Pessach

Pessach
Enghraifft o'r canlynol	Shalosh regalim, gŵyl
Math	Yom tov, gwyl Iddewig
Enw brodorol	פסח
Hyd	7 diwrnod, 8 diwrnod, 7 diwrnod
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Gŵyl Iddewig pwysig yw Pessach (Hebraeg: פֶּסַח, "neidio"), sy'n dathlu ymadawiad yr Israeliaid o gaethwasiaeth yn yr Aifft, stori a adroddir yn Llyfr Exodus. Cedwir yr ŵyl yng ngymuned Iddewig y brif ffrwd, hyd yn oed ymhlith y rhai nad ydynt yn grefyddol. Para wythnos, ac mae'r dyddiadau yn amrywio yn ôl y calendr Hebreaidd.

Hanes

Yn hanes beiblaidd, mae Duw yn anfon deg plast yn erbyn yr Aifft am beidio â chaniatáu i'r Iddewon adael, a oedd yn byw dan gaethwasiaeth . Yn y pla olaf, mae ysbryd Duw yn gorffen gyda phlant cyntaf yr Eifftiaid, gan fynd heibio heb wneud unrhyw niwed ymysg tŷ'r Israeliaid ("eu neidio", felly enw'r blaid). Ar ôl marwolaeth anedigion cyntaf yr Aifft, rhoddodd Pharo i'r Israeliaid adael.

Dyddio a hyd

Mae'r Pasg yn dechrau ar y bymthegfed diwrnod o fis Nisan, sydd fel rheol yn cwympo ym mis Mawrth neu fis Ebrill o'r calendr Gregorian sy'n coffáu gwledd y gwanwyn,^[1] sef amser stonio'r orcsws,^[2] ond os am unrhyw reswm mae'r orso Nid oedd yn aeddfed o hyd, gan nodi nad oedd y gwanwyn ar fin digwydd, roedd ail fis Adar wedi ei gyfyngu^[3] er bod y dyddiad wedi'i osod yn fathemategol o leiaf o'r 4g.

Un o brif symbolau'r blaid hon yw bara croyw. Mae'n cael ei wahardd i fwyta bwydydd sy'n deillio o grawnfwydydd yn ystod y dyddiadau hyn. Yn Israel, mae'r Pasg yn para am saith niwrnod, ac mae'r cyntaf a'r olaf yn wyliau swyddogol, ni chaiff y dyddiau eraill eu galw'n Chol HaMoed, mewn cymunedau uniongredol a cheidwadol, peidiwch â gweithio yn y dyddiau hynny. Yn hanesyddol, yn y cymunedau Iddewig y diaspora, roedd y Pasg yn para am wyth diwrnod ac mae llawer yn dal i ddioddef yr arfer hwn.

Traddodiadau

Gelwir cinio teulu y Pasg cyntaf yn Seder Pessach . Yn ystod y cinio hwn, mae un o aelodau'r teulu, fel arfer tad y teulu, yn adrodd hanes yr Exodus, ar ôl pedwar cwestiwn traddodiadol y mab ieuengaf sy'n dechrau gyda'r traddodiadol "Pam ei fod heno'n wahanol i eraill?"

Ynghyd â'r ŵyl Pentecost (Shavout) a Tabernacles (Succot), Iddewig Pasg oedd un o'r dathliadau traddodiadol y bu'r Deml Jerusalem yn bererindod iddi.

Pasg mewn crefyddau eraill

Mae Cristnogaeth yn seiliedig ar ddathlu'r Pasg yn y Swper Ddiwethaf Iesu Grist. Digwyddodd hyn, yn ôl y Beibl, yn ystod dathlu'r Pasg Iddewig, lle'r oedd Iesu yn newid ei ystyr, yn yr hyn a elwir yn "Gyfamod Newydd", yn hytrach na'r "Hen Gyfamod", gan gyfeirio at y pact o bobl Israel gyda Duw drwy'r Torah . Mae dathliad y Pasg yn y grefydd Gristnogol yn gysylltiedig â chorff a gwaed Iesu Grist, trwy fara a gwin . Mewn rhai cymunedau Cristnogol, dathlu'r Pasg yn y ffordd Iddewig i gofio ffordd o fyw Iesu.^{[angen ffynhonnell]}

Mae Samariaethiaeth, chwaer grefydd Iddewiaeth, yn parhau i ddathlu'r Pasg mewn ffordd sy'n debyg iawn i'r Iddewig, gyda rhai naws.

Cyfeiriadau

↑ Elie Baroukh a David Lemberg, Gwyddoniadur Ymarferol o Iddewiaeth (Barcelona: Robinbook, 1995), t.161
↑ Uriel Macías a Ricardo Izquierdo, Y tabl a osodwyd: deddfau, arferion a ryseitiau Iddewig (Toledo: Prifysgol Castilla-La Mancha, 2010), t.146
↑ The Comprehensive Hebrew Calendar. Behrman House, Inc. 1952., p. 1

Eginyn erthygl sydd uchod am Iddewiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

[1] Elie Baroukh a David Lemberg, Gwyddoniadur Ymarferol o Iddewiaeth (Barcelona: Robinbook, 1995), t.161

[2] Uriel Macías a Ricardo Izquierdo, Y tabl a osodwyd: deddfau, arferion a ryseitiau Iddewig (Toledo: Prifysgol Castilla-La Mancha, 2010), t.146

[3] The Comprehensive Hebrew Calendar. Behrman House, Inc. 1952., p. 1

[1]

[2]

[3]