Priordy Trefynwy

Priordy Benedictaidd ger tref Trefynwy yn Sir Fynwy oedd Priordy Trefynwy, sydd bellach yn ganolfan gymdeithasol.

Priordy Trefynwy

Math	mynachlog
Sefydlwyd	1075 (dyddiad Gregoraidd cyn 1584)
Daearyddiaeth
Lleoliad	Trefynwy
Sir	Trefynwy
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	51.8135°N 2.71411°W
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd II*
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Adeiladodd yr arglwydd Normanaidd William FitzOsbern gastell yn Nhrefynwy tua 1070. Rai blynyddoedd wedyn, rhoddodd y Llydawr Guihenoc o Fynwy yr eglwys a thir o'i chwmpas i Abaty Sant Fflorent ger Saumur yn Ffrainc, Cysegrwyd eglwys y priordy tua 1101 neu 1102. Ar y dechrau, roedd saith mynach a phrior.

Yn 1291, amcangyfrifwyd gwerth y priordy fel £86, ac roedd yn berchen 480 acer o dir. Pan waethygodd y berthynas rhwng Lloegr a Ffrainc, dioddefodd y priordy oherwydd ei fod yn eiddo i abaty Ffrengig. Erbyn diddymiad y mynachlogydd, roedd gwerth y priordy yn £56, ac adroddwyd fod yr eglwys mewn cyflwr gwael iawn. Diddymwyd y priordy yn 1540.

Mae'n un o ddau-ddeg-pedwar adeilad yn Nhrefynwy sydd ar y Llwybr Treftadaeth (plac glas). Erbyn heddiw mae Cymdeithas Gymraeg Trefynwy a'r Cylch yn ei defnyddio yn reolaidd.

Gweler hefyd

• Wicipedia:Pedia Trefynwy
• Neuadd y Sir, Trefynwy
• Pont Trefynwy
• Priordy Allteuryn
• Priordy Brynbuga
• Priordy Cas-gwent
• Priordy Llanddewi Nant Hodni
• Priordy Trefynwy
• Priordy y Fenni

Llyfryddiaeth

• Rod Cooper Abbeys and Priories of Wales (Christopher Davies, 1992) ISBN 0-7154-07120