media maintain respect for their family at this difficult time.”

Caiff Madonna ei hystyried gan rai fel un o'r artistiaid pop gorau erioed ac fe'i henwyd yn "Brenhines Pop" gan nifer o ffynonellau. Hi yw'r artist roc sydd wedi gwerthu fwyaf yn yr 20g yn ôl Cymdeithas Diwydiant Recordio America gyda gwerthiant o dros 250 miliwn o albymau. Rhestra'r Guinness World Records Madonna fel yr artist benywaidd mwyaf llwyddiannus erioed ac fel yr artist a enillodd fwyaf o arian gyda gwerth cyfansymiol o dros $400 miliwn, wedi iddi werthu dros 250 miliwn o recordiau ledled y byd. Ar y 10fed o Fawrth 2008, cafodd ei derbyn i'r 'Rock and Roll Hall of Fame'.

Bywyd cynnar

Ganwyd Madonna Louise Ciccone yn Bay City, Michigan. Roedd ei mam, Madonna Louise (née Fortin), o dras Canadaidd Ffrengig ac roedd ei thad, Silvio "Tony" P. Ciccone, yn beiriannydd o Eidlawr-Americanaidd i gwmni Chrysler/ General Motors. Daeth ei deulu'n wreiddiol o Pacentro, yn yr Eidal.. Madonna yw'r trydydd o chwech o blant; enwau ei vrodyr a chwiorydd ŷnt Martin, Anthony, Paula Mae, Christopher a Melanie.

Magwyd Madonna ym maesdrefi Detroit o'r enw Pontiac, Michigan a Avon Township (bellach Rochester Hills, Michigan). Bu farw ei mab o gancr y fron ar y 1af o Ragfyr 1963 pan oedd yn 30 oed. Ail-briododd tad Madonna glanheuwyr y cartref, Joan Gustafson a chwasant ddau o blant; Jennifer and Mario Ciccone. Dywedodd Madonna "I didn't accept my stepmother when I was growing up... in retrospect I think I was really hard on her." Argyhoeddodd Madonna ei thad i dalu am wersi ballet iddi. Mynychodd St. Frederick's Elementary School a St. Andrew's Elementary School (bellach Holy Family Regional) a Ysgol Middle School. Aeth i Ysgol Uwchradd Rochester Adams lle'r oedd yn ddisgybl gradd A ac yn aelod o'r tîm cheerleading. Derbyniodd Madonna ysgoloriaeth ddawns i Brifysgol Michigan ar ôl iddi raddio o'r ysgol uwchradd.

Perswadiodd athrawes ddawns Madonna y dylai ddilyn gyrfa mewn dawns ac felly gadawodd Brifysgol Michigan ar ddiwedd 1977 a symudodd i Ddinas Efrog Newydd. Ychydig iawn o arian oedd ganddi ac am gyfnod bu'n byw mewn llefydd di-nod iawn, gan weithio yn Dunkin' Donuts a chyda grŵpiau dawns modern. Pan yn sôn am y cyfnod y symudodd i Efrog Newydd, dywed Madonna "It was the first time I'd ever taken a plane, the first time I'd ever gotten a taxi cab. I came here with $35 in my pocket. It was the bravest thing I'd ever done." Tra'n perfformio fel dawnswraig i'r artist disco Patrick Hernandez ar ei daith o amgylch y byd ym 1979 , ffurfiodd Madonna berthynas gyda'r cerddor Dan Gilroy. Yn ddiweddarach, ffurfiodd grŵp roc gydag ef, y Breakfast Club yn Efrog Newydd. Tra yn y band hwn, canodd Madonna a chwaraeodd y drymiau a'r gitâr cyn iddi ffurfio'r badn Emmy ym 1980 gyda'r drymwir a'i chyn-gariad Stephen Bray. Ysgrifennodd a chynhyrchodd Madonna a Bray ganeuon dawns a ddaliodd sylw lleol yng nghlybiau dawns Efrog Newydd. Roedd y troellwr disgiau a'r cynhyrchydd recordiau Mark Kamins yn hoffi ei recordiadau demo ac felly tynnodd sylw sefydlydd y cwmni Sire Records, Seymour Stein, at y Madonna ifanc.

Albymau

• Madonna (1983)
• Like a Virgin (1984)
• True Blue (1986)
• Like a Prayer (1989)
• Erotica (1992)
• Bedtime Stories (1994)
• Ray of Light (1998)
• Music (2000)
• American Life (2003)
• Confessions on a Dance Floor (2005)
• Hard Candy (2008)
• MDNA (2012)
• Rebel Heart (2015)
• Madame X (2019)

Caneuon poblogaidd

• Holiday
• Like a Virgin
• Material Girl
• Papa Don't Preach
• Cherish
• Vogue
• Secret
• Human Nature
• Don't Cry For Me Argentina
• Ray of Light
• Beautiful Stranger
• Music
• American Life
• Me Against the Music (gyda Britney Spears)
• Hung Up
• Sorry

Ffilmiau

• Desperately Seeking Susan
• Body of Evidence
• Dick Tracy
• A League of their Own
• Evita
• The Next Best Thing
• Die Another Day

Dolenni allanol

• (Saesneg) Gwefan swyddogol

Eginyn erthygl sydd uchod am un o Unol Daleithiau America. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.