Rhestr Llywodraethwyr Rhufeinig Prydain

Mae hon yn rhestr anghyflawn o Lywodraethwyr Rhufeinig Prydain. Daeth Britannia yn dalaith Rufeinig yn fuan wedi i’r Rhufeiniad goncro de-ddwyrain yr ynys. Roedd Britannia yn dalaith gonswlaidd, hynny yw roedd yn rhaid i lywodraethwr y dalaith fod yn gonswl. Yn nes ymlaen, yr oedd yn bosibl i’r llywodraethwr fod o radd ecwestraidd.

Talaith Britannia

Nid oes cofnod am bob llywodraethwr, yn enwedig am y rhai mwyaf diweddar. Mae mwy o wybodaeth ar gael am y llywodraethwyr cynnar, hyd at Gnaeus Julius Agricola, gan fod y rhain wedi bod yn gyfrifol am y brwydro i ymestyn ffiniau’r dalaith.

Llywodraethwyr dan y Claudiaid

golygu

Llywodraethwyr dan y Flaviaid

golygu

Llywodraethwyr dan yr ymerawdwr Trajan

golygu

Llywodraethwyr dan yr ymerawdwr Hadrian

golygu

Llywodraethwyr dan yr Antoniniaid

golygu

Llywodraethwyr dan yr ymerawdwr Septimius Severus

golygu

Bu dau fab yr ymerawdwr Septimius Severus, Caracalla a Publius Septimius Geta, yn llywodraethu’r dalaith yn ystod ymgyrchoedd milwrol eu tad yno yn 208 a 211.

Rhaniad i Britannia Superior a Britannia Inferior

golygu

Diocese y Prydeiniau

golygu

Wedi gorchfygu Allectus ac ail-ymgorffori Prydain yn yr ymerodraeth, rhannwyd y taleithiau eto gan Diocletian, gan greu pedair talaith, Maxima Caesariensis yn y de-ddwyrain gyda’r brifddinas yn Llundain, Flavia Caesariensis yn y dwyrain gyda Lincoln fel prifddinas, Britannia Secunda yn y gogledd gyda’r brifddinas yn Efrog a Britannia Prima yn y gorllewin, yn cynnwys Cymru heddiw, gyda Cirencester fel prifddinas. Bu hefyd bumed talaith, Valentia, am gyfnod byr ymhellach i’r gogledd. Tua 408 daeth gweinyddiaeth sifil Rhufain i ben ar yr ynys.

Vicarii

golygu

Llywodraethwyr

golygu

Eraill fu’n llywodraethu Prydain yn y cyfnod Rhufeinig

golygu